Παιδαγωγικές τακτικές ενίσχυσης της αυτοπεποίθησης.

Τι είναι η αυτοπεποίθηση;

H αυτοπεποίθηση δεν είναι η εγωκεντρική, ναρκισσιστική αίσθηση έπαρσης και ανωτερότητας. Είναι η συναίσθηση της ικανότητας να ανταποκρίνεται κανείς στις απαιτήσεις της καθημερινότητας και η επίγνωση της σημαντικότητάς του ως ιδιαίτερο πρόσωπο.

Η συναίσθηση ότι ως άνθρωποι είμαστε σημαντικοί και έχουμε αξία θεμελιώνεται σε τρεις κυρίως παράγοντες:

– Στις πρακτικές ικανότητες που μας επιτρέπουν να τα καταφέρνουμε στις επαγγελματικές, κοινωνικές, πολιτιστικές και αθλητικές μας δραστηριότητες.

– Στην αναγνώριση, την αποδοχή και την αγάπη, των άλλων.

– Στη δυνατότητά μας να αντιμετωπίζουμε με δυναμισμό και αξιοπρέπεια τις κρίσιμες καταστάσεις τις προσωπικής μας ζωής όπως είναι η ασθένεια, ο χωρισμός, η απώλεια θέσης εργασίας, ο θάνατος αγαπημένου προσώπου κλπ.

Η αυτοπεποίθηση εκφράζεται με συγκεκριμένες γόνιμες συμπεριφορές και υγιή συναισθήματα όπως υπευθυνότητα, πρωτοβουλία, αξιοπρέπεια, αυτοέλεγχο, ανεκτικότητα και σεβασμό των άλλων, επιδίωξη αξιόλογων στόχων κλπ.

Η αυτοπεποίθηση συνοδεύεται από ένα αίσθημα επάρκειας των ικανοτήτων μας, δημιουργική επικοινωνία, γόνιμο προβληματισμό, κατάλληλο σχεδιασμό, σωστές αποφάσεις και από την συναίσθηση ότι με τις προσπάθειές μας μπορούμε να πετύχουμε τα αποτελέσματα που επιθυμούμε.

Η αυτοπεποίθηση δεν καλλιεργείται μόνο με τα ενισχυτικά και υποστηρικτικά λόγια των άλλων αλλά κυρίως με την ρεαλιστική και έγκυρη αυτο-αξιολόγηση, μέσα από την ανάληψη ευθυνών, την εμπειρία της αγάπης και την δυναμική στάση απέναντι στις καθημερινές δυσκολίες και τις αναπόφευκτες αντιξοότητες.

Παιδαγωγικές τακτικές ενίσχυσης της αυτοπεποίθησης:

Επικοινωνώ με το παιδί με ειλικρίνεια και ενδιαφέρον. Του δείχνω ότι χαίρομαι που μιλάω μαζί του και δεν το κάνω σαν αγγαρεία. Εκδηλώνω με σωματικό τρόπο την αγάπη μου με αγκαλιές και χάδια.

Ξεκινώ την επικοινωνία μου με το παιδί εστιάζοντας πάντοτε την προσοχή μου στα θετικά του χαρακτηριστικά και στα χαρίσματά του.

Στις συζητήσεις μας με το παιδί δεν επιβάλλω ευγενικά τις απόψεις μου. Προσπαθώ να είμαι διαλλακτικός και αληθινά δημοκρατικός.

Ομολογώ στο παιδί ότι κάποια από τα αισθήματα που το τρομάζουν είναι ή ήταν και δικά μου αισθήματα. Το παιδί δέχεται τον εαυτό του καλύτερα όταν συνειδητοποιεί ότι τα πρόσωπα που θεωρεί σημαντικά έχουν περάσει ανάλογες δυσκολίες με τις δικές του.

Προτείνω στο παιδί να τοποθετήσει μικρά, έγχρωμα, αυτοκόλλητα χαρτάκια σε διάφορα σημεία του χώρου του, με θετικά μηνύματα που ενισχύουν την αυτοπεποίθηση. Για παράδειγμα: «Ανακαλύπτω τις δυνάμεις που κρύβονται μέσα μου». «Μαθαίνω να σέβομαι τις αδυναμίες μου και να μαθαίνω από αυτές». «Εισπνέω βαθιά, χαλαρώνω το σώμα και μένω ήρεμος.». «Αυτοπεποίθηση». «Δυναμισμός». «Αγάπη».

Ενθαρρύνω το παιδί να αντιμετωπίζει με χιούμορ ακόμη και δυσάρεστα γεγονότα.

Εξηγώ στο παιδί πως αν κάποιος θυμώνει μαζί του, το κοροϊδεύει ή του επιτίθεται, αυτό δεν σημαίνει ότι φταίει ή ότι είναι κακό παιδί.

Εξηγώ στο παιδί πως μέσα του κρύβονται απεριόριστες δυνατότητες που αν τις αξιοποιήσει με συστηματική προσπάθεια μπορεί να πετύχει σε όλους τους τομείς αξιόλογη πρόοδο.

Προτρέπω ευγενικά το παιδί να επιδιώκει υψηλότερες επιδόσεις. Θεμελιώνω όμως τις προσδοκίες μου σε μια ρεαλιστική εκτίμηση των ικανοτήτων του παιδιού και όχι σε πιέσεις που ασκούνται από το κοινωνικό-πολιτιστικό μου περιβάλλον ή από προσωπικές μου ανάγκες για προβολή και επιτυχία.

Προτρέπω το παιδί να βάζει στόχους, να παίρνει αποφάσεις και να λύνει προβλήματα. Το βοηθώ να σχεδιάζει το δρόμο προς την επιτυχία με μια συγκεκριμένη σειρά σταδιακών επιδιώξεων με μικρά και συγκεκριμένα βήματα.

Το βοηθώ να υπομένει, να επιμένει, και να αγωνίζεται μέχρι να πετύχει τους στόχους του.

Το προτρέπω να αποδέχεται χωρίς ταραχή τον έπαινο και την κοροϊδία.

Το ενθαρρύνω να εκφράζει ειλικρινά τις προσωπικές του απόψεις και να εξωτερικεύει ξεκάθαρα τα αισθήματά του.

Το βοηθώ να αναπτύξει αυτοέλεγχο. Να επιλέγει τη συναισθηματική του αντίδραση αντί να αντιδρά παρορμητικά στις προκλήσεις του περιβάλλοντος.

Του μαθαίνω να απορρίπτει την άδικη κριτική αλλά να δέχεται και να αξιοποιεί την καλοπροαίρετη κριτική.

Εξηγώ στο παιδί ότι είναι φυσικό μερικές φορές να μην πηγαίνουν τα πράγματα όπως θα ήθελε.

Επιβραβεύω κάθε μικρή πρόοδο που κάνει το παιδί. Ενισχύω την προσπάθεια που κάνει ακόμη και όταν δεν τα καταφέρνει.

Προτρέπω το παιδί να σέβεται και να εκτιμά τον εαυτό του ανεξάρτητα από το πόσο αποδίδει.

Προτείνω στο παιδί να γράψει ένα γράμμα σε ένα άλλο (υποθετικό) παιδί που αντιμετωπίζει ανάλογες δυσκολίες με τις δικές του. Να του γράψει συμβουλές σχετικά με το πώς θα μπορέσει να αντιμετωπίσει τα προβλήματά του και να νιώσει καλύτερα. Η αναζήτηση και ο προβληματισμός του παιδιού σε νοητικό και συναισθηματικό επίπεδο, είναι πολύ εποικοδομητική.

Προσπαθώ χωρίς να το καταπιέζω να βάλω τάξη και δομή στην καθημερινή του ζωή.

Προτρέπω το παιδί να αναλαμβάνει την ευθύνη των πράξεών του και να διεκδικεί τα δικαιώματά του.

Βοηθώ το παιδί να αναζητά και να αναγνωρίζει τις θετικές πτυχές της κάθε κατάστασης. (Να βλέπει το μισό ποτήρι γεμάτο).

Βοηθώ το παιδί να αντιμετωπίζει δημιουργικά το φόβο, τον κίνδυνο και την αποτυχία. Να διαχειρίζεται τις δύσκολες καταστάσεις με υπομονή και δυναμισμό. Να συμφιλιώνεται με τους φόβους και να τους αντιμετωπίζει αντί να τους αφήνει να το κυριεύουν και να ελέγχουν τη ζωή του.

Να μαθαίνει από τα λάθη του. Να χάνει χωρίς να θίγεται η αξιοπρέπειά του.

Βοηθώ το παιδί να επιλέγει τη συναισθηματική του αντίδραση απέναντι στα γεγονότα. Να καταλάβει ότι δεν είναι τα γεγονότα και οι περιστάσεις που προσδιορίζουν τη ζωή μας αλλά ο τρόπος που αντιμετωπίζουμε τα γεγονότα.

Εξηγώ στο παιδί τα χαρακτηριστικά και τις ιδιότητες που μπορούν να συμβάλλουν στη δημιουργία και τη διατήρηση μιας υγιούς σχέσης.

Βοηθώ το παιδί να αντιλαμβάνεται τις επιθετικές προκλήσεις των άλλων και να τις απενεργοποιεί ή να αδιαφορεί.

Το προτρέπω να μπαίνει στη θέση του άλλου και να βλέπει τα γεγονότα μέσα από τα δικά του μάτια. Του μαθαίνω να είναι ανεκτικός και να σέβεται την διαφορετικότητα.

Το προτρέπω να σκέφτεται θετικά και να οραματίζεται τη θετική έκβαση των γεγονότων αλλά να μην απογοητεύεται όταν τα πράγματα δεν πάνε όπως θα ήθελε.

Εξηγώ στο παιδί ότι μπορεί μειώσει το θυμό, το άγχος και το φόβο του με την παρακάτω απλή τεχνική: Εισπνέω βαθιά, χαλαρώνω τους μύες του σώματός μου και συγκεντρώνω την προσοχή μου σε μια υποστηρικτική θετική σκέψη όπως για παράδειγμα «Είμαι σημαντικός ανεξάρτητα από τι πιστεύουν οι άλλοι για μένα» ή «Αντιμετωπίζω το φόβο και γίνομαι πιο δυνατός» ή «μπορώ να ελέγχω τον εαυτό μου και να χαλαρώνω». Ακόμη το προτρέπω να συγκεντρώσει την προσοχή του σε κάτι ουδέτερο όπως, να μετρήσει μέχρι το δέκα ή να παρατηρήσει αναλυτικά τις λεπτομέρειες της μορφής ενός αντικειμένου που είναι κοντά μου (πόρτα, μολύβι, πίνακας)».

Εξηγώ στο παιδί τον τρόπο με οποίο η εικόνα που δίνει στους άλλους (εμφάνιση, στάση του σώματος, τρόπος κοιτάγματος, χειρονομίες, μιμική έκφραση του προσώπου, τόνος, χροιά και ένταση της φωνής) μπορεί να αποκαλύπτει φόβο και ανασφάλεια ή αυτοπεποίθηση και δυναμισμό.

Η εικόνα της ανασφάλειας μαζί με κάποιες άλλες ακατάλληλες συμπεριφορές, προκαλούν αυτούς που αναζητούν κάποιο στόχο για να εκφράσουν την επιθετικότητά τους.

Εξηγώ στο παιδί συμπεριφορές που δηλώνουν ή οδηγούν στην ενίσχυση και την προβολή της αυτοπεποίθησης. (κατάλληλη στάση του σώματος, χειρονομίες, μιμική του προσώπου και τόνος της φωνής που φανερώνουν δυναμισμό).

Εξηγώ στο παιδί την διαφορά ανάμεσα στις παρακάτω συμπεριφορές:

Παθητική Συμπεριφορά: Ανασφάλεια, μπλοκάρισμα αισθημάτων, υποχωρητικότητα, φόβος. Τα θέλω μου και οι ανάγκες μου είναι λιγότερο σημαντικές από των άλλων.
Δυναμική Συμπεριφορά: Υπεράσπιση και διεκδίκηση των ατομικών δικαιωμάτων με τρόπο που δεν θίγει τον άλλο. Τα θέλω μου και οι ανάγκες μου είναι εξίσου σημαντικές με των άλλων. Ειλικρινής εξωτερίκευση των αισθημάτων.
Επιθετική Συμπεριφορά: Παραβίαση των δικαιωμάτων του άλλου, εξωτερίκευση των αισθημάτων με παρενόχληση. Τα θέλω μου και οι ανάγκες μου είναι περισσότερο σημαντικές από των άλλων.

Εξηγώ στο παιδί πώς να κερδίζει την προσοχή και το ενδιαφέρον των άλλων με δημιουργικές – θετικές συμπεριφορές και όχι με προκλήσεις, αταξίες και απαράδεκτα αστεία.

Βοηθώ το παιδί να αξιολογεί και να αποτιμά την βελτίωση που κατορθώνει μέσα από τις προσπάθειές του.

του Νικήτα Καυκιού.

Πηγή: http://fresheducation.gr/?p=4096#.VQsOJNibqdI.facebook

Read More

Πώς εγκαθίσταται μια εξάρτηση;

Το ζήτημα της εξάρτησης, σύμφωνα με τον Claude Olievenstein βασίζεται σε τρεις άξονες : α) στη δομή της προσωπικότητας του ατόμου, β) στο αντικείμενο της εξάρτησης, καθώς είναι αδύνατο κάποιος να εξαρτηθεί από οτιδήποτε και γ) το κοινωνικοοικονομικό πλαίσιο στο οποίο γίνεται η συνάντηση του ατόμου με το αντικέιμενο της εξάρτησης. Για τους σκοπούς του συγκεκριμένου άρθρου, γίνεται ιδιαίτερη αναφορά στη δομή της προσωπικότητας και τις σχέσεις αντικειμένου που αναπτύσσονται κατά τη διάρκεια της πρώιμης παιδικής ηλικίας αλλά και της διαδικασίας της εφηβείας.

Μερικά άτομα επιδεικνύουν «αδυναμία ενηλικίωσης» η οποία μπορεί να είναι απότέλεσμα «καθήλωσης» σε ένα από τα στάδια της ψυχολογικής ανάπτυξης του ατόμου και ιδιαίτερα σε αυτό που είναι γνωστό ως «στοματικό στάδιο». Αυτά τα άτομα έχουν την τάση να είναι εγωκεντρικά και να παρουσιάζουν δυσκολίες στην ανάπτυξη ουσιαστικών σχέσεων με άλλα άτομα.

Η αφύσικη προσκόλληση στους γονείς και ιδιαίτερα η εξάρτηση από τη μητέρα δημιουργεί εξοντωτικές πιέσεις στο άτομο ιδίως όταν καλείται να αναλάβει ρόλους ενηλίκου. Το άτομο επιλέγει κάποια κατάχρηση, εξάρτηση από ουσία ή τροφή, προκειμένου να ανακουφιστεί από τις εσωτερικές συγκρούσεις που βιώνει και οδηγείται σε φαντασιώσεις άσχετες με την πραγματικότητα που το περιβάλλει.

Ήδη από την πρώιμη παιδική ηλικία, το βρέφος αναπτύσσει δεσμούς προσκόλλησης με τη μητέρα ή το άτομο που είναι κυρίως υπεύθυνο για τη φροντίδα του. Η σύγχρονη θεωρία της προσκόλλησης βασίζεται στο έργο του Βρετανού ψυχαναλυτή John Bowlby και στη θεωρία του για την ανάπτυξη του συμπεριφορικού συστήματος της προσκόλλησης. Σύμφωνα με αυτή τη θεωρία, το αναπτυσσόμενο βρέφος χρησιμοποιεί την προσκόλληση με τη μητέρα του ως το ασφαλές σημείο εκκίνησης για εξερεύνηση του κόσμου. Σταδιακά το βρέφος αναπτύσσει κάποια εσωτερικά λειτουργικά μοντέλα και νοητικές αναπαραστάσεις του εαυτού του και των ατόμων που το επιμελούνται.

Ο Bowlby, επηρεασμένος από την ηθολογία σύμφωνα με την οποία υπάρχουν κρίσιμες περίοδοι ανάπτυξης, υποστηρίζει ότι υπάρχουν αντίστοιχες κρίσιμες περίοδοι και στη δημιουργία δεσμών. Το πρώτο κρίσιμο στάδιο ανάπτυξης για τη δημιουργία δεσμού μεταξύ παιδιού και γονέων, είναι τα δυο πρώτα χρόνια της ζωής του παιδιού. Ο Bowlby σημείωσε πως ο δεσμός ενεργοποιείται όταν το παιδί είναι κουρασμένο, όταν βιώνει αγωνία και φόβο από την απουσία του προσώπου με το οποίο έχει δημιουργήσει δεσμό. Η θεμελιώδης πρόταση της θεωρίας του Bowlby, αναφερει ότι ο τρόπος με τον οποίο τα πρόσωπα κύριας φροντίδας αποκρίνονται στις ανάγκες των βρεφών εσωτερικεύεται και απολήγει σε αναπαραστάσεις σχετικά με τον τρόπο που ο εαυτός σχετίζεται με τον άλλο. Οι αναπαραστάσεις αυτές εξακολουθούν να λειτουργούν ως «ενεργά πρότυπα» για την καθοδήγηση των αλληλεπιδράσεων του εαυτού με τους άλλους στις διαπροσωπικές σχέσεις. Ο Bowlby, έκανε σαφή διάκριση μεταξύ των εννοιών «εξάρτηση» και «δεσμός» καθώς θεωρούσε την εξάρτηση ένδειξη παλινδρόμησης, ενώ το δεσμό μια φυσική λειτουργία που παραμένει παρούσα κατά τη διάρκεια της ανάπτυξης του παιδιού και συμβάλλει στην αίσθηση της ασφάλειας του παιδιού που με τη σειρά της επιτρέπει την ανεξαρτητοποίησή του. Επομένως αν στα πρώτα χρόνια της ανάπτυξης του παιδιού δεν έχει εγκατασταθεί ένας υγιής ασφαλής δεσμός ανάμεσα στο παιδί και το άτομο που είναι υπεύθυνο για τη φροντίδα του, ενδέχεται το άτομο αυτό να τείνει να υιοθετήσει εξαρτητικές συμπεριφορές για να αποκτήσει μια αίσθηση ασφάλειας.

H Bartholomew, επεκτείνοντας την αρχική θεωρία του «Ύφους σύναψης δεσμού» του Bowlby, πρότεινε την οργάνωσή των στρατηγικών οργάνωσης και διατήρησης των διαπροσωπικών σχέσεων σε τέσσερις κατηγορίες, αυτές της ασφάλειας, της φοβικότητας, της υπερεμπλοκής και της απορριπτικότητας. Όταν έχουμε ασφαλή δεσμό παρατηρείται χαμηλό άγχος και υψηλή αναζήτηση εγγύτητας, όταν έχουμε υπερεμπλοκή έχουμε υψηλό άγχος και υψηλή επιζήτηση εγγύτητας. Στον απορριπτικό δεσμό παρατηρείται χαμηλό άγχος και χαμηλή επιζήτηση εγγύτητας και στο φοβικό υψηλό άγχος και χαμηλή επιζήτηση εγγύτητας.

Σύμφωνα με τις τέσσερις στρατηγικές σύναψης δεσμού, είναι δυνατόν να διακρίνουμε τη διαπροσωπική συμπεριφορά, τα συναισθήματα που βιώνονται στην αλληλεπίδραση του εαυτού με τον άλλο και ενδεχομένως να αναμένουμε αντίστοιχους τύπους δεσμών. Συγκεκριμένα, φαίνεται πως τα άτομα που έχουν αναπτύξει φοβικό δεσμό προσκόλλησης,  εξαρτώνται περισσότερο από τους άλλους για την αυταξία τους οπότε αποστασιοποιούνται από τις σχέσεις τους με του άλλους για να μην υποστούν την οδύνη κάποιας απόρριψης ή απώλειας. Εκείνοι που ανέπτυξαν απορριπτικό δεσμό σε πρώιμα στάδια της ανάπτυξής τους έχουν αρνητικές προσδοκίες από τις στενές σχέσεις με τους άλλους οπότε αποφεύγουν τη δέσμευση και προάγουν την αυτονομία τους. Οι «υπερεμπλεκόμενοι» επιλέγουν τη σχεσιακή εγγύτητα καθώς μέσω των δεσμών τους με τους άλλους επικυρώνουν την επισφαλή αυταξία τους και καθίστανται ευάλωτοι από την αποδοχή των άλλων. Όσοι έχουν αναπτύξει ασφαλείς δεσμούς στην πρώιμη φάση της ανάπτυξής τους χαρακτηρίζονται από αυτονομημένη και επαρκή αίσθηση αξίας του εαυτού οπότε επιζητούν την εγγύτητα των σχέσεών τους για να τη διατηρήσουν.

Η σημασία των πρώιμων σχέσεων του βρέφους για τη μετέπειτα εξέλιξη του παιδιού αναδείχθηκε και από τη Melanie Klein, που ως σημαντική εκπρόσωπος του ψυχαναλυτικού ρεύματος των αντικειμενότροπων σχέσεων, υποστήριξε ότι  το βρέφος κατά τους πρώτους μήνες της ζωής του έχει μια συγκεχυμένη αντίληψη του εαυτού του και του κόσμου που το περιβάλλει, οπότε δε μπορεί να αντιληφθεί τη μητέρα ως μια ξεχωριστή οντότητα από το ίδιο. Το σημαντικότερο αντικείμενο για το βρέφος είναι το στήθος, το οποίο αντιμετωπίζεται από το βρέφος με αμφιθυμία καθώς άλλοτε – ως πηγή τροφής και ικανοποίησης- γίνεται αντιληπτό ως «καλό και άλλοτε – εξαιτίας κάποιας αποστέρησης ή ματαίωσης- γίνεται αντιληπτό από το βρέφος ως «κακό». Στη φάση αυτή η μητέρα γίνεται κυρίως αντιληπτή ως στήθος – μερικό αντικείμενο. Αργότερα στη ζωή αν το άτομο αναπτύξει κάποια εξαρτητική συμπεριφορά, η σχέση του με το αντικείμενο μοιάζει με την αμφιθυμική του στάση απέναντι στη μητέρα – στήθος.

Ο Βρετανός παιδίατρος και ψυχαναλυτής ο Donald  Winnicott, εστίασε το ερευνητικό του ενδιαφέρον στην πρώιμη σχέση ανάμεσα στη μητέρα ή το άτομο που έχει κυρίως τη φροντίδα του βρέφους και το ίδιο. Ο Winnicott υποστήριξε ότι το βρέφος προκειμένου να αποκτήσει σταδιακά μια αντίληψη ύπαρξης  και συνοχής του Εγώ, χρειάζεται να απολαύσει πλήρως την πρόνοια και τη φροντίδα του περιβάλλοντός του (holding). Το βρέφος, υπό φυσιολογικές συνθήκες περνά από την κατάσταση της μη –απαρτίωσης σε μια δομημένη απαρτίωση με στόχο να γίνει ένα πρόσωπο, ένα άτομο καθ’αυτό, μέσω της εν-οίκησης της ψυχής στο σώμα. Η γονεϊκή και ιδιαιτέρως η μητρική φροντίδα, έχουν μεγάλη σημασία στο πρώιμο στάδιο ανάπτυξης του παιδιού. Η μητρική φροντίδα σχετίζεται με τη δυνατότητα της μητέρας να αντιλαμβάνεται τις ανάγκες του παιδιού της και να ανταποκρίνεται ανάλογα. Όμως προκειμένου το παιδί να μπορέσει να αναπτυχθεί και να περάσει σταδιακά από την πλήρη εξάρτηση στην ανεξαρτησία, θα πρέπει η μητέρα να αφήσει το χώρο στο παιδί της να δομήσει το Εγώ του, μειώνοντας σταδιακά την εξάρτηση του παιδιού από τη φροντίδα της μητέρας. Αν η μητέρα συνεχίζει να καλύπτει ή και να υπερκαλύπτει τις ανάγκες του παιδιού της, εκείνο θα θεωρεί ότι όλες του οι επιθυμίες πρέπει να ικανοποιούνται άμεσα και θα συνεχίσει να εξαρτάται από κάθε αντικείμενο και θα αναπτύξει ίσως σχέσεις εξάρτησης με αυτό.

Αυτή η διάσταση της εξάρτησης σχετίζεται με την τάση για υπερπροστασία που δείχνουν πολλοί γονείς στα παιδιά τους, μη μπορώντας να σταματήσουν έγκαιρα τις γονικές παροχές και να επιτρέψουν στα παιδιά τους να αναλάβουν μόνα τους την ευθύνη για τη διαχείριση των προσωπικών τους ζητημάτων. Επιπλέον τα παιδιά που τυγχάνουν υπερπροστατευτικής συμπεριφοράς από τους γονείς τους έχουν την τάση να επιδιώκουν άμεση ικανοποίηση των αναγκών τους, να παρουσιάζουν έλλειψη αυτοπεποίθησης και αποφυγή της ανάληψης πρωτοβουλιών στην ενήλικη ζωή.

Το άτομο μπορεί να αναπτύξει εξαρτητικές συμπεριφορές ως διέξοδο στην προσωπική του δυσφορία που προκύπτει ενδεχομένως από τη ματαίωση των επιθυμιών του. Η εφηβεία, είναι μια σημαντική εμπειρία αλλαγής που καθορίζεται από βιολογικούς νόμους και απαιτητικούς κοινωνικούς κώδικες που επηρεάζεται από το οικογενειακό και πολιτιστικό περιβάλλον του ατόμου, τα βιώματα της παιδικής του ηλικίας και την ψυχοσεξοαυαλική του εξέλιξη. Οι αλλαγές της ήβης, επηρεάζουν το σώμα και τον εσωτερικό κόσμο του νεαρού ατόμου και μεταβάλλουν τις αναπαραστάσεις, τις ταυτίσεις και τα συναισθήματά του. Η σταδιακή σεξουαλική του ωρίμανση, καλεί τον έφηβο να αποστασιοποιηθεί από την αναφορά του στους γονείς, να πενθήσει τα γονεϊκά αντικείμενα αγάπης ώστε να μπορέσει να επενδύσει σε νέα αντικείμενα.

Οι διάφορες εξαρτητικές συμπεριφορές (χρήση ουσιών, διατροφικές διαταραχές, αλλά και ορισμένες σεξουαλικές συμπεριφορές) υποδεικνύουν την αποτυχία των διεργασιών της εφηβείας και την ελλιπή επεξεργασία της υποβόσκουσας ψυχικής διαμάχης. Ο έφηβος υιοθετώντας εξαρτητικές συμπεριφορές έχει ως στόχο να εκφορτίσει ψυχική ένταση και άγχος και αναδιοργανώνει αμυντικά την προσωπικότητά του γύρω από την εξαρτητική συμπεριφορά, η οποία του προσφέρει ένα υποκατάστατο αντικειμένου που του επιτρέπει να διατηρήσει το αίσθημα της ταυτότητάς του. Επιπλέον, ο έφηβος επιχειρεί να υποκαταστήσει σχέσεις που ήδη υπάρχουν και από τις οποίες είναι συναισθηματικά εξαρτημένος με το αντικείμενο της εξάρτησής του.

Αν θέλετε να μάθετε περισσότερα για τη χρήση αλκοόλ κατά τη εφηβική ηλικία πατήστε εδώ.

Το αντικείμενο της εξάρτησης λειτουργεί ως παρεμβολή ανάμεσα στον έφηβο και τον Άλλο και του δίνει τη δυνατότητα να θεμελιώσει μια σχέση κυριαρχίας πάνω του. Η σύγκρουση με τους γονείς και η «αρνητική συμπεριφορά» του εφήβου απέναντί τους είναι ο τρόπος με τον οποίο ο έφηβος προσπαθεί να κρατήσει απόσταση από τους γονείς, όμως για όσο διαρκεί η σύγκρουση, ο έφηβος εξασφαλίζει την παράταση της εξάρτησης από τους γονείς. Μια επιπλέον διάσταση της εξάρτησης ενός ατόμου από μια ουσία ή μια συμπεριφορά, έχει να κάνει με την αίσθηση της απομόνωσης από το περιβάλλον που είναι πολλές φορές τραυματικό και με την εντύπωση της ελευθερίας που το άτομο φαίνεται να βιώνει υιοθετώντας μια εξαρτητική συμπεριφορά. Στην πραγματικότητα όμως, αν η εξάρτηση αποκτήσει και τη διάσταση του εθισμού το άτομο ανάγει το αντικείμενο της εξάρτησης ως το σπουδαιότερο κομμάτι της καθημερινότητάς του και οργανώνει τη ζωή του γύρω από αυτό, θυσιάζοντας την ελευθερία του στην πραγματικότητα προκειμένου να ικανοποιήσει την επιθυμία του.

Αν θέλετε να μάθετε περισσότερα για το πώς να απαλλαγείτε από μια κακιά συνήθεια πατήστε εδώ.

Από την Ελεάνα Πανδιά, Επικοινωνιολόγο, ΜΑ, Υπ. Διδάκτoρα Παντείου

Πηγή: http://psychografimata.com/6943/pos-egkathistate-mia-exartisi%CD%BE/

Read More

Πόσο κακό κάνουμε στα παιδιά όταν τους φωνάζουμε;

Πάντα δίνω αξία στα γράμματα που μου γράφουν τα παιδιά μου, ακόμα κι αν πρόκειται για δυο λέξεις πάνω σε μια χαρτοπετσέτα. Όμως το ποίημα που μου έγραψε η 9 ετών κόρη μου, με αφορμή την Γιορτή της Μητέρας είχε ιδιαίτερη σημασία για εμένα. Από τον πρώτο κιόλας στίχο τα μάτια μου πλημμύρισαν δάκρυα: «Το σημαντικότερο που έχει η μαμά μου είναι ότι είναι πάντα εκεί για εμένα, ακόμα και όταν δημιουργώ προβλήματα». Βλέπετε... δεν ήταν πάντα έτσι τα πράγματα.

Την περίοδο που η ζωή μου βρισκόταν σε μία έξαλλη κατάσταση, ξεκίνησα να έχω μία συμπεριφορά, η οποία διέφερε πολύ από το πώς συνήθιζα να φέρομαι μέχρι τότε. Άρχισα να φωνάζω. Δεν γινόταν συχνά, αλλά ήταν πολύ έντονο –σαν ένα παραγεμισμένο μπαλόνι που ξαφνικά σκάει και κάνει όποιον είναι παρών να πανικοβάλλεται από τρόμο.

Τι μου είχαν κάνει τα τότε τριών και έξι ετών παιδιά μου και είχα χάσει το μυαλό μου; Ήταν ότι μια ζωή αργούσαμε να φύγουμε από το σπίτι γιατί ήθελαν να κουβαλούν μαζί όλα τους τα παιχνίδια; Ήταν ότι άδειαζαν κάθε πρωί όλο το κουτί των δημητριακών μέσα στο μπολ με το γάλα (και στο πάτωμα); Ήταν ότι μου έσπασαν δύο φορές τα γυαλιά της μυωπίας μου (ενώ τους είχα πει να μην τα πειράζουν); Ήταν ότι αρνούνταν να κοιμηθούν, ιδιαίτερα τα βράδια που ήμουν πραγματικά εξαντλημένη; Ήταν ότι τσακώνονταν μεταξύ τους για γελοία πράγματα, όπως το ποιος θα βγει πρώτος από το αυτοκίνητο ή ποιος θα πάρει τη μεγαλύτερη μπάλα παγωτού;
Ναι, ήταν τέτοια πράγματα. Μικρά, φυσιολογικά. Τυπική συμπεριφορά κάθε παιδιού στον κόσμο, η οποία όμως με έβγαζε από τα όρια μου, πέρα από κάθε έλεγχο.

Δεν μου είναι εύκολο να τα γράφω αυτά, ούτε ήταν τότε μια εύκολη εποχή της ζωής μου, για να θέλω να την ξαναθυμάμαι –μισούσα τον εαυτό μου τις στιγμές εκείνες. Τι μου είχε συμβεί; Γιατί έπρεπε να ουρλιάζω σαν αγρίμι στα δύο πολύτιμα αγγελούδια μου, τα οποία αγαπούσα και αγαπάω περισσότερο και από την ίδια μου την ζωή;

Επιτρέψτε μου να σας πω τι μου είχε συμβεί. Είχα περισπασμούς.
Ήμουν διαρκώς σε ένα τηλέφωνο, είχα αμέτρητες δεσμεύσεις, λίστες με όσα έπρεπε να κάνω. Και το κυνήγι της τελειότητας με είχε στοιχειώσει. Το να φωνάζω στους ανθρώπους που αγαπούσα ήταν άμεσο αποτέλεσμα της απώλειας ελέγχου που ένιωθα στην ζωή μου.

Αναπόφευκτα, έπρεπε κάπου να ξεσπάω. Και ξεσπούσα πίσω από κλειστές πόρτες, παρουσία των ανθρώπων που σήμαιναν για εμένα περισσότερα από τον καθένα.

Μέχρι που κάποια μέρα... Η μεγάλη μου κόρη είχε ανέβει σε ένα σκαμπό και προσπαθούσε να πιάσει κάτι στο πάνω ντουλάπι της κουζίνας, όταν κατά λάθος έριξε μια ολόκληρη σακούλα με ρύζι στο πάτωμα. Καθώς οι εκατομμύρια μικροσκοπικοί κόκκοι έπεφταν στο πάτωμα σαν βροχή, τα μάτια του παιδιού πλημμύρισαν δάκρυα. Και τότε το είδα: Τον τρόμο στα μάτια της, καθώς προετοιμαζόταν για το ξέσπασμα της μητέρας της!

«Με φοβάται», σκέφτηκα. Και αυτό που συνειδητοποίησα μου προκάλεσε πανικό. Η 6χρονη κόρη μου τρέμει την αντίδρασή μου σε ένα αθώο λάθος της.

Με βαθιά θλίψη συνειδητοποίησα ότι δεν θέλω να είμαι αυτή η μαμά για τα παιδιά μου, ούτε ήθελα να ζήσω έτσι την υπόλοιπη ζωή μου.

Λίγες εβδομάδες μετά το επεισόδιο αυτό άρχισα να αλλάζω τρόπο σκέψης και ζωής. Η στιγμή της επίπονης αυτής συνειδητοποίησης με είχε οδηγήσει στο να εγκαταλείψω τους περισπασμούς μου και να αφοσιωθώ σε όσα έχουν πραγματικά σημασία. Αυτό έγινε πριν δυόμιση χρόνια. Δυόμιση χρόνια σταδιακής απεξάρτησης από την υπερβολική χρήση ηλεκτρονικών περισπασμών, δυόμιση χρόνια απελευθέρωσης από την ανεπίτευκτη επιταγή της τελειότητας, του να πρέπει να κάνω «τα πάντα». Καθώς άφηνα πίσω μου τους εσωτερικούς και εξωτερικούς περισπασμούς μου, το άγχος και το στρες άρχισαν να καταλαγιάζουν μέσα μου. Με πιο ελαφρύ φορτίο μπορούσα να αντιδρώ στα λάθη και τις αταξίες των παιδιών μου με πιο ήρεμο, συμπονετικό και λογικό τρόπο.

Άρχισα να λέω πράγματα όπως «εντάξει, λίγο σιρόπι είναι. Μπορείς να το σκουπίσεις από τον πάγκο και ούτε γάτα, ούτε ζημιά!» (αντί να ξεφυσάω και να 'ξινίζω' την έκφρασή μου). Πρόσφερα την βοήθειά μου, κάθε φορά που τους έπεφταν φαγητά κάτω, για να τα καθαρίσουν (αντί να στέκομαι από πάνω τους και να τα κοιτάζω με ενόχληση και απογοήτευση). Βοηθούσα την κόρη μου να βρει το παιχνίδι που έψαχνε (αντί να την κατηγορώ για ανευθυνότητα).

Και τις στιγμές που η εξάντληση και η αδιάκοπη γκρίνια άρχιζαν να με καταβάλουν, έμπαινα στο μπάνιο, έκλεινα την πόρτα, και άφηνα τον εαυτό μου να πάρει βαθιές ανάσες και να σκεφτεί ότι είναι απλά παιδιά. Και τα παιδιά κάνουν λάθη. Όπως κάνω και εγώ.

Σταδιακά, ο φόβος που κατέκλυζε τα παιδιά μου κάθε φορά που έκαναν κάποιο λάθος εξαφανίστηκε.

Και, ευτυχώς, έγινα καταφύγιο για αυτά στις δύσκολες στιγμές τους, όχι εχθρός από τον οποίον έπρεπε να τρέξουν να κρυφτούν.

Δεν ξέρω αν θα έγραφα το παραπάνω, αν δεν μου είχε συμβεί το εξής περιστατικό την περασμένη Δευτέρα: Ήμουν στον υπολογιστή και τελείωνα το τελευταίο κεφάλαιο του βιβλίου μου, όταν ξαφνικά ο υπολογιστής πάγωσε. Δεν μπορούσα να κάνω τίποτα. Τον έκλεισα τον άνοιξα ξανά και είχαν χαθεί τα πάντα! Έψαξα σε κάθε πιθανό δίσκο, να δω τι θα μπορούσα να ανακτήσω, αλλά είχαν σβηστεί όλα. Αναφέρομαι σε πολλές ώρες δουλειάς! Όταν συνειδητοποίησα ότι θα έπρεπε να τα γράψω όλα ξανά από την αρχή, ήθελα να κλάψω! Αλλά ακόμα πιο πολύ, ήθελα να ξεσπάσω!
Αλλά δεν μπορούσα. Γιατί είχε έρθει η ώρα να πάρω τα παιδιά από το σχολείο και μετά να τα πάω στο κολυμβητήριο. Με μεγάλη δυσκολία, έκλεισα το λάπτοπ και θύμισα στον εαυτό μου ότι υπάρχουν πολύ μεγαλύτερα προβλήματα στην ζωή από το να ξαναγράψω μερικές σελίδες. Έπειτα, αποφάσισα πως την συγκεκριμένη στιγμή δεν μπορούσα να κάνω τίποτα παραπάνω.

Όταν τα παιδιά μπήκαν στο αυτοκίνητο, κατάλαβαν ότι κάτι δεν πάει καλά και με ρώτησαν. Τους είπα ότι έχασα 3 μέρες δουλειάς, εξαιτίας του υπολογιστή. Το αυτοκίνητο ήταν το τελευταίο μέρος που ήθελα να βρίσκομαι εκείνη τη στιγμή. Ήθελα να γυρίσω στο σπίτι, να ασχοληθώ με το πρόβλημά μου. Αντίθετα, τους είπα ήρεμα ότι δεν ένιωθα πολύ καλά για να το συζητήσω εκείνη την στιγμή. Ότι ένιωθα πολύ θυμωμένη και ήθελα λίγο χρόνο για να ηρεμήσω.
«Λυπόμαστε μαμά», μου είπε μόνο η μεγάλη μου κόρη. Και για την υπόλοιπη διαδρομή, σαν να ένιωσαν τι ακριβώς χρειαζόμουν, δεν έβγαλαν κουβέντα.

Η μέρα πέρασε, ήρθε το βράδυ. Έβαλα τα παιδιά στο κρεβάτι. Πήγα να καληνυχτίσω τη μικρή μου κόρη και με ρώτησε τι θα κάνω με την δουλειά που έχασα. Τότε άρχισα να κλαίω. Όχι τόσο για την δουλειά που έχασα, όσο επειδή δεν είχα ξεσπάσει όλη την ημέρα. Η κόρη μου άπλωσε το χέρι της και μου χάιδεψε το κεφάλι. Μου είπε «οι υπολογιστές είναι μεγάλο πρόβλημα» και «θα ζητήσουμε αύριο από τον μάστορα να το φτιάξει» και «μαμά, ξέρω ότι μπορείς να τα καταφέρεις. Είσαι η καλύτερη συγγραφέας. Θα σε βοηθήσω όπως μπορώ.»

Αν είχα παραμείνει μια μαμά που όλο φωνάζει, η κόρη μου δεν θα είχε γίνει τόσο συμπονετική. Γιατί οι φωνές κόβουν κάθε δίαυλο επικοινωνίας. Αναγκάζουν τους ανθρώπους να χωρίσουν, από το να έρθουν πιο κοντά.

Όπως έγραψε και η κόρη μου στο ποίημά της, το σημαντικό είναι ότι δεν είναι ποτέ αργά για να σταματήσει κανείς να φωνάζει. Το σημαντικό είναι ότι τα παιδιά συγχωρούν, ειδικά όταν βλέπουν κάποιον που αγαπούν να προσπαθεί να αλλάξει. Το σημαντικό είναι ότι η ζωή είναι πολύ μικρή για να θυμώνεις επειδή το σπίτι λερώθηκε ή δεν είναι τακτοποιημένο.

 Το σημαντικό είναι ότι ό,τι κι αν έγινε χθες, σήμερα είναι μια νέα μέρα. Σήμερα μπορούμε να επιλέξουμε να απαντήσουμε με ηρεμία.

Και μιλώντας στα παιδιά ήρεμα τα μαθαίνουμε ότι έτσι χτίζουμε γέφυρες. Τις γέφυρες που μας κουβαλούν στις δύσκολες στιγμές μας.

*Το παραπάνω κείμενο προέρχεται από την εκπαιδευτικό, σύμβουλο γονιών, συγγραφέα και μητέρα δύο παιδιών Rachel Macy Stafford.

Πηγή: http://www.mama365.gr/18519/poso-kako-kanoyme-sta-paidia-otan-toys-fonazoyme.html

Read More

Το στρες που βιώνουν τα παιδιά.

Oι συνθήκες της σημερινής εποχής αναγκάζουν πολλά παιδιά σχολική ηλικίας να εμφανίζουν υψηλά επίπεδα στρες. Πληθώρα γεγονότων που συμβαίνουν  στη ζωή μας  μερικές φορές ξεφεύγουν από τον έλεγχό μας και δεν μπορούμε να τα αντιμετωπίσουμε σωστά.

Τα παιδιά επηρεάζονται από τα προβλήματα της οικογένειας και γενικότερα από διάφορα γεγονότα που μπορεί να συμβαίνουν στο σχολείο, στην κοινωνία μας και πολλές φορές δεν δίνουμε την απαιτούμενη προσοχή. Ένα ορισμένο ποσό του στρες είναι φυσιολογικό και αναγκαίο για την επιβίωση. Το στρες βοηθά τα παιδιά να αναπτύξουν τις δεξιότητες που χρειάζονται για να αντιμετωπίσουν και να προσαρμοστούν στις νέες και δυνητικά απειλητικές καταστάσεις σε όλη τη ζωή. Η υποστήριξη από τους γονείς είναι απαραίτητη για  να μάθουν τα παιδιά πώς να αντιδρούν στο στρες σωματικά και συναισθηματικά να έχουν έναν υγιή σύμμαχο.

Οι ευεργετικές πτυχές του στρες μειώνονται όταν είναι αρκετά σοβαρή η επίδραση ώστε να υπερνικά την ικανότητα ενός παιδιού να αντιμετωπίσει αποτελεσματικά το στρες. Η έρευνα δείχνει ότι ήδη από την περίοδο της κύησης το στρες που βιώνει η μητέρα μπορεί να επηρεάσει την ανάπτυξη και την υγεία του εμβρύου. Κατά τις επιμέρους χρονικές περιόδους  υπάρχουν διάφορες φάσεις στρες που μπορεί να βιώσει ένα παιδί πιο συγκεκριμένα περιγεννητικό  στρες,  το στρες στην βρεφική ηλικία, την προσχολική, το στρες κατά τα σχολικά έτη και αυτό που βιώνεται κατά την φάση της εφηβείας. Η διάκριση αυτή είναι απαραίτητη, καθώς στις διαφορετικές αυτές φάσεις τόσο τα αίτια του στρες, όσο και η επίδραση που ασκεί αλλά και ο τρόπος αντιμετώπισής του διαφέρουν, απαιτώντας εξειδίκευση και γνώση.

Αν θέλετε να μάθετε περισσότερα για τον τρόπο που το άγχος επιδρά στο σώμα πατήστε εδώ.

Όταν αναφερόμαστε στο στρες των  παιδιών εννοούμε κάθε στρεσογόνο εισβολή στην φυσιολογική ζωή ενός παιδιού η οποία μπορεί να τροποποιήσει είτε βραχυπρόθεσμα είτε μακροπρόθεσμα την σωματική ή ψυχολογική ισορροπία του, απειλεί την ασφάλειά του, ή διαταράσσει τη φυσιολογική του ανάπτυξη, καθώς και οι ψυχοπαθολογικές συνέπειες λόγω ακριβώς των στρεσογόνων αυτών παραγόντων. Το στρες στην παιδική ηλικία επηρεάζει άμεσα τα παιδιά και έχει σημαντικές επιπτώσεις στην εξέλιξη και την ανάπτυξη του παιδιού και εν γένει στη διαμόρφωση της ενήλικης ζωής. Τα παιδιά λόγω της μη ολοκληρωμένης γνωστικής ανάπτυξης, και των περιορισμένων εμπειριών έχουν περισσότερες πιθανότητες να εμφανίσουν μικρότερη ανοχή και μεγαλύτερη ταραχή απέναντι σε στρεσογόνα γεγονότα. Στο National Scientific Council on the Developing Child έχουν μελετηθεί οι επιπτώσεις του στρες στην ανάπτυξη του εγκεφάλου. Τα ερευνητικά δεδομένα δείχνουν ότι το στρες στην παιδική ηλικία μπορεί να επηρεάσει την ενήλικη υγεία. Η μελέτη δείχνει ότι  οι Ανεπιθύμητες εμπειρίες της  παιδικής ηλικίας   δείχνουν μια ιδιαίτερη σχέση μεταξύ

1)βίας που σχετίζεται με στρεσογόνους παράγοντες, συμπεριλαμβανομένης της παιδικής κακοποίησης, παραμέλησης, και επαναλαμβανόμενη έκθεση στην συντροφική βία

2) επικίνδυνες συμπεριφορές και προβλήματα υγείας στην ενήλικη ζωή.

Σε μελέτη που έγινε στο Centers for Disease Control and Prevention (CDC) and Kaiser Permanente’s Health Appraisal Clinic στο Σαν Ντιέγκο, χρησιμοποιεί μια αναδρομική προσέγγιση να εξετάσει την σχέση μεταξύ στρεσογόνων παραγόντων της παιδικής ηλικίας και της υγείας των ενηλίκων. Πάνω από 17.000 ενήλικες συμμετείχαν στην έρευνα, καθιστώντας την μία από τις μεγαλύτερες μελέτες τέτοιου είδους, κάθε συμμετέχων συμπλήρωσαν ένα ερωτηματολόγιο που ζήτησε λεπτομερείς πληροφορίες για ιστορικό κακοποίησης, παραμέλησης και οικογενειακής δυσλειτουργίας, καθώς και τις τρέχουσες συμπεριφορές τους και την κατάσταση της υγείας. Τα αποτελέσματα περιλαμβάνουν μια πληθώρα από προβλήματα υγείας και συμπεριφοράς.

•αλκοολισμός και η κατάχρηση αλκοόλ
• χρόνια αποφρακτική πνευμονοπάθεια
• κατάθλιψη
• εμβρυϊκό θάνατο
• χρήση παράνομων ναρκωτικών ουσιών
• ισχαιμική καρδιοπάθεια
• ηπατική νόσο
• κίνδυνο για την συντροφική βία
• πολλαπλούς ερωτικούς συντρόφους
• σεξουαλικώς μεταδιδόμενα νοσήματα
• κάπνισμα
• απόπειρες αυτοκτονίας
• ανεπιθύμητες εγκυμοσύνες

Επίσης, σχετίζονται με επικίνδυνες συμπεριφορές υγείας στην παιδική ηλικία και την εφηβεία, συμπεριλαμβανομένων των κυήσεων, απόπειρες αυτοκτονίας, πρώιμη έναρξη του καπνίσματος, τη σεξουαλικής δραστηριότητα, καθώς και η χρήση παράνομων ναρκωτικών.

Ποια είναι τα αίτια του στρες στα παιδιά;
Στρεσογόνοι παράγοντες που σχετίζονται με γεγονότα ζωής (μείζονα και καθημερινά)
Φυσικές καταστροφές και καταστροφές που προκαλούνται από τον ανθρώπινο παράγοντα.

Αίτια του στρες στα παιδιά-γεγονότα ζωής
Γέννηση ενός νέου μέλους στην οικογένεια
Πρόωρος θάνατος γονέα
Απομάκρυνση από αγαπημένα πρόσωπα
Οικογενειακές διαμάχες-συγκρούσεις
Ατυχήματα
Οικονομικά προβλήματα
Διαζύγιο
Εισαγωγή στο νοσοκομείο
Χειρουργικές επεμβάσεις
Ύπαρξη νόσου
Ανεργία
Γήρας


Αίτια του στρες στα παιδιά-φυσικές καταστροφές
Σεισμοί
Πλημμύρες
Πυρκαγιές
Τσουνάμι
Πανδημίες
Τυφώνες

Αίτια του στρες στα παιδιά-καταστροφές από ανθρώπινο παράγοντα

Ακούσια γεγονότα:
Βιομηχανικά ατυχήματα
Ατυχήματα σε Μέσα Μαζικής Μεταφοράς
Έκθεση σε επικίνδυνα υλικά

Εκούσια γεγονότα:
Τρομοκρατία
Πόλεμοι
Εθνικές ή πολιτικές συγκρούσεις
Σεξουαλική ή άλλη κακοποίηση
Παραμέληση
Βασανισμοί
Επιθέσεις

Υπάρχει η περίπτωση ένα παιδί να βιώσει στρες, ακόμα και αν η επαφή του με το στρεσογόνο γεγονός γίνεται όχι με άμεσο τρόπο, αλλά με έμμεσο . Για παράδειγμα, η παρακολούθηση  ενός καταστροφικού ή τραυματικού γεγονότος  που μπορεί να συμβεί και το παιδί μπορεί να το παρακολουθήσει μέσω της τηλεόρασης  φαίνεται ότι είναι ικανό να προκαλέσει στρες στα παιδιά. Έρευνα σε εθνικό επίπεδο στην Αμερική, για τα γεγονότα  της 11ης Σεπτεμβρίου, έδειξε ότι το 35% των παιδιών που παρακολούθησαν τα γεγονότα στην τηλεόραση εμφάνισαν ένα ή περισσότερα συμπτώματα σχετιζόμενα με το στρες 3. Ενάμιση χρόνο μετά τον καταστροφικό σεισμό στην Αρμενία το 1988, 231 παιδιά από τρεις πόλεις σε μία συστηματική κλινική  εκτίμηση του μετατραυματικού στρες βρέθηκε μία πολύ ισχυρή συσχέτιση από αυτήν την μελέτη που δείχνει πόσο επηρεάστηκαν τα παιδιά από το γεγονός αυτό. Υψηλά ποσοστά χρόνιου, σοβαρού μετα-τραυματικού στρες βρέθηκαν μεταξύ των παιδιών των δύο πιο κατεστραμμένων πόλεων, Spitak και Gumri. Οι αναλύσεις για τον έλεγχο της έκθεσης αποκάλυψε ότι τα κορίτσια  αναφέρθηκαν πιο επίμονα σε φόβους από ό, τι τα αγόρια. Τα ευρήματα αυτά δείχνουν ότι μετά από τέτοιες φυσικές καταστροφές, μετα-τραυματικές αντιδράσεις στα παιδιά μπορεί να φθάσουν σε επιδημικές διαστάσεις και παραμένουν σε υψηλά επίπεδα για μεγάλο χρονικό διάστημα, και μπορεί να θέσουν σε κίνδυνο την ευημερία του παιδικού πληθυσμού μιας μεγάλης περιοχής 4.

1 στα 4 παιδιά θα βιώσει ένα σημαντικό τραυματικό στρεσογόνο γεγονός πριν την ενηλικίωση.Σύμφωνα με έρευνα των Ηνωμένων Εθνών περίπου 275 εκ. παιδιά παγκοσμίως εκτίθενται σε οικιακή βία ένα από τα συχνότερα στρεσογόνα και τραυματικά γεγονότα με σημαντικές επιπτώσεις στην συναισθηματική αλλά και σωματική ανάπτυξη των παιδιών.

Η έκθεση σε τραυματικά γεγονότα, όπως η οικογενειακή βία και η δυσλειτουργία της οικογένειας κατά την περίοδο της παιδικής ηλικίας, συνδέεται με την εμφάνιση κάποιων εκ των κυριοτέρων ασθενειών στην ενήλικη ζωή.

Συνήθη συμπτώματα του στρες στα παιδιά:
σωματικά συμπτώματα
ψυχικά συμπτώματα
συμπτώματα σε επίπεδο συμπεριφοράς
συμπτώματα που σχετίζονται με την επαφή με τρίτους
έλλειψη ενδιαφέροντος σε δραστηριότητες ή το σχολείο

Ενδεικτικά συμπτώματα του στρες στα παιδιά:
Ξαφνική και έντονη κινητικότητα
Αλλαγές στον τρόπο και στις ώρες του ύπνου.
Ενούρηση στο κρεβάτι.
Απόσυρση από τις συνήθεις δραστηριότητές τους.
Μοναχικότητα
Επιθετικότητα
Συχνά ψέματα
Έλλειψη συνεργασίας
Εκδήλωση αισθήματος φόβου και ανασφάλειας
Προσκόλληση στη μητέρα
Επίμονοι στομαχόπονοι
Πονοκέφαλοι (χωρίς σωματική αιτία)
Διαταραχές στον ύπνο (εφιάλτες)
Συχνές μολύνσεις
Δερματικές εκδηλώσεις

Η έκθεση του παιδιού στο στρες, πυροδοτεί μια σειρά από νευροφυσιολογικές αντιδράσεις οι οποίες στο άμεσο στρες δύναται να επανέλθουν στο φυσιολογικό, στις περιπτώσεις του χρόνιου και παρατεταμένου στρες οι αλλαγές αυτές μπορεί να είναι μη αναστρέψιμες.

Το στρες μπορεί να επηρεάσει τα παιδιά και σε επίπεδο ανάπτυξης . Κατά την εμβρυϊκή περίοδο το στρες της μητέρας που βιώνει μετά τη γέννηση ή και κατά την φάση της εντατικής συναπτογένεσης, περίοδο κατά την οποία ο εγκέφαλος είναι ιδιαίτερα ευαίσθητος σε εξωγενείς επιδράσεις όπως το στρες, προκαλώντας ακόμα και μη αναστρέψιμες αλλαγές. Η εγκεφαλική ωρίμανση παίζει σημαντικό ρόλο στη μετέπειτα συνολική υγεία, αλλά και στην ικανότητα της μάθησης και της συμπεριφοράς, για το λόγο αυτό είναι αναγκαίο να αποφεύγονται εξωτερικοί παράγοντες που μπορούν να την εμποδίσουν, όπως του στρες. Οι πρώιμες εμπειρίες των παιδιών και η πρόωρη έκθεση σε στρεσογόνα γεγονότα ζωής, μπορεί να επιδράσει στην συχνότητα εμφάνισης νοσημάτων από το αναπνευστικό, αλλά και στην γενικότερη καλή ανοσοποιητική λειτουργία. Η έκθεση σε άμεσα στρεσογόνα γεγονότα ζωής, σε συνδυασμό με την έκθεση στο χρόνιο στρες, αυξάνει τον κίνδυνο εμφάνισης κρίσεων άσθματος σε παιδιά με σχετικό ιστορικό. Το στρες που σχετίζεται με τη σχολική πίεση και τα οικονομικά της οικογένειας έχει μεγαλύτερη επιρροή στα παιδιά απ’ ότι πιστεύουν οι γονείς.

Το στρες φαίνεται ότι μπορεί να επηρεάσει:
Ικανότητα συγκέντρωσης του παιδιού.
Ικανότητα λόγου.
Ικανότητα μνήμης.
Άλλες νοητικές λειτουργίες

Μέθοδοι διαχείρισης και αντιμετώπισης του στρες στα παιδιά:
Η ύπαρξη κοινωνικών δεξιοτήτων
Οι καλές σχέσεις με φίλους και γονείς
Το αίσθημα του ανήκειν σε μία ομάδα.
Η αυτό-εκτίμηση και η θετική εικόνα για τον εαυτό.
Το αίσθημα ασφάλειας στον τόπο κατοικίας.
Eνεργητική ακρόαση: όχι απλώς παροχή συμβουλών και απαγορεύσεις.
Θετική επιβράβευση αναγνώριση των καλών στοιχείων και των επιτευγμάτων του παιδιού.

Στην αντιμετώπιση του στρες των παιδιών τον σημαντικότερο ρόλο τον διαδραματίζει ο γονέας. Οι επιλογές των γονέων ή οι οικογενειακές και κοινωνικές συνθήκες που έχουν δημιουργήσει  αποτελούν βασικό παράγοντα στρες για το παιδί. Η αντιμετώπιση του στρες στην παιδική ηλικία, απαιτεί τη συνεργασία των γονέων και του ευρύτερου οικογενειακού περιβάλλοντος και της ομάδας των ειδικών, λαμβάνοντας υπόψη τις ιδιαιτερότητες του κάθε παιδιού και αποφεύγοντας τον στιγματισμό του παιδιού ως παιδί που ασθενεί ή είναι «προβληματικό» δεν πρέπει να βάζουμε ταμπέλα.

Πως μπορεί να βοηθήσει ο γονέας;
Δημιουργία προϋποθέσεων για ένα δυνατό και υγιή οργανισμό

Ενίσχυση της φυσικής άμυνας του οργανισμού (επαρκής ανάπαυση, σωστή διατροφή, ρουτίνα)

Σωστά οργανωμένο σπίτι με πρόγραμμα και συμπεριφορές που αυξάνουν το αίσθημα ασφάλειας

Ευαισθησία απέναντι στα αισθήματα του παιδιού παράλληλα, δυνατότητα να εκφράζει ελεύθερα τα συναισθήματα του

Ρεαλιστικές απαιτήσεις και προσδοκίες από το παιδί σε όλους  τους τομείς της ζωής του (σχολείο, σπορ, εξωσχολικές δραστηριότητες, φίλοι)

Βοήθεια του παιδιού στις σχολικές δραστηριότητες στις περιπτώσεις που το παιδί έχει ανάγκη η μας ζητάει την βοήθειά μας

Ατομική και ξεχωριστή διαπροσωπική σχέση και των δύο γονέων με το παιδί

Διαφύλαξη του παιδιού από τρόπους σκέψεις με υψηλά επίπεδα στρες.

Προστασία του παιδιού από στρεσογόνες καταστάσεις χωρίς όμως εκδήλωση υπερπροστατευτικής συμπεριφοράς


Διάλογος με το παιδί και προετοιμασία για καταστάσεις που ενδεχομένως να προκαλέσουν στρες

Εν κατακλείδι το παιδί επηρεάζεται από όλα όσα συμβαίνουν γύρω του είναι στο χέρι μας να διαχειριστούμε σωστά το στρες που βιώνει και είναι πολύ σημαντικό αν αναγνωρίσουμε κάποιο από τα παραπάνω αναφερόμενα συμπτώματα και δούμε ότι επιμείνει για αρκετό χρονικό διάστημα να αναζητήσουμε την βοήθεια κάποιου ειδικού ο διάλογος με το παιδί μας είναι πολύ σημαντικός και δεν πρέπει να προσπερνάμε δυσλειτουργικές συμπεριφορές . Όταν η κατάσταση ξεφεύγει από τον έλεγχό μας και βλέπουμε ότι δεν μπορούμε να βοηθήσουμε το παιδί μας να ξεπεράσει το στρες και του δημιουργεί επιμέρους προβλήματα στην καθημερινότητά του θα ήταν εύλογο να απευθυνθούμε σε κάποιον ειδικό που θα είναι σε θέση να μας κατευθύνει και θα μπορέσει να βοηθήσει . Όλοι αγαπάμε τα παιδιά μας και θέλουμε το καλύτερο γι αυτά , υπό το πρίσμα αυτό και έχοντας πάντα ως γνώμονα και προτεραιότητα την καλή υγεία του παιδιού μας φροντίζουμε γι αυτά και δεν προσπερνάμε μία συμπεριφορά.

Πηγή: http://antikleidi.com/2012/10/06/stress-kids/   

Read More

Αναγνωρίζοντας το συναίσθημα της ζήλιας.

Μπορείτε να πείτε πολλά για ένα άτομο από το πώς θα αντιδράσει στην ευτυχία και την επιτυχία των άλλων ανθρώπων. Πολλοί από εμάς, φαίνεται να απειλούμαστε εύκολα όταν βλέπουμε άλλους ανθρώπους που είναι καλύτεροι μας σε κάποιο τομέα της ζωής. Δυσκολευόμαστε να είμαστε ευτυχείς για εκείνους αλλά αντί αυτού κατεχόμαστε από συναισθήματα ζήλιας και φθόνου.

Μάλιστα έχουμε και τρόπους να καθησυχάσουμε αυτά τα απειλητικά συναισθήματα προσπαθώντας να εκλογικεύσουμε το φθόνο προς τους άλλους είτε πρόκειται για τους βαθμούς στην εκπαίδευση, τον αθλητισμό, τις σχέσεις ή τις θέσεις εργασίας σε σημείο που φτάνουμε να υποβαθμίσουμε το γεγονός υποτιμώντας τους άλλους.

Πήρε ο συμμαθητής μας καλούς βαθμούς; Είναι σπασίκλας και δεν έχει φίλους.
Είναι καλός στον αθλητισμό; Ναι αλλά είναι χαζός.
Έχει καλή δουλειά; Πουλιέται για τα χρήματα.

Όμως η ρίζα του απειλητικού συναισθήματος της ζήλιας, είναι τελικά η χαμηλή αυτοεκτίμηση.

Υπάρχουν φορές που όταν βλέπουμε κάποιον να παρουσιάζει τη δουλειά του, ασυναίσθητα μπαίνουμε σε σύγκριση λέγοντας «Δεν είναι αρκετά καλός. Θα μπορούσα να το κάνω καλύτερα». Εκείνη τη στιγμή υπερεκτιμούμε τις δυνατότητές μας γιατί προστατεύουμε το Εγώ μας από το να πληγωθεί.

Το συναίσθημα της ζήλιας
Η ζήλια είναι μια μορφή αυτοπροστασίας. Και μπορούμε να ζηλεύουμε όλους τους διαφόρους τύπους της επιτυχίας, απλώς και μόνο επειδή δεν τους βιώνουμε ακόμα στη δική μας ζωή. Ίσως θα δείτε ένα φίλο σε μια ευτυχισμένη σχέση, ενώ εσείς είστε ακόμα μόνος, οπότε αντιμετωπίζετε τη σχέση του επιφανειακά ή λέτε πράγματα πίσω από την πλάτη του όπως «δεν πρόκειται να διαρκέσει».

Σύμφωνα με μια μελέτη, τα συναισθήματα της ζήλιας και φθόνου είναι ιδιαίτερα έντονα για εκείνους που ξοδεύουν πολύ χρόνο στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, όπως το Facebook και το Twitter. Αυτή τη σύγχρονη εποχή, ζούμε σε ένα πολύ φθονερό κόσμο. Φαίνεται ότι η επιτυχία και η ευτυχία του καθενός εξετάζεται σχολαστικά και γελοιοποιείται, όταν αναφερόμαστε σε αθλητές ή μουσικούς, ηθοποιούς ή οποιοδήποτε είδος της διασημότητας.

Είναι δύσκολο για μας να μην φθονούμε μερικές φορές. Οι ψυχολόγοι λένε ακόμη ότι έχουμε εξελιχθεί για να αντιμετωπίσουμε τα συναισθήματα όπως η ζήλια και φθόνο ως φυσική απάντηση στην αντίληψη μας για την "κοινωνική ιεραρχία" στην κοινωνία.

Τελικά όμως, το κλειδί είναι η αντίληψη μας: το πώς κρίνουμε εμείς τον εαυτό μας σε σχέση με κάποιον άλλο. Και ενώ η ζήλια μπορεί να είναι μια φυσιολογική αντίδραση για πολλούς ανθρώπους, δεν είναι απαραίτητα υγιής ή ευεργετική.

Υγιείς τρόποι αντιμετώπισης του συναισθήματος της ζήλιας

- Αποδεχθείτε την: Η ζήλια είναι φυσιολογική και απαντάται σε όλους τους ανθρώπους. Να είστε ειλικρινείς με τα συναισθήματά σας και ειδικότερα με το ελαφρώς τραυματισμένο «Εγώ» σας όταν βλέπετε ανθρώπους να κάνουν πράγματα που θέλετε να κάνετε πάρα πολύ.

- Αποφύγετε τις συγκρίσεις με τον εαυτό σας: Υπενθυμίστε στον εαυτό σας ότι ο καθένας είναι σε μια διαφορετική πορεία στη ζωή. Όλοι έχουμε ορισμένα πλεονεκτήματα και ορισμένες αδυναμίες, αλλά δεν είναι εκείνα που μας καθορίζουν ως άτομο. Δείτε την αξία του εαυτού σας χωρίς να χρειάζεται να αισθάνεστε «ανώτερος» από κανέναν.

- Αναπλαισιώστε τη ζήλια ως έμπνευση: Η αλήθεια είναι ότι αισθάνεστε ένταση επειδή κάποιος έχει κάνει κάτι που δεν καταφέρατε να κάνετε εσείς για τον εαυτό σας. Αυτό μπορεί να τροφοδοτήσει τη ζήλια, αλλά μπορεί επίσης να τροφοδοτήσει την έμπνευση και το κίνητρο. Αντί να υποτιμάτε τα επιτεύγματα των ανθρώπων, σκεφτείτε τον εαυτό σας: "αν μπορεί να το κάνει εκείνος, μπορώ να το κάνω και εγώ!".

- Συγχαρείτε τους ανθρώπους για την επιτυχία τους: Ενσωματώστε αυτή την πράξη σαν μια συνήθεια σχετικά με την επιτυχία και τα επιτεύγματά των άλλων, ακόμα κι αν δεν σας αρέσει ιδιαίτερα. Γιορτάστε μαζί τους και χαρείτε την επιτυχία τους, ιδιαίτερα ότι είναι ευχαριστημένοι. Είναι πολύ πιο υγιεινό και λιγότερο αγχωτικό συναίσθημα να χαίρεστε για εκείνους από το να τους μισείτε για την επιτυχία τους.

- Δώστε προσοχή στον «αυτοματοποιημένο-ασυνείδητο» φθόνο: Η ζήλια και ο φθόνος μπορεί να κρύβουν μεγάλη σοφία. Ποια είναι τα πράγματα που σας προκαλούν περισσότερο ζήλια; Παρατηρήστε τα! Η αναγνώριση αυτών είναι ένα πολύτιμο σημάδι, η οποία σας δείχνει τους τομείς της ζωής σας που κινδυνεύουν περισσότερο από το συναίσθημα της ζήλιας και στους οποίους πρέπει να δώσετε περισσότερη έμφαση. Αναγνωρίζοντας αυτούς τους τομείς, θα μάθετε καλύτερα τον εαυτό σας.

Πηγή: http://www.psychologynow.gr/prosopikotita/anagnorizontas-synaisthima-tis-zilias

Read More

Τα χαρακτηριστικά μίας πετυχημένης σχέσης.

Μία νέα έρευνα, φέρνει στο φως μία σημαντική προοπτική για την ευημερία των σχέσεων. Μέσα από προηγούμενες έρευνες έχει αναδειχθεί ότι τα άτομα που βρίσκονται σε υποστηρικτικές και ικανοποιητικές σχέσεις, έχουν καλύτερη ψυχική υγεία, υψηλότερα επίπεδα υποκειμενικής ευημερίας και χαμηλότερα ποσοστά νοσηρότητας και θνησιμότητας. Η νέα αυτή έρευνα έρχεται να διερευνήσει τους παράγοντες της ευημερούσας σχέσης: την προέλευση της υποστηρικτικής δύναμης και τους καταλυτικούς παράγοντες στην υποστήριξη της σχέσης.

Οι ψυχολόγοι Μπρουκ Φίνι του Carnegie Mellon University και Νάνσυ Κόλινς από το Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνιας στη Σάντα Μπάρμπαρα, τονίζουν τη σημασία των σχέσεων στην υποστήριξη των ανθρώπων και στην ικανότητά τους να αντιμετωπίζουν το άγχος και τις αντιξοότητες της ζωής τους. Επιπλέον, μια ευημερούσα σχέση βοηθά ένα άτομο να γνωρίσει νέα δεδομένα, να αναπτυχθεί, να εξερευνήσει, να επιτύχει τους στόχους τους, να καλλιεργήσει νέα ταλέντα και να βρει σκοπό και νόημα στη ζωή.

Σύμφωνα με τους ερευνητές, μία ευημερούσα σχέση περιλαμβάνει πέντε συνιστώσες της ευημερίας:

ηδονική ευημερία (ευτυχία, ικανοποίηση από τη ζωή)

ευδαιμονική ευημερία (νοηματοδότηση στη ζωή τους, να προχωρά κανείς προς τους ουσιαστικούς στόχους της ζωής)

ψυχολογική ευημερία (θετική σχέση με τον εαυτό, απουσία των συμπτωμάτων της ψυχικής υγείας / διαταραχές)

κοινωνική ευημερία (βαθιές και ουσιαστικές ανθρώπινες συνδέσεις, πίστη στους άλλους και την ανθρωπότητα, θετικές διαπροσωπικές προσδοκίες)

σωματική ευεξία (υγιή επίπεδα βάρους και δραστηριότητας, κατάσταση της υγείας ανώτερη της βάσης)

Οι ερευνητές πιστεύουν ότι οι άνθρωποι είναι πιο πιθανό να ευημερήσουν με την εύρυθμη λειτουργία των στενών σχέσεων, όχι μόνο των συντροφικών αλλά και εκείνων των σχέσεων που επιτελούν διαφορετικές λειτουργίες υποστήριξης, όπως είναι η σχέση με τους φίλους, τους γονείς, τα αδέλφια και τους ψυχολόγους/ψυχοθεραπευτές. Η έρευνα, που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό "Personality and Social Psychology Review" δίνει έμφαση σε δύο τύπους υποστήριξης, που αν και παρέχουν μοναδικές εφαρμογές, ανταποκρίνονται σε διαφορετικά περιβάλλοντα ζωής.

Η πρώτη σημαντική λειτουργία των σχέσεων είναι να υποστηρίξει την ευημερία μέσα από τις αντιξοότητες, όχι απλά ρυθμίζοντας στους ανθρώπους τις αρνητικές επιδράσεις του στρες, αλλά και δίνοντάς τους τη δυνατότητα να ευδοκιμήσουν, ξεπερνώντας αυτές τις αντιξοότητες και αξιοποιώντας αυτές υπέρ τους.

"Οι σχέσεις εξυπηρετούν μια σημαντική λειτουργία που όχι μόνο βοηθά τους ανθρώπους να επιστρέψουν στο σημείο αφετηρίας τους, αλλά τους βοηθούν να ευημερούν μέσα από την υπέρβαση των προηγούμενων επιπέδων που λειτουργούσαν”, δήλωσαν οι ερευνητές."Αναφερόμαστε σε αυτό ως "προέλευση της υποστηρικτικής δύναμης" και τονίζεται ότι η προώθηση της ευημερίας μέσα από τις αντιξοότητες, είναι ο βασικός σκοπός αυτής της υποστηρικτικής λειτουργίας".

Η δεύτερη σημαντική λειτουργία των σχέσεων είναι να υποστηρίξει την ευημερία μέσα από την απουσία των αντιξοοτήτων, κάτι που επιτυγχάνεται μέσα από την προώθηση της πλήρους συμμετοχής του ανθρώπου σε ευκαιρίες ζωής για εξερεύνηση, ανάπτυξη και προσωπική επιτυχία. Οι υποστηρικτικές σχέσεις βοηθούν τους ανθρώπους να ευημερήσουν σε αυτό το πλαίσιο, επιτρέποντάς τους να αγκαλιάσουν και να κυνηγήσουν τις ευκαιρίες που ενισχύουν θετικά την ευημερία, να διευρύνουν και να ενισχύσουν τα εφόδιά τους και να ενισχύσουν την αίσθηση του σκοπού και του νοήματος της ζωής. Αυτό το είδος της στήριξης αναφέρεται ως "καταλυτικοί παράγοντες στην υποστήριξη μίας σχέσης", επειδή όσοι παρέχουν τη στήριξη, μπορεί να χρησιμεύσουν ως ενεργοί καταλύτες για την ευημερία σε αυτό το πλαίσιο.

Αυτή η μορφή υποστήριξης θέτει ως βασικό σκοπό της, την προώθηση της ευημερίας μέσω ευκαιριών ζωής. Σε αυτή την μελέτη, οι ερευνητές τονίζουν ότι υπάρχουν ορισμένα χαρακτηριστικά των ανθρώπων που παρέχουν την υποστήριξη και που ενισχύουν την ικανότητά τους να την παρέχουν ουσιαστικά.

"Δεν είναι μόνο το αν κάποιος παρέχει υποστήριξη, αλλά το πώς αυτός ή αυτή, ενεργεί ώστε να καθορίζει την έκβαση αυτής της υποστήριξης. Όλες οι συμπεριφορές στην παροχή των δύο παραγόντων υποστήριξης πρέπει να θεσπιστούν τόσο στην ανταπόκριση της ανάγκης όσο και στην ευαισθησία για την προώθηση της ευημερίας", δήλωσαν οι ερευνητές. "Η ανταπόκριση στην ανάγκη, περιλαμβάνει την παροχή του είδους και του ποσού της στήριξης που υπαγορεύεται από την κατάσταση και τις ανάγκες του συντρόφου του και η δήλωση ευαισθησίας περιλαμβάνει την ανταπόκριση στις ανάγκες του με τέτοιο τρόπο, ώστε ο αποδέκτης της υποστήριξης να αισθάνεται ότι έχει γίνει κατανοητός, επικυρωμένος, και φροντισμένος".

Όμως όσοι υποστηρίζουν ενεργητικά τους άλλους, μπορούν κατά λάθος να κάνουν περισσότερο κακό παρά καλό, αν κάνουν το άτομο να αισθάνεται αδύναμο, άπορο, ή ανεπαρκή. Αν προσδίδουν στο άτομο ενοχή ή το χρεώνουν, αν κάνουν τον παραλήπτη της υποστήριξης και συνάνθρωπό τους να αισθάνεται ένα βάρος, αν ελαχιστοποιούν ή υποβαθμίζουν το πρόβλημα, το στόχο ή το επίτευγμα του συνανθρώπου τους, αν κατηγορούν τον παραλήπτη για κακοτυχίες ή αποτυχίες του/της ή αν περιορίζουν την αυτονομία ή αυτοδιάθεσή του. Επίσης, ενδεχομένως να είναι αμελείς ή να μην εμπλακούν αληθινά στη σχέση, να υπερεμπλακούν,  να θέλουν να έχουν τον έλεγχο ή να έχουν άλλο τρόπο που να μην συγχρονίζεται με τις ανάγκες του παραλήπτη.

Η υποστηρικτική ανταπόκριση προϋποθέτει τη γνώση του πώς να υποστηρίξουν τους άλλους ανθρώπους βλέποντας μέσα από τη δική τους προοπτική τους πόρους (δηλαδή τα γνωστικά, συναισθηματικά ή και απτά στοιχεία) που απαιτούνται για την παροχή αποτελεσματικής υποστήριξης και την υιοθέτηση του κινήτρου για να αναλάβουν την ευθύνη για την υποστήριξη άλλου.

Εκείνοι που αποδέχονται την υποστήριξη, παίζουν επίσης σημαντικό ρόλο σε αυτή τη διαδικασία με τη διευκόλυνση ή την παρεμπόδιση της αποδοχής της ανταπόκρισης. Οι ίδιοι μπορούν να καλλιεργήσουν την αποτελεσματική στήριξη τους μέσα από την επαφή με τους άλλους (αντί να αποσυρθούν), μέσα από την έκφραση των αναγκών τους με ένα σαφή και άμεσο τρόπο, αποδεχόμενοι τις προσπάθειες υποστήριξης των άλλων, ρυθμίζοντας τις απαιτήσεις τους από τους άλλους (που σημαίνει ότι δεν εκμεταλλεύονται το κοινωνικό τους δίκτυο), εκφράζοντας ευγνωμοσύνη, συμμετέχοντας μέσα από την υγιή εξάρτηση και ανεξαρτησία, οικοδομώντας ένα πυκνό δίκτυο σχέσεων και παρέχοντας αμοιβαία υποστήριξη.

Οι ερευνητές τονίζουν ότι η αποδοχή υποστήριξης και η διάθεση και θέληση να παρέχεται υποστήριξη σε αντάλλαγμα, είναι πολύ σημαντικοί παράγοντες που συντελούν στην καλλιέργεια των σχέσεων ώστε να βασίζονται στην αμοιβαία φροντίδα και να επιτρέπουν στους ανθρώπους να ευημερήσουν.

Πηγή: http://www.psychologynow.gr/sheseis/ta-haraktiristika-mias-petyhimenis-shesis

Read More

Επιλέξτε τον σωστό ερωτικό σύντροφο, από τον Ματθαίο Γιωσαφάτ.

Πόσοι δεν έχουμε πει την περίφημη φράση «μα γιατί τραβάω όλους τους προβληματικούς;». Μάθετε λοιπόν τις βαθύτερες αιτίες των ερωτικών σας επιλογών.

Συνήθως οι λόγοι που επικαλούμαστε για να εξηγήσουμε γιατί ερωτευτήκαμε ή και παντρευτήκαμε τον άνθρωπο που είναι δίπλα μας είναι προφανείς και κατανοητοί από το κοινωνικό πλαίσιο: ο χαρακτήρας, η μόρφωση, η εξωτερική εμφάνιση, η σεξουαλική επαφή, λόγοι οικονομικοί ή και κοινωνικοί.

Οι βαθύτεροι όμως λόγοι είναι καλά κρυμμένοι μέσα μας «Η επιλογή συντρόφου την οποία εμείς οι ψυχαναλυτές ονομάζουμε ανακλητική είναι η ωριμότερη, αυτή που οδηγεί στο μικρό ποσοστό του 10 με 20% που είναι οι ευτυχισμένοι γάμοι», εξηγεί ο ψυχίατρος-ψυχαναλυτής κ. Ματθαίος Γιωσαφάτ, ειδικός σε θέματα γάμου και οικογενειακής θεραπείας.

«Τι σημαίνει αυτό; Όταν έχουμε μια καλή μαμά και περάσουμε καλά, μαθαίνουμε να συγχωρούμε και τα ελαττώματά της, όπως ένας ώριμος άνθρωπος. Αποδεχόμαστε λοιπόν και τα ελαττώματα του συντρόφου μας και φτιάχνουμε μια καλή σχέση. Αυτό σημαίνει ότι έχουμε περάσει ομαλά και το οιδιπόδειο, δεν έχουμε μεγάλο άγχος αποχωρισμού, προδοσίας.

Αποδεχόμαστε, π.χ., ότι η μαμά έκανε κι άλλο παιδί. Ή ξέρω ως παιδί ότι μ' αγαπάει, αλλά ανακάλυψα ότι αγαπά και τον μπαμπά, αλλά κι εγώ αγαπάω τον μπαμπά, άρα όλοι αγαπιόμαστε! Οπότε θα κάνω κι εγώ το ίδιο όταν μεγαλώσω με το σύντροφό μου». Οι λόγοι λοιπόν της επιλογής του ερωτικού συντρόφου βασίζονται στη σχέση με τη μητέρα και τον πατέρα, τη δική τους σχέση και τη σχέση μας μαζί τους.

Αναζητώντας τη ρίζα του προβλήματος

«Οι περισσότεροι μεγαλώνουμε με μαμάδες που δεν είναι επαρκείς, με μαμάδες που δεν έχουν μάθει να προσφέρουν αγάπη, να καταλαβαίνουν τις ανάγκες του μωρού», μας λέει ο κ. Γιωσαφάτ. «Και το μωρό επικοινωνεί με μη λεκτική συμπεριφορά για να ζητήσει αυτά που του λείπουν, κλαίει, αρρωσταίνει, γρατσουνάει, κλοτσάει κ.λπ.

Στα ζευγάρια είναι πολύ έντονη αυτή η μεταβίβαση της πρώτης σχέσης, των πρώτων μη λεκτικών φόβων και συναισθημάτων. Γι' αυτό και τα ζευγάρια μαλώνουν, ιδιαίτερα αν ο πρώτος χρόνος δεν ήταν καλός, αν ήταν στερημένος από ζεστασιά, χάδια, αγκαλιές. Ξέρετε ότι υπάρχουν άνθρωποι που δεν μπορούν να χαϊδέψουν τρυφερά ο ένας τον άλλο;». Η επιλογή λοιπόν σε αυτές τις περιπτώσεις κουβαλά πάρα πολλά πράγματα που δεν έχουν λυθεί μέσα μας.

Στόχος η επιθυμητή μητέρα

«Τα προβλήματα της πρώτης μας σχέσης με τη μητέρα δημιουργούν και τους προβληματικούς έρωτες», υπογραμμίζει ο κ. Γιωσαφάτ. «Περιμένεις τότε όχι μόνο να βρεις μια κανονική γυναίκα, έναν κανονικό άντρα, αλλά ένα σύντροφο που θα την αντικαταστήσει σε καλύτερη έκδοση, θέλεις την επιθυμητή μητέρα. Αυτό δημιουργεί τον έρωτα, τον πιο παθιασμένο. Όχι όμως τον πραγματικό έρωτα.

Γιατί σε αυτή την περίπτωση ψάχνουμε ένα ιδανικό που θα μας αγαπήσει, θα μας εκτιμήσει γι αυτό που είμαστε, όπως έπρεπε να το κάνει η μαμά. Κι όσο πιο πολύ περιμένει κανείς την επιθυμητή μητέρα, τόσο πιο πολύ την εξιδανικεύει. Είναι μια ναρκισσιστική ανάγκη. Όταν ακούσετε: Μια μόνο γυναίκα με έχει καταλάβει, εσύ, οι άλλες ήταν όλες... να καταλάβετε ότι πρέπει να απομακρυνθείτε γρήγορα απ αυτόν τον άνθρωπο! Σας βάζει στοιχεία που πιθανώς δεν έχετε!».

Διαλέγουμε αυτόν που μας μοιάζει

Έχετε σκεφτεί γιατί παραπονιόμαστε ότι τραβάμε μόνο προβληματικές περιπτώσεις στην ερωτική μας ζωή; Μήπως δεν φταίνε μόνο οι άλλοι; «Γιατί δεν τράβηξες κανέναν άλλο; θα ρωτούσα εγώ», λέει ο κ. Γιωσαφάτ. «Πρέπει να καταλάβουμε ότι δεν μπορούμε να ταιριάξουμε με κάποιον ωριμότερο ψυχικά από εμάς. Δεν θα συντονιστούμε. Και δεν έχει να κάνει ούτε με την ευφυϊα ούτε με την ικανότητά μας σε άλλους τομείς όπως το εργασιακό. Εκεί μπορεί να διαπρέπουμε. Άλλο όμως είναι η συναισθηματική ωριμότητα».

Ο πραγματικός έρωτας!

«Ο έρωτας κρατάει το πολύ ένα χρόνο», τονίζει ο κ. Γιωσαφάτ. «Ο ανακλητικός έρωτας, ο πρώτος για τον οποίο μιλήσαμε, που δεν είναι τόσο έντονος αρχικά, ωριμάζει σιγά σιγά. Αρχίζει ο ένας να ερωτεύεται τον άλλο με το χρόνο που του αφιερώνει και τον γνωρίζει. Αυτόν λέω εγώ πραγματικό έρωτα. Αντιλαμβάνομαι ότι ο άλλος είναι κάτι εξαιρετικό για μένα, γιατί με έπεισε και τον έπεισα γι αυτό».

Τα στάδια της ψυχικής ανάπτυξης. 

«Για να έχεις μια καλή σχέση πρέπει να περάσεις τις ανάγκες του πρώτου έτους, τη μεγάλη εξάρτηση. Δεν πήρα πολλά από τη μάνα μου στον πρώτο χρόνο; Τότε ψάχνω μια γυναίκα - μαμά. Δεν δίνω και τόση σημασία στο σεξουαλικό. Κι αυτή η σχέση δεν πάει καλά γιατί διαλέγεις παρόμοιο τύπο συντρόφου. Στην αρχή φαίνεται ότι ο ένας θα φροντίσει τον άλλο και μετά και οι δυο περιμένουν τον άλλο να τους φροντίσει», εξηγεί ο κ. Γιωσαφάτ.

«Στο δεύτερο έτος, το πρωκτικό στάδιο, το παιδί μαθαίνει με τη μάνα την αυτονομία, είναι η περίοδος της εναντίωσης. Αν δεν πάει καλά, αργότερα στη σχέση ο ένας θα προσπαθεί να επιβληθεί στον άλλο! Το τρίτο στάδιο είναι το φαλλικό, όπου το σεξ πηγαίνει στα γεννητικά όργανα. Αν πάει κάτι στραβά, διαλέγεις μια γυναίκα που σου αρέσει σεξουαλικά, αλλά αυτό εξαντλείται γρήγορα. Κι από εκεί και πέρα έχεις άλλες ανάγκες που δεν σου τις καλύπτει. Ο τέταρτος χρόνος που πάλι δεν πάει καλά είναι ο οιδιποδειακός, στάδιο που στην ανάπτυξη αντιστοιχεί γύρω στα 5 χρόνια του παιδιού. Εκεί υπάρχει πρόβλημα γιατί δεν θέλεις πολύ ερωτικά το σύντροφό σου. Αν καταφέρεις και πάρεις κάποιον που σου θυμίζει τη μαμά (ή τον μπαμπά), έχεις προβλήματα σεξουαλικά: στύσης, πρόωρης εκσπερμάτισης κ.λπ.».

Ζήτημα ισορροπίας

«Μια καλή σχέση προϋποθέτει ότι έχουμε περάσει σχετικά ομαλά αυτά τα στάδια: θέλεις να έχεις ένα μίνιμουμ εξάρτησης, να έχεις αυτονομία, αλλά δεν σου αρέσει να πατάς τον άλλο στο λαιμό. Θέλεις να κάνεις σεξ και να σου αρέσει, δεν ικανοποιείσαι όμως μόνο με αυτό. Τότε η σχέση εξελίσσεται σε αγάπη, σε έρωτα και μπορεί να κρατήσει. Δεν περιμένεις τόσο πολλά από τον άλλο, ενώνεις δυο ζωές, οι οποίες όμως δεν γίνονται ποτέ μια», τονίζει ο κ. Γιωσαφάτ.


Και τώρα τι κάνουμε;

«Μπορεί να ακούγονται λίγο απαισιόδοξα όλα αυτά, αλλά είναι η πραγματικότητα», παρατηρεί ο κ. Γιωσαφάτ. «Το πρώτο πράγμα που λέω είναι να βρεις μια καλή μαμά, με την ψυχοθεραπεία, ατομικά ή σε ομάδες, που βοηθούν πάρα πολύ τους ανθρώπους. Λέω επίσης κι έχω παρεξηγηθεί γι αυτό να μπορούν οι γυναίκες να είναι κοντά στο παιδί τους τον πρώτο χρόνο της ζωής του.

Προτείνω συχνά και κάτι που ακόμα μοιάζει ουτοπικό: να γίνονται μαθήματα ζωής από το δημοτικό στα σχολεία, υπό μορφή ομάδας με εκπαιδευμένους δασκάλους. Το άλλο βήμα είναι ο διάλογος, που είναι δύσκολο βέβαια. Πάντα είχαν οι άνθρωποι προβλήματα και πάντα έβρισκαν τρόπους να τα αντιμετωπίσουν. Πρέπει να είμαστε και λιγάκι αισιόδοξοι».

Άλλο έρωτας, άλλο αγάπη

«Δυο άνθρωποι είναι καθρέφτης ο ένας για τον άλλο. Οι ερωτευμένοι κοιτάζονται και θαυμάζονται αυτό δεν είναι αγάπη! Είναι ένα πολύ ευχάριστο αίσθημα, που οδηγεί σχεδόν πάντα σε φασαρίες. Γιατί την επόμενη μέρα που θα τον/τη δείτε θα έχετε ήδη μια μικρή απογοήτευση. Στην πρώτη επαφή δεν ξέρουμε τίποτα για τον άλλο, όσο προχωρά η επαφή όμως αρχίζει η απο-εξιδανίκευση». Εκεί εμφανίζεται η εσωτερική παλινδρόμηση, που δηλώνει την τάση του ανθρώπου να υπαναχωρήσει φοβισμένος και να κλείσει τις πόρτες επικοινωνίας για τη νέα σχέση.

Πηγή: http://www.thessalonikiartsandculture.gr/life/aytoveltiwsi/epilekste-to-sosto-erotiko-syntrofo-apo-ton-matthaio-giosafat#.VWDGdrmqqkq

Read More