Συνεξάρτηση, δεν χρειάζεται να είμαστε τόσο «καλοί» με τους άλλους.

Συνεξάρτηση είναι όταν αναλαμβάνεις τα προβλήματα των άλλων, τις ανάγκες, τα συναισθήματά, τις προτιμήσεις, τους στόχους, τη ζωή τους, σα να είναι δικά σου, παραμελώντας ή ακόμη και χάνοντας επαφή με τα πραγματικά δικά σου.

Ο όρος αρχικά αναφερόταν στη νοσηρή «δυναμική» που παρατηρούνταν στους συντρόφους αλκοολικών, που χωρίς να το θέλουν, υπέθαλπαν τα προβλήματα του εθισμένου ατόμου, μέσα από υποθετικά βοηθητικές συμπεριφορές.

Η συνεξάρτηση τώρα πλέον αναφέρεται σε οποιονδήποτε εμπλέκεται σε παρόμοια νοσηρή «δυναμική». Λέμε «νοσηρή» γιατί το να καλύπτει τις ανάγκες του άλλου, δεν είναι υγιές για τον συνεξαρτημένο αλλά ούτε και για τον παραλήπτη.

Πως αναπτύσσεται η συνεξάρτηση;

Η συνεξάρτηση αναπτύσσεται όταν ένα παιδί είναι σε ανισότιμη σχέση με τους γονείς του, όπου μαθαίνει να βάζει στην άκρη τις δικές του ανάγκες και επιθυμίες, ώστε να ανταποκριθεί στις ανάγκες και τα θέλω των γονιών του, προκειμένου να πάρει τη φροντίδα τους, την προσοχή ή την έγκρισή τους.

Έτσι το παιδί μεγαλώνοντας, αποκτά την τάση να ξαναδημιουργεί κα να έλκεται απ’ αυτή τη «δυναμική» σε όλες του τις σχέσεις. Συνήθως χρειάζεται να αλλάξει αρκετές σχέσεις ή θέσεις εργασίας, πριν συνειδητοποιήσει ότι τα προβλήματά του δεν οφείλονται στον λάθος σύντροφο ή στη λάθος δουλειά, αλλά σε νοσηρές συνήθειες. Επειδή οι συνήθειες στις σχέσεις αποκτούνται κατά την πρώιμη ανάπτυξη, είναι βαθιά ριζωμένες και φαίνονται φυσιολογικές, κάνοντάς το πιο δύσκολο να συνειδητοποιήσεις ότι υπάρχουν εναλλακτικές.

Παραδείγματα Συνεξάρτησης

Η Μαρία είχε συνεξάρτηση με τον σύντροφό της Παύλο. Ο Παύλος δεν ήταν ευχαριστημένος με τη δουλειά του και η Μαρία ανέλαβε να του βρει μια νέα δουλειά. Ξανάφτιαξε το βιογραφικό του, έψαξε στο διαδίκτυο για αγγελίες και του αγόρασε πουκάμισα και γραβάτες για τις συνεντεύξεις.

Ο Παύλος ήταν πολύ ευχαριστημένος στη νέα δουλειά που βρήκε με τη σκληρή προσπάθεια της Μαρίας αλλά εκείνη έγινε καταθλιπτική και υποτονική. Καθώς ο Παύλος δεν χρειαζόταν τη βοήθειά της, εκείνη δεν ένιωθε πλέον σέξι και ελκυστική, πράγμα που έφερε προβλήματα και στην ερωτική τους ζωή. Η μελαγχολία της Μαρίας επιδεινώθηκε και παραιτήθηκε από τη δουλειά της. Ο οικογενειακός γιατρός την παρέπεμψε σ’ έναν ψυχολόγο και η Μαρία έμαθε πώς να σχετίζεται με πιο ισορροπημένο τρόπο και με τον σύντροφό της και με τον εαυτό της.

Ο Σταύρος είχε συνεξάρτηση με τη δουλειά του. Ήταν ένα ανερχόμενο αστέρι στη δουλειά, έπαιρνε προαγωγές και αυξήσεις που έσπαγαν τα ρεκόρ της εταιρείας. Αυτό απαιτούσε ηρωική προσπάθεια από τον Σταύρο, που δούλευε μέχρι αργά τη νύχτα και τα σαββατοκύριακα, παραμελώντας την προσωπική του ζωή. Έξι μήνες αφότου προάχθηκε σε μια θέση που ούτε την ήθελε ούτε του άρεσε αλλά ένιωθε υποχρεωμένος να δεχτεί, κατέρρευσε με κλινική κατάθλιψη.

Η Ειρήνη είχε συνεξάρτηση με το γιό της Φώτη. Ο Φώτης δεν είχε τελειώσει μια εργασία για το σχολείο, που έπρεπε να παραδώσει την επόμενη μέρα. Δεν είχε αρκετό χρόνο για να την ολοκληρώσει και να πάει για προπόνηση στο ποδόσφαιρο. Η Ειρήνη δεν άντεξε να τον αφήσει να χάσει το ποδόσφαιρο, οπότε τελείωσε εκείνη την εργασία του και την είχε έτοιμη όταν εκείνος γύρισε στο σπίτι.

Είμαι συνεξαρτημένος;

Αν απαντήσετε «Ναι» σε 4 ή περισσότερες από τις παρακάτω δηλώσεις, τότε έχετε κάποιο βαθμό συνεξάρτησης.

1. Δεν μπορείτε να πείτε «Όχι».

2. Πάντα συμμορφώνεστε με τις προτιμήσεις των άλλων.

3. Νιώθετε άβολα και ένοχα όταν κάνετε τα πράγματα που εσείς θέλετε.

4. Έχετε δυσκολία να αποδεχτείτε τις φιλοφρονήσεις που σας κάνουν.

5. Ντρέπεστε ή νιώθετε υπεύθυνος για την κακή συμπεριφορά των άλλων.

6. Νιώθετε θυμωμένος και δεν ξέρετε γιατί.

7. Πιστεύετε ότι η σύγκρουση δεν έχει κανένα καλό αποτέλεσμα και την αποφεύγετε πάση θυσία.

8. Συνεχώς προλαβαίνετε τις ανάγκες των άλλων και τις ικανοποιείτε πριν καν σας το ζητήσουν.

9. Έχετε την τάση να έλκετε ανθρώπους που χρειάζονται κάποιον να τους σώσει.

10. Νιώθετε μεγάλο άγχος όταν τα πράγματα δεν εξελιχθούν όπως τα σχεδιάσατε.

Πως θα αναγνωρίσετε τη Συνεξάρτηση;

Κάποιες φορές χρειάζεται να κάνουμε θυσίες για τους άλλους αλλά όταν παραμελούμε συστηματικά τις δικές μας ανάγκες, τους στόχους και τις προσδοκίες μας, για μήνες ή χρόνια, αυτό δεν είναι υγιές.

Η συνεξάρτηση οδηγεί το άτομο σε εξάντληση. Με τον καιρό, μπορεί να πάθει κατάθλιψη, να είναι αγχώδης, ευρέθιστος και θυμωμένος. Κάποιες φορές είναι πολύ δύσκολο για τα συνεξαρτημένα άτομα να επιτρέψουν στον εαυτό τους να νιώσουν αυτά τα αρνητικά συναισθήματα, καθώς έχουν μάθει να μη δίνουν αξία στα συναισθήματά τους.

Μπορώ να το αλλάξω;

Τα συνεξαρτημένα άτομα λένε συχνά: «Έτσι είμαι. Δεν μπορώ να αλλάξω». Συνήθως χωρίς να το συνειδητοποιούν, το να υποφέρουν τους δίνει μια ικανοποίηση και μια αίσθηση περηφάνιας επειδή τα καταφέρνουν. Όμως αν δεν ζήσεις εσύ τη ζωή σου, δεν θα το κάνει κανείς άλλος για σένα.

Μπορείς να αλλάξεις την τάση για συνεξάρτηση. Είναι δύσκολο και χρειάζεται χρόνο, αλλά δεν είναι τόσο κοπιαστικό όσο το να είσαι συνεξαρτημένος. Μικρές αλλαγές μπορεί να έχουν εντυπωσιακά μεγάλη επίδραση, γιατί η νοοτροπία, η συμπεριφορά και τα συναισθήματα της συνεξάρτησης αλληλεπιδρούν και έτσι, αλλάζοντας το ένα, αλλάζουν και τα άλλα.

Ένα πρώτο βήμα για να αλλάξεις τη συνεξάρτηση, είναι να αναπτύξεις μια νοητική εικόνα, ένα «μέτρο» για το τι είναι ρεαλιστικό για σένα να κάνεις. Μπορείς για παράδειγμα, να οραματιστείς τον εαυτό σου – το χρόνο και την ενέργειά σου – σαν ένα γυάλινο δοχείο με χρωματιστό νερό, στο αγαπημένο σου χρώμα.

Αποφάσισε πόσο από το χρωματιστό νερό χρησιμοποιούν ήδη οι διάφορες ευθύνες και υποχρεώσεις σου και επέλεξε το χαμηλότερο επίπεδο στάθμης (όχι κάτω από 30%) που θα φροντίζεις να εξασφαλίζεις για το περιεχόμενό σου, έτσι ώστε να έχεις αρκετό απόθεμα για τον εαυτό σου και τις έκτακτες ανάγκες.

Από κει και πέρα, κάθε φορά που κάποιος θα σου ζητάει να κάνεις κάτι, πριν αποφασίσεις αν θα το κάνεις, μπορείς να φέρνεις στο μυαλό σου την εικόνα του δοχείου σου και να εξετάζεις αν, ικανοποιώντας το αίτημα, θα εξαντλήσεις τα αποθέματά σου κάτω από το χαμηλότερο επιτρεπτό όριο (π.χ. το 30% του περιεχομένου). Επιπλέον, είναι σημαντικό να λάβεις υπόψη αν το αίτημα έρχεται από κάποιον με τον οποίο έχεις μια ισορροπημένη και υγιή σχέση.

Το επόμενο βήμα είναι να μάθεις να λες «Όχι», πράγμα πολύ δύσκολο για όσους έχουν θέματα συνεξάρτησης. Το να λες «Όχι» δεν σε κάνει κακό άνθρωπο ούτε σε εμποδίζει να παίρνεις αγάπη και τρυφερότητα.

Το να νιώθεις ότι πρέπει να κερδίσεις την αγάπη και τη στοργή, είναι μια λανθασμένη πεποίθηση που οι συνεξαρτημένοι μαθαίνουν ακούσια, ως παιδιά. Χρειάζεται να μάθεις να επεξεργάζεσαι το αίτημα του άλλου αντί να συμφωνείς αυτόματα όπως συνηθίζει να κάνει ο συνεξαρτημένος.

Εξασκήσου στο να λες δυνατά μια φράση στον εαυτό σου, που θα λέει ότι θα το σκεφτείς και θα τους απαντήσεις. Είναι καθοριστικό να εξασκηθείς λέγοντας δυνατά τη φράση, γιατί έτσι κάνεις πρόβα σε μια νέα αυτόματη απάντηση που θα έχεις έτοιμη, καθώς είναι δύσκολο να πεις «Όχι» όταν σε αιφνιδιάζουν. Μέχρι να τους απαντήσεις, μπορεί κιόλας να έχουν βρει άλλη λύση στα προβλήματά τους. Στη συνέχεια, εξασκήσου με τον ίδιο τρόπο στο να λες «Όχι».

Επιπλέον, χρειάζεται να αλλάξεις τον τρόπο με τον οποίο νιώθεις καλά με τον εαυτό σου. Οι συνεξαρτημένοι νιώθουν αυτοεκτίμηση μέσα από τον εθισμό τους στο να παρέχουν βοήθεια. Οπότε για να αλλάξεις τη συνεξάρτηση, χρειάζεται να συμβιβαστείς με το γεγονός ότι θα παίρνεις λιγότερη ευχαρίστηση μέσα απ’ αυτό, και παράλληλα να αναπτύξεις νέους τρόπους για να νιώθεις αυτοεκτίμηση.

Για παράδειγμα, να ασχοληθείς με όλα εκείνα τα πράγματα που είχες βάλει στην άκρη, όπως το να αλλάξεις εργασία ή καριέρα, να ασχοληθείς με ένα αγαπημένο σου χόμπι ή να βρεις ένα καινούριο, να αθληθείς, να κοινωνικοποιηθείς κλπ.

Φαντάσου ότι αυτή η εξάσκηση στους νέους τρόπους συσχέτισης με τους άλλους, είναι ένα πείραμα. Μην περιμένεις να πετύχεις μόνιμες αλλαγές αμέσως. Δες τι αποδίδει και τι όχι, κάνε τις δικές σου διορθώσεις και πειραματίσου ξανά. Αρκετά σύντομα, αυτό που έμοιαζε πολύ δύσκολο στην αρχή, θα γίνει κάτι φυσιολογικό για σένα. Σκέψου πόσα πολλά μπορείς να πετύχεις αν βάλεις όλη την ενέργεια και το χρόνο που ξόδευες για τους άλλους, στη δική σου ζωή!!

Πηγή: http://www.thessalonikiartsandculture.gr/life/aytoveltiwsi/syneksartisi-den-xreiazetai-na-eimaste-toso-kaloi-me-tous-allous#.VXND29Kqqkp

Read More

Η μέθοδος της Janis-Norton για τη βελτίωση της συμπεριφοράς του παιδιού χωρίς φωνές.

Μπορεί να βελτιωθεί η συμπεριφορά ενός παιδιού δίχως φωνές και γκρίνιες; Η ειδική σε θέματα γονιών Noël Janis-Norton υποστηρίζει πως ναι – και έχει σύμμαχό της μία διασημότητα, την ηθοποιό Έλενα Μπόναμ Κάρτερ που ορκίζεται ότι οι συμβουλές της, της άλλαξαν τη ζωή.

Οι συμβουλές της Janis-Norton αποτελούν τμήμα ενός ολόκληρου προγράμματος που έχει επινοήσει και το οποίο στις αρχές Μαΐου εξέδωσε ως οδηγό για γονείς. Τιτλοφορείται «Calmer, Easier, Happier Parenting: The Revolutionary Programme That Transforms Family Life» και υπόσχεται να φέρει την πολυπόθητη γαλήνη και ηρεμία στο σπίτι.

Να μερικές από τις συστάσεις του βιβλίου:

● Αποφύγετε τους γενικευμένους και υπερβολικούς επαίνους. Όλοι ξέρουμε ότι πρέπει να επαινούμε τα παιδιά μας, αλλά οι γενικές και οι υπερβολικές εκφράσεις τους κάνουν περισσότερο κακό παρά καλό.

Αντί λοιπόν να λέτε «υπέροχα», «άψογα», «θαυμάσια», επιλέξτε τον συγκεκριμένο και συγκρατημένο έπαινο, όπως «βλέπω ότι διάβασες προσεκτικά τα μαθήματά σου, προσέχοντας την ορθογραφία σου και κάνοντας την αντιγραφή σου. Βλέπω επίσης ότι δεν άφησες κενά. Αυτό είναι πολύ καλό».

Το κλειδί, κατά την Janis-Norton είναι να παρατηρείτε, να περιγράφετε με ακρίβεια και να μην χρησιμοποιείτε υπερθετικούς βαθμούς.

● Να επαινείτε την απουσία της ενοχλητικής συμπεριφοράς. Για να αντιμετωπίσετε μια ενοχλητική συμπεριφορά του παιδιού (π.χ. ότι μιλάει απότομα, τρώει τα νύχια του, σας διακόπτει όταν μιλάτε στο τηλέφωνο, ζητάει διαρκώς κάτι, δεν διαβάζει) αρχίστε να δίνετε έμφαση στις στιγμές που το παιδί δεν συμπεριφέρεται κατ’ αυτόν τον τρόπο.

Αυτές τις στιγμές, να χρησιμοποιείτε τον συγκεκριμένο/συγκρατημένο έπαινο για να του τις επισημαίνετε. Να λέτε λ.χ. «βλέπω ότι δεν με διέκοψες στο τηλέφωνο… αυτό είναι πολύ καλό».

Η έκφραση «βλέπω ότι…» κάνει τα παιδιά να τεντώνουν τ’ αυτιά τους, διότι δεν είναι μία έκφραση που χρησιμοποιούμε συχνά όταν θέλουμε να τα επιπλήξουμε ή να τα διορθώσουμε για κάτι. Σταδιακά, θα μάθουν τα παιδιά να συσχετίζουν το «βλέπω ότι…» με το ότι θα ακούσουν ότι έκαναν κάτι καλό, και θα επιδιώκουν ολοένα περισσότερο να το ακούσουν.

● Αφιερώστε τους «ειδικό» χρόνο. Κάθε ένας από τους γονείς πρέπει να αφιερώνει σε κάθε ένα από τα παιδιά λίγο ειδικό, αποκλειστικό χρόνο, που θα περνάνε κάνοντας οι δυο τους κάποιες δραστηριότητες.

Ο χρόνος αυτός πρέπει να είναι καθημερινός ει δυνατόν, να διαρκεί τουλάχιστον 10 λεπτά και να μην αφιερώνεται για να βλέπουν μαζί τηλεόραση ή να παίζουν στο κομπιούτερ, αλλά σε κάτι άλλο που αρέσει και στους δύο.

Τα παιδιά χρειάζονται πρωτίστως χρόνο από τον γονέα του ιδίου φύλου – κι αν ο ένας δεν υπάρχει, από άλλο κοντινό ενήλικα του ιδίου φύλου.

● Μάθετε να ακούτε πρώτα το παιδί. Για να λύσετε κάποιο πρόβλημα, πρέπει πρώτα να ακούσετε τι έχει να πει το παιδί, και αναλόγως να προσαρμόζετε την απάντησή σας. Με τον τρόπο αυτό τα παιδιά ξεπερνούν πιο εύκολα και πιο γρήγορα τον θυμό ή τα αρνητικά συναισθήματά τους, ενώ έχουν και την ευκαιρία να επεξεργαστούν τα συναισθήματά τους, να τα νιώσουν πλήρως και μετά να τα ξεπεράσουν και να ηρεμήσουν.

Για να ακούσετε το παιδί, βάλτε στην άκρη τα δικά σας συναισθήματα, σταματήστε ό,τι κι αν κάνετε, συγκεντρωθείτε σε ό,τι σας λέει κοιτάζοντάς το στα μάτια και αναλογισθείτε πως μπορεί να νιώθει το παιδί.

Το συναίσθημα που θα φαντασθείτε, εκφράστε το στο παιδί, δίχως όμως να το καθησυχάσετε, να προσπαθήσετε να εκλογικεύσετε, να του κάνετε κήρυγμα ή να το δικαιολογήσετε. Πείτε λ.χ. «ακούγεσαι πολύ απογοητευμένος/θυμωμένος που χάλασε το παιχνίδι σου».

● Ετοιμασθείτε εκ των προτέρων. Αυτή είναι μια πανίσχυρη τεχνική για να εξασφαλίσετε ότι το παιδί θα ακολουθεί τους κανόνες του σπιτιού. Πρέπει να την εφαρμόσετε πριν συμβεί η αρνητική συμπεριφορά και οπωσδήποτε όχι εν ώρα αψιμαχίας ή όταν βιάζεστε. Επιπλέον, το παιδί είναι αυτό που θα μιλάει, όχι εσείς.

Τι πρέπει να κάνετε; Διαλέξτε μια ουδέτερη στιγμή (να μην έχει προηγηθεί καυγάς) που θα έχετε άφθονο χρόνο στη διάθεσή σας. Καθίστε κάτω με το παιδί και θέστε του μερικά βασικά ερωτήματα (για κάθε ερώτημα και απάντηση, να αφιερώνετε έως 60 δευτερόλεπτα).

Κάθε ερώτηση πρέπει να είναι λεπτομερής και να μην απαντιέται με «ναι» ή «όχι», αλλά να έχει συγκεκριμένη απάντηση. Επιπλέον, επειδή το παιδί ξέρει τις απαντήσεις, εσείς δεν πρέπει να του τις πείτε, αλλά να περιμένετε να τις πει μόνο του.

Παράδειγμα; «Όταν γυρνάμε από το ποδόσφαιρο, τι είναι το πρώτο που πρέπει να κάνουμε; Πού θα βάλουμε την τσάντα; Πού θα βάλουμε τα παπούτσια; Τι θα κάνουμε τα λερωμένα ρούχα;».

Όσο πιο λεπτομερής είναι κάθε απάντηση του παιδιού, τόσο περισσότερο εντυπώνεται στη μνήμη του.

● Απομακρύνετε ό,τι αποσπά την προσοχή. Αν λ.χ. τα παιδιά σας παίζουν το πρωί αντί να ετοιμάζονται για το σχολείο, βάλτε τα ρούχα τους σε ξεχωριστά δωμάτια ώστε να μην συναντηθούν πριν ντυθούν. Ή πάλι αν αρνούνται να ντυθούν ζεστά το χειμώνα, εξαφανίστε τα καλοκαιρινά ρούχα από τα ντουλάπια ώστε να μην τα έχουν πρόχειρα και βάζουν κοντομάνικα.

● Μην ζητάτε ποτέ δεύτερη φορά το ίδιο πράγμα. Για να κάνει το παιδί ό,τι ζητάτε με το πρώτο (στο 90% των περιπτώσεων τουλάχιστον) εφαρμόστε την απλή μέθοδο που ακολουθεί. Είναι κατάλληλη για παιδιά ηλικίας άνω των 3 ετών και δεν συνιστάται σε δύο περιπτώσεις: όταν το παιδί κάθεται μπροστά σε μία οθόνη και όταν βιάζεστε.

Η μέθοδος έχει ως εξής:

1. Πηγαίνετε στο δωμάτιο όπου βρίσκεται το παιδί, σταθείτε δίπλα του και κοιτάξτε το.

2. Περιμένετε να γυρίσει να σας κοιτάξει και αυτό – αλλά να κοιτάει μόνο εσάς και πουθενά αλλού.

3. Πείτε στο παιδί τι θέλετε να κάνει – αργά, με απλά λόγια, με σαφήνεια και μόνο μία φορά.

4. Ζητήστε από το παιδί να επαναλάβει ό,τι του είπατε, λέγοντας «Πες μου σε παρακαλώ τι πρέπει να κάνεις τώρα» (μόλις το παιδί αρχίσει να το λέει, έχει αρχίσει να γίνεται δική του απόφαση και ευθύνη).

5. Περιμένετε στη θέση σας να κάνει το παιδί ό,τι του ζητήσατε – και κάθε τι σωστό που κάνει, να το επαινείτε συγκεκριμένα και συγκρατημένα.

Καθώς θα περνάει ο καιρός, το τελευταίο βήμα θα πάψει να είναι απαραίτητο και τελικά θα απαιτούνται μόνο τα τρία πρώτα.

Πηγή:http://www.thessalonikiartsandculture.gr/paidi/arthra/i-methodos-tis-janis-norton-gia-ti-veltiosi-tis-symperiforas-tou-paidioy-xoris-fones#.VW_zY9Kqqkq

Read More

Συναισθηματικός εκβιασμός: Μία αόρατη μορφή κακοποίησης.

Συναισθηματικός εκβιασμός – Πιο συχνός και πιο αληθινός απ΄ό,τι νομίζουμε

Τί είναι ο συναισθηματικός εκβιασμός;

Ο όρος συναισθηματικός εκβιασμός αναφέρεται σε μία μορφή ψυχολογικής χειραγώγησης που συμβαίνει μέσα στα πλαίσια στενών προσωπικών σχέσεων: μπορεί να είναι η σχέση ανάμεσα σε μία μητέρα και το παιδί της, η σχέση μεταξύ συζύγων, αδελφών, ακόμη και μεταξύ πολύ στενών φίλων. Σε αυτές τις σχέσεις, το ένα μέλος χρησιμοποιεί ψυχολογική πίεση προκειμένου να επιτύχει τους σκοπούς του, ενώ το άλλο μέλος υποχωρεί μπροστά στο φόβο των συνεπειών. Ο συναισθηματικός εκβιασμός είναι μία μορφή ψυχολογικής κακοποίησης με πολύ δυσάρεστες συνέπειες.

Πώς λειτουργεί;

Ο «συναισθηματικός εκβιαστής» προβάλλει τις απαιτήσεις του και τις ανάγκες του πάνω από οτιδήποτε άλλο: προκειμένου να βεβαιωθεί ότι θα πάρει αυτό που επιθυμεί χρησιμοποιεί ψυχολογική πίεση απειλώντας, άμεσα ή έμμεσα, ότι αν δε γίνει το δικό του θα υπάρξουν συνέπειες. Υπάρχουν διαφορετικές μορφές συναισθηματικού εκβιασμού. Ο εκβιαστής μπορεί να απειλεί ότι θα κάνει κακό στον εαυτό του (όχι απαραίτητα σωματικό), ότι θα τιμωρήσει το «θύμα» του αν δεν ανταποκριθεί ή μπορεί να παριστάνει το μάρτυρα προκαλώντας συναισθήματα ενοχής και οίκτου. Υπάρχουν επίσης εκείνοι που χρησιμοποιούν μία μορφή δωροδοκίας, υποσχόμενοι διάφορα ανταλλάγματα προκειμένου να επιτύχουν το σκοπό τους.

Παραδείγματα συναισθηματικού εκβιασμού.

Οι μάρτυρες. Σκεφτείτε μία μητέρα η οποία στερεοτυπικά όταν επιθυμεί κάτι, επαναλαμβάνει στα παιδιά της ότι «έκανε τα πάντα και ξόδεψε όλη της τη ζωή» για να τα μεγαλώσει σωστά ή ένα σύζυγο ο οποίος πάντα προβάλλει το γεγονός ότι εργάζεται σκληρά για να μη λείψει τίποτα στην οικογένειά του. Αυτοί οι άνθρωποι χρησιμοποιούν την ενοχή και την υποχρέωση σαν μοχλό για να επιτύχουν το σκοπό τους.

Οι τιμωροί. Οι τιμωροί χρησιμοποιούν απειλές και κυρώσεις για να πιέσουν τις καταστάσεις. Μπορεί να απειλούν ότι θα τους συμβούν επώδυνα πράγματα αν δεν τους βοηθήσουμε, ότι θα είναι δυστυχείς, ότι θα κινδυνέψουν ή ακόμα ότι θα μας κάνουν να υποφέρουμε αν δεν ενδώσουμε στις πιέσεις τους.

Οι δωροδοκούντες. Προκειμένου να αποσπάσουν αυτό που θέλουν από το «θύμα» του εκβιασμού τους, δίνουν υποσχέσεις και ανταλλάγματα: «Αν κάνεις αυτό που θέλω, θα συνεχίσω να σε φροντίζω».

Πώς αισθάνονται τα «θύματα» του συναισθηματικού εκβιασμού;

Οι συνέπειες του συνεχιζόμενου συναισθηματικού εκβιασμού είναι οδυνηρές για τον ψυχισμό των θυμάτων. Αισθάνονται ανασφαλείς, ασήμαντοι και έχουν χαμηλή αυτοεκτίμηση ενώ κάθε φορά που κάνουν κάτι για τον εαυτό τους νιώθουν εγωιστές. Τα κύρια συναισθήματα που εμπνέει ο συναισθηματικός εκβιασμός είναι φόβος, υποχρέωση και ενοχή. Το αποτέλεσμα είναι ότι το «θύμα» εμπλέκεται σε έναν ιστό από τον οποίο αισθάνεται αδύναμο ή ανίκανο να ξεφύγει.

Οι άνθρωποι που πέφτουν «θύματα» συναισθηματικού εκβιασμού είναι συνήθως άνθρωποι με έντονα αλτρουιστικά αισθήματα αλλά ταυτόχρονα φοβούνται και αποφεύγουν τη ρήξη, το θυμό και τη διαφωνία. Έχουν μεγάλη ανάγκη να τους αγαπούν, να τους αποδέχονται και να έχουν ανθρώπους γύρω τους. Γίνονται έτσι ευάλωτοι στις συναισθηματικές πιέσεις και εύκολα υπαναχωρούν με αποτέλεσμα να βάζουν πάντοτε τις ανάγκες τους σε δεύτερο πλάνο.

Είμαι «θύμα» συναισθηματικού εκβιασμού;

Παρόλο που πρόκειται για μία μορφή ψυχολογικής βίας και κακοποίησης, πολλές φορές οι άνθρωποι δυσκολεύονται να αναγνωρίσουν ή να παραδεχτούν τι τους συμβαίνει. Οι συναισθηματικοί εκβιαστές:

– Σας απειλούν ότι θα σας εγκαταλείψουν αν δεν κάνετε αυτό που σας ζητούν.

– Όταν τους αρνηθείτε κάτι, σας κάνουν τη ζωή δύσκολη.

– Σας κατηγορούν ότι είστε εγωιστές, άπληστοι, ότι σκέφτεστε μόνο τον εαυτό σας.

– Σας δίνουν υποσχέσεις τις οποίες σπάνια τηρούν όταν τελικά πετύχουν αυτό που θέλουν.

– Αφήνουν να εννοηθεί ότι αν δεν τους βοηθήσετε θα τους συμβεί κάτι κακό.

– Επαναλαμβάνουν διαρκώς πόσο τους απογοητεύετε, πόσο δεν το περίμεναν αυτό από σας και πόσο τους πληγώνει η συμπεριφορά σας.

– Σας υπενθυμίζουν συχνά πόσα έχουν κάνει για σας και άρα, πόσο υποχρεωμένοι είστε.

– Σας λένε καλά λόγια και σας φέρονται καλά όσο τους δίνετε ό,τι σας ζητήσουν αλλά τα αναιρούν όλα και γίνονται σκληροί και επιθετικοί στο πρώτο όχι που θα πείτε.

– Χρησιμοποιούν τα χρήματα σαν απειλή ή σαν εργαλείο για να σας χειριστούν.

Πώς να το αντιμετωπίσετε.

Οι σχέσεις που βασίζονται σε μηχανισμούς συναισθηματικού εκβιασμού είναι συνήθως βαθειά ριζωμένες και αντιστέκονται σθεναρά στην αλλαγή.

Αναγνωρίστε τη μορφή του εκβιασμού. Παρόλο που ο συναισθηματικός εκβιασμός, ειδικά όταν συμβαίνει χρόνια, μας δημιουργεί σύγχυση και θολώνει τη σκέψη μας, είναι πολύ σημαντικό να γνωρίζουμε τα κίνητρα της συμπεριφοράς μας. Νιώθετε ενοχή, φόβο και υποχρέωση;

Βάλτε όρια. Σπάστε το φαύλο κύκλο του εκβιασμού βάζοντας όρια και κρατήστε τα. Αυτό θα δώσει το μήνυμα ότι έχετε τη δύναμη να πείτε όχι σε κάτι που θεωρείτε παράλογο.

Φροντίστε τον εαυτό σας. Εξετάστε τις προσωπικές σας ανάγκες και επιθυμίες χωρίς να επηρεάζεστε από το φόβο της απειλής. Τι θα κάνατε για τον εαυτό σας αν είχατε απόλυτη ελευθερία;

Δείτε τον εαυτό σας από απόσταση. Πώς θα κρίνατε εσείς τον εαυτό σας; Τι ρόλο έχετε παίξει σε αυτή τη σχέση; Τι συμβουλή θα δίνατε σε έναν άνθρωπο που βρίσκετε στη θέση σας;

Ξεκινήστε με μικρές αλλαγές. Κάνοντας μικρές προσωπικές επιλογές σε καθημερινή βάση και υποστηρίζοντας τον εαυτό σας, θα σας βοηθήσει όχι μόνο να βάλετε όρια αλλά και να θυμηθείτε σταδιακά πώς είστε δυνατοί, αξιόλογοι και πως η αγάπη και η συντροφιά σας αξίζει, χωρίς να χρειάζεται να την «εξαγοράζετε» υποχωρώντας πάντα σε αυτό που σας ζητούν.

Πηγή: http://proionta-tis-fisis.com/synaisthimatikos-ekviasmos-mia-aorati-morfi-kakopoiisis/

Read More

Να παντρευτεί κανείς ή να μην παντρευτεί;

Μετά το Μεγαλώνοντας στην ελληνική οικογένεια (εκδ. Αρμός), ο ψυχίατρος-ψυχοθεραπευτής, Ματθαίος Γιωσαφάτ μας βοηθάει, με λόγο απλό και ουσιαστικό, να απαντήσουμε σε ένα ερώτημα που ακούγεται υπαρξιακό αν και είναι κυρίως κοινωνικό και πολιτισμικό: Να παντρευτεί κανείς ή να μην παντρευτεί. Τον συναντήσαμε και μιλήσαμε για το γάμο, τις σχέσεις, την αγάπη στη νεοελληνική οικογένεια.

Ο Σωκράτης είχε πει «ό,τι και να κάνεις θα το μετανιώσεις». Τελικά, να παντρευτεί κανείς ή να μην παντρευτεί»;

Για όλα τα πράγματα υπάρχουν τα υπέρ και τα κατά, δεν αφορά μόνο το γάμο, οι περισσότερες αποφάσεις είναι αμφιθυμικές. Όταν επιλέγεις κάτι, χάνεις κάτι άλλο. Ο γάμος είναι η πιο σημαντική απόφαση που παίρνουμε. Δύο άνθρωποι ζουν μαζί και αντιμετωπίζουν όλα τα θέματα της ζωής. Κι επειδή υπάρχουν πολλά προβλήματα που είναι ασυνείδητα, στο γάμο αναζωπυρώνονται. Τώρα, όσο πιο ώριμος είναι κανένας τόσο καλύτερη επιλογή κάνει και λιγότερα προβλήματα έχει στο γάμο, δέχεται και τις δικές του δυσκολίες και του άλλου. Ο γάμος μπορεί να έχει προβληματάκια, αλλά είναι η ωραιότερη σχέση, γιατί καλύπτουμε την υπαρξιακή μας μοναξιά, το σεξ, την οικειότητα, τη δημιουργία παιδιών. Ο γάμος είναι καταφύγιο για τους ανθρώπους, γιατί αισθάνονται μοναδικοί ο ένας για τον άλλον, όπως όταν ήταν παιδιά στην αγκαλιά της μαμάς τους.

Να υποθέσουμε ότι το πατρόν του μελλοντικού γάμου φτιάχνεται ήδη στην αγκαλιά της μαμάς;

Πολύ σωστά. Το βρέφος όταν βγαίνει στον κόσμο έχει έντονο άγχος επιβίωσης κι έχει απόλυτη ανάγκη αυτόν που το φροντίζει, είτε είναι η γιαγιά είτε είναι άλλο πρόσωπο, αυτό που ονομάζουμε μητέρα. Το παιδί έχει ανάγκες εαυτοκεντρικές, ναρκισσιστικές, για αγάπη, προστασία, οι οποίες τον πρώτο χρόνο είναι τα χάδια, το βλέμμα της μητέρας, η φωνή της, τα τραγούδια της, η αγκαλιά της. Αυτά τα χρειάζεται το παιδί για να δημιουργήσει όρια του σώματος και μία αίσθηση ότι για κάποιον είναι σημαντικό και ότι αυτός ο κάποιος θα ικανοποιήσει τις ανάγκες του. Σε μια ομαλή εξέλιξη της βρεφικής ζωής, μειώνεται το άγχος θανάτου και το παιδί δημιουργεί μια αίσθηση ευγνωμοσύνης, γύρω στον όγδοο με δέκατο μήνα. Η ευγνωμοσύνη είναι η αρχή της αγάπης. Τότε και το παιδί αρχίζει να προσφέρει στη μάνα τα παιχνίδια του, το χαμόγελό του. Αυτό το πρώτο ψήγμα ενδιαφέροντος από το παιδί για τη μητέρα είναι απαραίτητο για τη σχέση με τον άλλο. Αργότερα, όταν είμαστε ερωτευμένοι νιώθουμε ευγνωμοσύνη για την ευχαρίστηση που παίρνουμε. Αυτό, αν δεν το έχει εισπράξει κανείς, δεν μπορεί να αγαπήσει, να δώσει κάτι και στον άλλο. Στο γάμο, σκέφτεται τις δικές του ανάγκες, τις οποίες θεωρεί πολύ σημαντικές και δεν καταλαβαίνει τις ανάγκες του άλλου.

Έχετε πει ότι οι πολυγαμικές σχέσεις δεν είναι κακό εκ φύσεως, αλλά έχουν κοινωνικές συνέπειες. Μήπως ο γάμος είναι μία απαρχαιωμένη συνθήκη που θα 'πρεπε να ξαναδούμε;

Δύσκολη ερώτηση. Στη φύση, ελάχιστα ζώα είναι μονογαμικά. Σκοπός της φύσης και του έρωτα είναι να αναπαραχθεί το είδος. Η πολυγαμία ενισχύει, ιδιαίτερα στον άνδρα, την δυνατότητα ν' αναπαράξει το είδος, τα γονίδιά του – που είναι η μόνη μορφή αθανασίας που γνωρίζουμε. Ενώ η γυναίκα το βλέπει απτά, στο σώμα της. Αυτό κάνει τον άνδρα, τουλάχιστον στην αρχή, να ενδιαφέρεται περισσότερο για το σεξ. Η γυναίκα προετοιμάζεται από τη φύση να γίνει μητέρα κι έχει αναπτύξει κι άλλα στοιχεία. Ξέρουμε ότι τα θηλυκά θηλαστικά έχουν οίστρο που ποικίλλει από ένα μήνα σε τρία χρόνια και τα αρσενικά ψάχνουν κάθε φορά αυτά που είναι σε οίστρο, όπως συμβαίνει στα σκυλιά. Είναι «ανώμαλα» τα σκυλιά; Αλλά επειδή εμείς έχουμε αναπτύξει μια οργανωμένη κοινωνία, έχουμε αναπτύξει περισσότερο τα αισθήματα μας με την πολυπλοκότητα της οικογένειας και των κοινωνικών δομών, η απιστία έχει συνέπειες γιατί δημιουργεί τριγμούς στον ιστό της κοινωνίας. Οι περισσότερες πολιτισμένες κοινωνίες ενισχύουν τη μονογαμία. Κάποιες, δέχονται και την πολυγαμία. Σε κάθε περίπτωση, η απιστία υπάρχει φανερά ή κρυφά. Οι άνδρες όταν τους δοθεί η ευκαιρία θα υποκύψουν χωρίς να σημαίνει και πολλά πράγματα από συναισθηματικής πλευράς. Το ίδιο γίνεται με την όλο και αυξανόμενη απιστία των παντρεμένων γυναικών, που φτάνει το 70%, για μία ή περισσότερες φορές.

Την απιστία την ομολογούμε στο βωμό των ειλικρινών σχέσεων;

Την ομολογούμε αν συλληφθούμε επ' αυτοφώρω, εκεί δεν χρειάζεται να πούμε «δεν είναι αυτό που νομίζεις». Κάποιοι όμως είναι πιο ευαίσθητοι, έχουν τύψεις και θέλουν να το πουν. Αφήνει πάντα κάτι στη σχέση, ιδιαίτερα στους άνδρες. Οι γυναίκες φοβούνται μήπως ο άνδρας αγαπήσει την άλλη γυναίκα και αφήσει την οικογένεια, αλλά συγχωρούν πιο εύκολα αν είναι καθαρά σεξουαλική η απιστία. Οι άνδρες δεν συγχωρούν γιατί έχουν άγχος σύγκρισης με τον άλλο άνδρα, το οποίο τους θυμίζει και τη σύγκριση με τον πατέρα, σε σχέση με τη μητέρα. Αυτό είναι ένα τραύμα που δεν ξεπερνιέται εύκολα. Το καλύτερο θα ήταν να μην συμβεί, αλλά αν συμβεί δεν χρειάζεται να το πει κανείς.

Στο βιβλίο σας ταξινομείτε τα είδη γάμου και την συμβατότητα ανάμεσα στους διάφορους τύπους. Παρόλα τα προβλήματα και την αύξηση των διαζυγίων λέτε ότι οι γάμοι σήμερα είναι καλύτεροι. Πώς συμβαίνει αυτό;

Σήμερα οι σχέσεις είναι πιο ειλικρινείς, οι άνθρωποι έχουν περισσότερη οικειότητα. Χωρίζουν πιο συχνά γιατί ζητούν περισσότερα πράγματα από το γάμο τους. ΟΙ παλιότερες γενιές ζούσαν πιο υποκριτικά. Οι άνδρες είχαν πάντα εξωσυζυγικές σεξουαλικές σχέσεις, ενώ η γυναίκα ήταν πολίτης δεύτερης κατηγορίας κλεισμένη στο σπίτι. Και στην Ελλάδα αυτή η κατάσταση άρχισε ν' αλλάζει τα τελευταία τριάντα χρόνια. Οι άνδρες άρχισαν να βλέπουν τη γυναίκα ως ισότιμο σύντροφο.

Ποιες είναι οι διαψεύσεις των ανδρών στο γάμο και ποιες των γυναικών;

Όλοι θέλουμε τρυφερότητα, αγάπη, μοναδικότητα. Τα κύρια προβλήματα των ανδρών από τα 35 και πάνω είναι κυρίως σεξουαλικά. Παραπονούνται ότι η προσοχή και η αγάπη των γυναικών είναι στραμμένη στα παιδιά και μειώνεται η επιθυμία για σεξ. Οι γυναίκες πάλι παραπονούνται ότι μειώνεται η συναισθηματική επαφή με τους συντρόφους οι οποίοι αντλούν ικανοποίηση από τη δουλειά τους. Αυτά αφορούν γενικά τα ζευγάρια. Σε κάποιες άλλες περιπτώσεις, τα πράγματα είναι αντεστραμμένα. Στην Ελλάδα συχνά οι γυναίκες αφοσιώνονται στον γιο τους, σχεδόν παντρεύονται το γιο τους και οι άνδρες τις κόρες τους, αν και σε μικρότερο βαθμό. Ο γιος είναι το στήριγμα της μάνας ενάντια στον πατέρα.

Ανώριμοι άνθρωποι ίσον προβληματικές επιλογές ίσον καταστροφικοί γάμοι. Μπορεί η ψυχοθεραπεία να διορθώσει αυτή την κακή εξίσωση;

Όλοι έχουμε κάποια τραύματα. Ώριμος είναι όποιος πέρασε τα πρώτα στάδια της ανάπτυξης αρκετά αλώβητος. Να μπορεί να αγαπάει χωρίς να περιμένει τα πάντα από τους άλλους. Τότε είναι σε θέση να επιλέξει έναν εξίσου ώριμο σύντροφο κι έχουμε έναν ιδανικό γάμο, αλλά αυτό είναι ένα πέντε με δέκα τοις εκατό. Εκεί δεν υπάρχουν μεγάλα προβλήματα αλλά οι συνηθισμένες συγκρούσεις της καθημερινότητας. Αν είναι ανώριμος σημαίνει ότι είχε δυσκολίες στη σχέση με τη μητέρα και τον πατέρα και δεν έμαθε ποτέ να έχει ώριμες σχέσεις. Παντρεύεται και ξαναζεί τα προβλήματα που είχε στη οικογενειακή του ζωή. Ένα στερημένο παιδί ζητάει υπερβολικά πράγματα από την γυναίκα του, αισθάνεται ότι δεν τον αγαπάει – ό,τι κι αν κάνει η γυναίκα του. Η κατάσταση δυσχεραίνει ακόμα περισσότερο γιατί διαλέγει και μια σύντροφο με δυσκολίες αγάπης κι έτσι έχει και δίκιο. Όσο πιο ανώριμος είναι λοιπόν κανείς τόσο πιο δύσκολος είναι ο γάμος. Ε, η θεραπεία αυτό κάνει. Μελετούνται οι πρώτες οικογενειακές εμπειρίες και διορθώνονται όσο είναι δυνατόν. Εξηγούμε σιγά-σιγά στους ανθρώπους τα κίνητρα της ασυνείδητης συμπεριφοράς που έχουν τη βάση τους στη παιδική ηλικία. Δημιουργείται μια σχέση εμπιστοσύνης ανάμεσα στο θεραπευτή και τον θεραπευόμενο, ή την ομάδα. Τα μέλη της ομάδας μπορούν να συγκρούονται, να τολμούν, να διεκδικούν, αλλά δημιουργείται μια ατμόσφαιρα αμοιβαίου σεβασμού, κατανόησης, αποδοχής που δεν υπήρχε στην οικογένεια. Αυτή είναι η κύρια θεραπευτική δυνατότητα που έχουμε κι ένα καλός θεραπευτής πρέπει να έχει αυτές τις ικανότητες.

Οι αδυναμίες του θεραπευτή έχουν σημασία;

Ο θεραπευτής είναι άνθρωπος. Άρα έχει και αδυναμίες. Αλλά για να γίνει κανείς κανονικός θεραπευτής πρέπει να κάνει μια εκπαίδευση η οποία περιλαμβάνει μεταξύ άλλων και μια μακρόχρονη θεραπεία του εαυτού του, είτε σε ομάδα είτε σε ατομική ψυχαναλυτική θεραπεία, ώστε να μπορεί να καταλάβει τις αδυναμίες του, να μπορεί να διορθώσει αρκετές για να μην προβάλλονται στους ασθενείς ή να μπορεί να τις ελέγχει.

Τι ήταν αυτό που σας οδήγησε στην σπουδή της ψυχής; Τι αλλάξατε στον εαυτό σας;

Ήμουν το πρώτο παιδί κι ακολούθησαν άλλα πέντε. Αυτό είναι μεγάλο τραύμα για ένα παιδί. Από την άλλη, μεγάλωσα σε δύσκολες εποχές και ίσως δεν πήρα αρκετά πράγματα που είχα ανάγκη. Ήμουν όμως ερευνητικό παιδί, αναζητούσα απαντήσεις στο γιατί ένιωθα έτσι, ενώ ήμουν πολύ καλός μαθητής κι αθλητής, θα λέγαμε ένα παράδειγμα για τ' άλλα παιδιά. Μέσα μου είχα αδυναμίες, δυσκολίες, ανικανοποίητα και ψαχνόμουν. Στην εφηβεία νόμιζα ότι θα έβρισκα απαντήσεις στην θρησκεία, αργότερα στη φιλοσοφία. Έπειτα στράφηκα στη λογοτεχνία, την οποία μελέτησα σε βάθος και νόμισα ότι αυτή ήταν η σωτηρία μου, ταυτιζόμενος με τα βιβλία. Απ' όλα αυτά πήρα πολλά πράγματα. Στην συνέχεια σπούδασα ιατρική. Έκανα έναν μεγάλο κύκλο για να μάθω κάποια πράγματα και για μένα αλλά και αναζητώντας το νόημα της ζωής. Στην ψυχανάλυση βρήκα πολλές απαντήσεις. Με βοήθησε να καταλάβω πολλά πράγματα για την προσωπική μου ζωή και τα αισθήματά μου. Βέβαια η ψυχανάλυση δεν δίνει απαντήσεις στα άλλα μεγάλα ερωτήματα της ζωής, τα υπαρξιακά. Γιατί ζούμε, γιατί πεθαίνουμε. Αυτό που ξέρω είναι ότι η ζωή είναι ένα ωραίο ταξίδι και πρέπει να προσπαθεί κανείς να το ζήσει όσο μπορεί καλύτερα δίχως να βασανίζεται από άχρηστα προβλήματα. Σ΄ αυτό η ψυχανάλυση βοηθάει πάρα πολύ.

Έχετε πει ότι στην Ελλάδα έχουμε πολύ έρωτα αλλά όχι αγάπη, ότι ο ελληνικός γάμος έχει επιθετικότητα και ότι για τον Έλληνα φταίει συνήθως ο άλλος. Ποιο είναι το πρόβλημα της ελληνικής κοινωνίας;
.
Η επιθετικότητα είναι αποτέλεσμα του τρόπου που μεγαλώσαμε. Οι Έλληνες είμαστε αρκετά στερημένοι από μητρική φροντίδα πράγμα που δημιουργεί δυσκολίες και αυξημένη επιθετικότητα και στο γάμο. Ακούγεται παράξενο γιατί όλοι μιλάμε για την Αγία Ελληνική οικογένεια, για την Ελληνίδα υπερπροστατευτική μάνα. Αλλά δυστυχώς δεν έχουμε μάθει ν' αγαπάμε. Καθένας αγαπάει λίγο την παρέα του, αλλά βγαίνουμε έξω και οδηγούμε σαν να ζούμε σε ξένη χώρα, οι υπάλληλοι φέρονται στους πολίτες με τρόπο εχθρικό, οι πολίτες το ίδιο, η κοινωνία είναι γενικά επιθετική. Η αντιπολίτευση φέρεται εχθρικά στην κυβέρνηση, και η κυβέρνηση στην αντιπολίτευση. Η ευθύνη βαραίνει πάντα τον άλλο, τον απέναντι. Ασφαλώς η κρίση που περνάμε δημιουργεί κάποια προβλήματα, αλλά κυρίως επιτείνει τα ήδη υπάρχοντα.GiosafaT Gamos

Θεραπεία θα ήταν -εκτός από την παιδεία - για να γίνει ο κόσμος πιο λογικός, να καταλάβει λίγο το πώς μεγάλωσε και τι επίδραση είχε στην συμπεριφορά του. Γι αυτό, έχω προτείνει τα μαθήματα ζωής τα οποία θα πρέπει να ξεκινούν από την παιδική ηλικία.

Να κλείσουμε με μια ευχή για την Ελλάδα; 

Να πρυτανεύσει η λογική.

Της Μαρίας Καλιόρη

Πηγή: http://www.bookpress.gr/sinenteuxeis/ellines/yiosafat-synentefski

Read More

Συναισθηματική ή ψυχολογική κακοποίηση των ανδρών.

Μπορεί ακόμα και σήμερα να ακούγεται περισσότερο ως ανέκδοτο, αλλά ήδη από το 1974 ο Gelles διαπίστωσε ότι οι άντρες σύζυγοι έπεφταν θύματα βίας σχεδόν με την ίδια συχνότητα όσο και οι γυναίκες.

Ψυχολογική Κακοποίηση

Η συναισθηματική ή ψυχολογική κακοποίηση των ανδρών αναφέρεται σε συμπεριφορές που έχουν ως σκοπό να ταπεινώσουν, να εξευτελίσουν και να ντροπιάσουν τον άνδρα, να τον κάνουν να νιώσει ανίκανος, άχρηστος, ένοχος και τελικά να του μειώσουν το αυτοσυναίσθημα.

Τέτοιες συμπεριφορές εκ μέρους των γυναικών είναι οι φωνές, η διαρκής γκρίνια, οι τσιρίδες, οι προσβολές, οι ειρωνείες και ο σαρκασμός, η γελοιοποίηση μπροστά σε άλλους, ο οικονομικός έλεγχος, η αποκοπή του άνδρα από συγγενείς και φίλους, η εσκεμμένη διακοπή της λεκτικής επικοινωνίας από τη σύζυγο, η άσκηση ελέγχου σε κάθε πτυχή της ζωής του άνδρα, η διαρκής αρνητική κριτική κλπ.

Σε πολλές περιπτώσεις η ψυχολογική κακοποίηση μπορεί να συνυπάρχει με τη φυσική.

Τα στοιχεία είναι συντριπτικά: Το μεγαλύτερο ποσοστό των ανδρών θα βιώσει σε κάποια στιγμή της ζωής του συναισθηματική βία από τη σύντροφό του, αλλά σπάνια ή ποτέ δεν θα το αναφέρει στους φίλους και πολύ περισσότερο στις αρχές.

Κι όμως οι συνέπειές της θα είναι καθοριστικές, δεδομένου ότι θα επηρεαστεί αρνητικά η αυτοεκτίμησή του, η εργασιακή του απόδοση, η κοινωνική του ζωή και η προσωπική και πνευματική του εξέλιξη.

Οι νεαροί άνδρες διατρέχουν πέντε φορές μεγαλύτερο κίνδυνο να υποστούν ψυχολογική κακοποίηση σε σύγκριση με τους μεγαλυτέρους και κρίσιμες φάσεις της ζωής του ζευγαριού (πχ. Συνταξιοδότηση, αλλαγή επαγγέλματος, απώλεια δουλειάς, χαμηλό εισόδημα, υπερωρίες, γέννηση παιδιών) θα επιτείνουν το φαινόμενο.

Έχει πλέον διαπιστωθεί ότι οι γυναίκες που βιώνουν οι ίδιες έντονες κοινωνικές και διαπροσωπικές συγκρούσεις, διαθέτουν μεταιχμιακή προσωπικότητα, καταναλώνουν υπερβολικές ποσότητες αλκοόλ, πάσχουν από κατάθλιψη ή κυκλοθυμίες έχουν μεγαλύτερες πιθανότητες να ασκήσουν ψυχολογική κακοποίηση στους συντρόφους τους.

Η συμπεριφορά αυτή, κατά κανόνα, αντανακλά δικές τους εσωτερικές συγκρούσεις, παιδικά τραύματα ή ανασφάλειες.

Φωνάζουν στους άντρες τους θεωρώντας τους υπεύθυνους για οτιδήποτε αρνητικό συμβαίνει, αντί να παραδεχτούν το πρόβλημά τους, έχουν μη ρεαλιστικές προσδοκίες και απαιτήσεις από αυτούς, τους θεωρούν ένοχους για τα δικά τους συναισθήματα και τους κατηγορούν ότι αυτοί δεν κάνουν κάτι για να τα αλλάξουν.

Διαβλέπουν κακή πρόθεση σε κάθε τους ενέργεια και φροντίζουν να τους μειώνουν σε κάθε περίσταση. Συχνά ενδύονται την εικόνα του θύματος και πολλές φορές κερδίζουν την υποστήριξη φίλων που δεν γνωρίζουν ποια ακριβώς είναι η αλήθεια.


Το ανδρικό στερεότυπο, που θέλει τον άνδρα ισχυρό, σίγουρο, ανεξάρτητο, αυτάρκη πλήττεται και αυτό προκαλεί έντονα συναισθήματα στον κακοποιημένο σύντροφο, ο οποίος, εάν το αναφέρει, θα αντιμετωπίσει σκεπτικισμό, έκπληξη και ειρωνεία.

Η εσωτερίκευση του γεγονότος, όμως, θα προκαλέσει συναισθηματική ανισορροπία και θα καταρρακώσει το αυτοσυναίσθημα του άντρα, που αισθάνεται εγκλωβισμένος σε μια κατάσταση που διαρκώς επιδεινώνεται. Πολλά θύματα ψυχολογικής κακοποίησης δήλωσαν ότι η γελοιοποίηση μπροστά σε φίλους προκαλούσε πιο οδυνηρά συναισθήματα ακόμα και από τη φυσική βία εκ μέρους των γυναικών.

Η πορεία της ψυχολογικής κακοποίησης μερικές φορές ακολουθεί συγκεκριμένη πορεία: Αρχικά η γυναίκα είναι εκνευρισμένη για κάποια αιτία που δεν αποκαλύπτει στο σύντροφό της. Ο άνδρας διαπιστώνει τη δυσθυμία της και φοβούμενος έκρηξη θυμού αρχίζει να τη ρωτά τι έχει, υποψιαζόμενος ότι κάτι έχει κάνει που την ενόχλησε.

Η γυναίκα θέλει να του μιλήσει, ώστε να αισθανθεί λιγότερη μοναξιά. Αρχικά αποδίδει τη σύγκρουση στον άνδρα και αυτός σε αντίδραση απομονώνεται συναισθηματικά και επιχειρεί να της εξηγήσει με λογικά πλέον επιχειρήματα. Η γυναίκα τότε, που περιμένει συναισθηματική υποστήριξη, νιώθει αγνοημένη, βιώνει έλλειψη συναισθηματικής στήριξης, δεν κατανοεί κανένα από τα λογικά του επιχειρήματα ή διαστρεβλώνει συναισθηματικά το λογικό μήνυμά τους, οργίζεται εναντίον ενός άντρα που δεν διαβλέπει κάποιο σημαντικό πρόβλημα, που για εκείνη είναι βασικό.

Η γυναίκα οργίζεται και αρχίζει να αποδίδει σε αυτόν τις αιτίες όλων των προβλημάτων στη σχέση τους. Αναρωτιέται εάν ο άντρας της έχει καθόλου συναισθήματα ή γιατί δεν της τα αποκαλύπτει. Τελικά επιτίθεται σε αυτόν, τον χαρακτηρίζει ψεύτη και εμπλέκει στο λόγο της και πρόσωπα του συγγενικού ή φιλικού του περιβάλλοντος.

Τον αποκαλεί ανίκανο και άχρηστο. Απομονώνεται στο δωμάτιό της και καταφεύγει σε ψυχολογικό πόλεμο.

Η κατάσταση αυτή μπορεί να κρατήσει για εβδομάδες και να καταλήξει στην πλήρη απαξίωση του άνδρα. Ο σύντροφος τότε ενοχοποιεί τον εαυτό του, νιώθει ανίκανος να την καταλάβει και απομακρύνεται ακόμα περισσότερο. Ο κίνδυνος για ψυχολογική βία αυξάνεται όταν μπροστά στο σκηνικό βρίσκονται παιδιά, στα οποία η γυναίκα κοινοποιεί πόσο φαύλος είναι ο πατέρας τους.

Αυτό ολοκληρώνει τη συναισθηματική συντριβή του άνδρα. Σε κάποια στιγμή ο άνδρας φτάνει στα όριά του, σπάει κάτι, χτυπά τη γροθιά του στο τραπέζι, για να της δείξει ότι αυτό είναι το τελευταίο που μπορεί να δεχτεί, ότι και αυτός είναι εξοργισμένος.

Επιτυγχάνει, όμως, το ακριβώς αντίθετο. Τόσο καιρό δεν της έδειχνε τα συναισθήματά του. Ποτέ δεν της έδωσε να καταλάβει ότι μπορεί να ελέγξει την κατάσταση. Πάντα υποχωρούσε ή αντιδρούσε παθητικά στην ποικιλία ψυχολογικής βία, που του εξασκούσε.

Άρα ο θυμός του είναι εύκολα διαχειρίσιμος. Αντί να καταλάβει ότι η κατάσταση έχει βγει εκτός ελέγχου, τον προκαλεί λέγοντάς του ‘ Τι θα κάνεις, θα με χτυπήσεις. Κάντο και θα σε καταστρέψω οικονομικά. Δεν θα δεις ποτέ ξανά τα παιδιά σου.’

Ο άνδρας αποχωρεί και αυτό την εξοργίζει ακόμα περισσότερο.

Ο κύκλος της ψυχολογικής βίας έχει διαιωνιστεί, αλλά αυτό ήταν εκείνο που η ίδια επεδίωκε υποσυνείδητα.

Το ερώτημα που γεννάται είναι γιατί οι σύντροφοι επιλέγουν να μείνουν με κάποιον που τους κακοποιεί σωματικά ή συναισθηματικά. Για τις γυναίκες η βιβλιογραφία αναφέρει ποικίλους κοινωνικούς ή πολιτισμικούς ρόλους, συναισθηματική εξάρτηση από το σύντροφο και φόβο ότι θα εκδικηθεί τον ενδεχόμενο χωρισμό.

Για τους άνδρες, οι οποίοι συνήθως έχουν και τα οικονομικά μέσα να χωρίσουν και ο κοινωνικός στιγματισμός δεν είναι τόσο έντονος, ο κυριότερος λόγος είναι η δέσμευση που συνεπάγεται ο γάμος. Μπορεί να ακούγεται περίεργο, αλλά δεν είναι συνήθως ο άντρας αυτός που επιλέγει να χωρίσει, αλλά οι γυναίκες.

Πηγή: http://antikleidi.com/2014/03/15/abuse-of-men/

Read More