Γιατί οι έφηβοι κρατούν τους γονείς τους μακρυά από τα προβλήματά τους;

Γιατί οι έφηβοι δεν μιλούν στους γονείς τους

Η περίοδος της εφηβείας θα μπορούσε να παρομοιαστεί με τα πρώτα χρόνια της ζωής ενός ανθρώπου. Και αυτό γιατί και τα δύο αυτά στάδια ανάπτυξης χαρακτηρίζονται από πολλές και σημαντικές αναπτυξιακές αλλαγές. Τα νεογέννητα, όπως και οι έφηβοι, μη έχοντας ιδιαίτερη εμπειρία της ζωής σε σωματικό και πνευματικό επίπεδο, συμπεριφέρνοται με τρόπους αδέξιους. Καθώς προσπαθούν να προσδιορίσουν το ποιοι είναι, οι γονείς τους δεινοπαθούν να κατανοήσουν τι συμβαίνει στο παιδί τους που μέχρι πριν νόμιζαν ότι ήξεραν απ’έξω και ανακατωτά.

Ωστόσο, αυτό που οι έφηβοι χρειάζονται περισσότερο από όλα στη φάση που βρίσκονται είναι να τους καταλαβαίνουν οι γονείς τους. Ο τρόπος που αλληεπιδράτε, οι λέξεις που χρησιμοποιείτε, ο τόνος της φωνής σας, ακόμα και η στάση του σώματός σας έχουν τεράστιο αντίκτυπο στο αν θα νιώσουν οι έφηβοι άνετα να σας μιλήσουν για σοβαρά ζητήματα που τους απασχολούν. Αν δεν δείχνετε κατανόηση στα ασήμαντα για εσάς ζητήματα (τα οποία σε εκείνους φαντάζουν τεράστια) τότε οι πιθανότητες να ανοιχτούν σε εσάς μειώνονται σημαντικά.

Φανταστείτε το γιό σας να επιστρέφει από το σχολείο όπου είχε να αντιμετωπίσει συμμαθητές του που του φέρονταν άσχημα και τον κορόιδευαν, να πετάει την τσάντα του στο χωλ και χωρίς να σας μιλήσει να κλείνεται στο δωμάτιό του. Δε θα θέλατε να έχετε την ευκαιρία να μιλήσετε μαζί του;
Αν πίεζαν την κόρη σας οι φίλοι της να δοκιμάσει ναρκωτικά δε θα θέλατε να το γνωρίζετε;

Το να απαντήσετε σε αυτές τις ερωτήσεις είναι άβολο. Όλοι θα θέλατε και εύχεστε τα παιδιά σας να μην βρεθούν ποτέ μπροστά σε τέτοιες καταστάσεις. Αλλά θα ήταν αφελές να πιστεύεε ότι τα παιδιά σας δε θα τα αγγίξει καμία πτυχή των δυσκολιών της εφηβείας.

Πολλές φορές οι έφηβοι επιλέγουν όταν βρίσκονται σε δύσκολες καταστάσεις να μην τις μοιράζονται με τους γονεις τους. Συνήθως προτιμούν ανθρώπους από το ευρυτερο κοινωνικό τους περίγυρο, τους οποίους εμπιστεύονται και με τους οποίους νιώθουν ασφαλείς. Απευθύνονται σε φίλους, δασκάλους ή οικογενειακούς φίλους.

Τις περισσότερες φορές τα θέματα που τους απασχολούν και δεν μοιράζονται με τους γονείς τους έχουν να κάνουν με τις σχέσεις τους, φιλικές ή διαπροσωπικές, τη σεξουαλική επαφή, την εγκυμοσύνη και την εμπειρία με τα ναρκωτικά. Συνήθως αναφέρονται στη μετάνοιά τους σχετικά με πράγματα που έχουν κάνει και οι γονείς τους δε θα ενέκριναν και στην ανικανότητά τους να βρουν τρόπο να το ξεπεράσουν ή να το αφήσουν πίσω. Αυτό που χρειάζονται είναι ένας ώμος να κλάψουν, κάποιος να τους ακούσεικαι να τους καταλάβει.

Στην ερώτηση εάν υπάρχει κάποιος στο σπίτι να απευθυνθούν, οι έφηβοι συνήθως απαντούν: «Όχι, γιατί δε θα με καταλάβουν» ή «Όχι, γιατί θα απογοητευτούν από εμένα». Και αυτή τους η συνειδητοποίηση είναι που τους κάνει να νιώθουν ακόμα πιο άσχημα.

Αυτό δε σημαίνει ότι ως γονείς δε νοιάζεστε για τα παιδιά σας ή είστε «κακοί γονείς». Στις περισσότερες περιπτώσεις συμβαίνει ακριβώς το αντίθετο. Ακόμα και αν οι γονείς τους έιναι προστατευτικοί και τα αναθρέφουν με αξίες και ιδανικά, τους υπεραγαπούν και κάνουν πάντε το καλύτερο για εκέινους, οι έφηβοι δυσκολεύονται να ανοιχτούν σε αυτούς. Δε συμβαίνει μόνο σε εφήβους που δεν έχουν καλή σχέση και επικοινωνία με τους γονείς τους. Την ίδια δυσκολία έχουν και έφηβοι κοινωνικοί, «ανοιχτοί», που θέτουν στόχος και προσδοκίες στη ζωή τους. Ακόμα και αυτοί που δεν ντρέπονται να παραδεχτούν ότι αγαπούν πολύ τους γονέις τους, δε θα μιλήσουν για τα πάντα μαζί τους.

Το κλειδί στη δυσκολία τους αυτή είναι ότι καταλήγουν εσφαλμένα στο συμπέρασμα ότι η αγάπη των γονέων τους και η αποδοχή τους έχει άμεση σχέση με την καλή τους συμπεριφορά και τις επιτυχίες τους. Πιθανή λάθος απόφαση ή αποτυχία στο μυαλό των εφήβων σχετίζεται με μείωση της αγάπης και της αποδοχής των γονέων τους.

Στην προσπάθειά τους οι γονείς να μάθουν τα παιδία τους να έχουν κοινωνικά αποδεκτή συμπεριφορά πολλές φορές χρησιμοποιούν μεθόδους όπως οι τιμωρίες, η αφαίρεση δκιωμάτων, η ντροπή κ.α. Αυτά, σε συνδυασμό με το ότι οι έπαινοι και οι ανταμοιβές κερδίζονται μόνο όταν το παιδί πετυχαίνει κάτι, δίνουν το μήνυμα στα παιδιά ότι η αγάπη των γονέων έρχεται μόνο όταν πετυχαίνουν πράγματα στη ζωή τους. Άρα μειώνεται και όταν αποτυγχάνουν να πετύχουν κάτι ή κάνουν μια λάθος επιλογή.

Είναι σημαντικό τα παιδιά σας να ξέρουν ότι ανεξάρτητα από το τι θα γίνει, σε όποιο μπλέξιμο και αν βρεθούν και όποιο πρόβλημα και αν αντιμετωπίζουν, μπορούν να έρθουν σε εσάς για βοήθεια. Πρέπει να ξέρουν ότι τα υποστηρίζετε και τα αγαπάτε ανεξάρτητα από το πόσο λάθος επιλογή έχουν κάνει.

Τι να κάνετε για να διατηρήσετε μια ανοιχτή σχέση με τα παιδιά σας όταν μπαίνουν στην εφηβεία.

Για να δημιοργήσετε και να συντηρήσετε μια ανοιχτή σχέση εμπιστοσύνης με τα παδιά σας θα πρέπει αρχικά να αναλογιστείτε τη σχέση που έχετε από μικρή ηλικία μαζί τους. Σε αυτή τη σχέση μπαίνουν τα θεμέλια της σχέσης που θα έχετε μαζί τους στην εφηβεία. Χρειάζεται να τα θαυμάζετε και να τα σέβεστε για αυτό που είναι. Με αγάπη, υποστήριξη και κατανόηση ανεξάρτητα με το αν παίζουν με την υπομονή σας, εσείς θα πρέπει να δίνετε το μήνυμα ότι όχι μόνο θα τα αποδέχεστε πάντα για αυτό που είναι, αλλά και ότι θα τα υποστηρίζετε και θα τα καταλαβαίνετε και στα δύσκολα. Οι έφηβοι αλλά και τα παιδιά έχουν ανάγκη να είναι καλά και περηφανοι για τον εαυτό τους ανεξάρτητα από κάποιες αποτυχές που μπορέι να έχουν. Και αυτό μπορείτε να τους το μεταδώσετε  μέσω της αλληλεπίδρασης που έχετε μαζί τοτς.

Πώς μπορείτε να βάλετε την αποδοχή και την κατανόηση στην καθημερινότητά σας.


1. Προτιμήστε την πειθαρχία από την τιμωρία.

Είναι ζωτικής σημασιας να έχετε καλή επικοινωνία και σύνδεση με τα παιδιά σας. Αυτό μπορείτε να το επιτύχετε με το να προτιμάτε την πειθαρχία έναντι της  τιμωρίας. Το να τα καθοδηγείτε προκειμένου να μάθουν κάτι αντί να επιβάλετε το φόβο, ενθαρρύνει τα παιδιά στο να παραμέινουν ανοιχτά απέναντί σας όταν κάνουν κάποιο λάθος, αντί για να το κρύψουν.

Όταν τα παιδιά περνούν δύσκολα, είναι η ευκαρία σας να τους δείξετε ότι είστε  ανοιχτοί και πρόθυμοι να επικοινωνήσουν μαζί σας αν το θέλουν. Μπορείτε να δείξετε την κατανόησή σας με το να έρχεστε κοντά τους και να δικαιολογείτε την έντασή και την αναστάτωσή τους το δύκολο διάστημα αυτό. Μπορείτε να πείτε: «Βλέπω ότι περνάς δύσκολα. Θα είμαι εδώ να σε βοηθήσω αν το χρειαστείς.» Και να το κάνετε.

Αν επιλέξετε να τιμωρήσετε το παιδί ή τον έφηβο με το να του απαγορεύσετε να κάνει κάτι ή να τον περιορίσετε στο δωμάτιό του ή να θυμώσετε μαζί του τότε όχι μόνο του στέλνετε το μήνυμα ότι δεν προσπαθείτε να τον καταλάβετε, αλλά κλείνετε και την πόρτα στην επικοινωνία  και τη σύνδεση μεταξύ σας.


2.Αναγνωρίστε τον σωμτικό και ψυχικό πόνο

Αν το παιδί σας  πέσει και χτυπήσει είναι σημαντικό να του δείξετε ότι συμπονάτε και καταλαβαίνετε ότι εκείνη την ώρα πονάει. Μπορεί  να είναι μια μικρή γρατζουνιά, αλλά δεν είναι σωστό να προσπαθήσουμε να σταματήσουμε το κλάμα του και να του πούμε ότι δεν  είναι τίποτα. Με το να προσπαθείτε να αποσπάσετε την προσοχή του από αυτό αντί να αναγνωρίσετε  και  να συμπονέσετε τον πόνο του, είναι σα να του λέτε ότι δε σας ενδιαφέρει να ασχοληθείτε με τον πόνο του και ότι το μόνο που θέλετε είναι να είναι χαρούμενο.

Αντιστοιχα, όταν ο έφηβος βιώνει μια δύσκολη συναισθηματικά κατάσταση για κάτι το οποίο σε εμάς τους ενήλικες φαντάζει ανούσιο, είναι σημαντικό να αναγνωρίζετε και να δίνετε αξία στα συναισθήματά του. Είναι σημαντικό για εκέινον οπότε είναι σημαντικό να του δείξετε ότι καταλαβαίνετε τη σημαντικότητα που έχει για τον ίδιο και ότι συμπάσχετε. Είναι πολύ εύκολο να είσαι γονιός όταν τα παιδιά είναι χαρούμενα. Όμως όταν είναι λυπημένα, θυμωμένα ή αναστατωμένα είναι που πρέπει πραγματικά να τους αποδείξετε ότι τα αγαπάτε χωρίς όρους, τα καταλαβαίνετε και τα αποδέχεστε όπως είναι.

Πώς αποφεύγουμε να δημιουργήσουμε μια σχέση που να βασίζεται στην αποδοχή.

Το να κρατάτε τις γέφυρες επικοινωνίας ανοιχτές με τα παιδιά σας από την αρχή της ζωής τους είναι ζωτικής σημασίας για να αναπτυχθεί  σχέση εμπιστοσύνης μεταξύ σας. Μια σχέση που βασίζεται στην εναγώνια προσπάθεια από  τη μεριά του παιδιού προκειμένου να το αποδεχτεί ο γονιός του, οδηγεί σε έναν έφηβο που κρύβει πτυχές της ζωή του από φόβο μην τους απογοητεύσει και χάσει την αγάπη τους.

 Ένα παιδί που μεγαλώνει γνωρίζοντας ότι η αξία του εκτιμάται από τα αποτελέσμτα των ενεργειών του, τις κατακτήσεις και την καλή του συμπεριφορά θα χρειάζεται και θα αναζητά συνεχώς να ακούει να βλέπει και να νιώθει την αποδοχή των γονιών του και κατ επέκταση και των άλλων για να νιώσει αυτοεκτίμηση και να μπορέσει να προχωρήσει στη ζωή του.

Αυτά τα παιδιά εξελίσσονται σε εφήβους γεμάτους φόβο για τους γονείς τους και ανησυχία ότι αν τους απογοηεύσουν θα έχουν μετά να κάνουν με τη δυσαρέσκεια και την κριτική τους.
Κατά τη διάρκεια της εφηβείας το σώμα των εφήβων υφίσταται τεράστιες αλλαγές λόγω των ορμονών. Ταυτόχρονα, έχουν να αντιμετωπίσουν και συναισθηματικές αλλαγές που έχουν να κάνουν με την ανεξαρτησία που λόγω της μη πλήρους ανάπτυξης του εγκεφάλου τους, τους κάνει να μην έχουν απόλυτη άισθηση  κινδύνου και συχνά να προβαίνουν σε επικίνδυνες συμπεριφορές.

Με άλλα λόγια, ο μεγαλύτερος αριθμός των εφήβων έχει συναισθηματικά ξεσπάσματα και πειραματίζεται, γεγονός που τον καθιστά ευάλωτο σε καταστάσεις όπως αυτές που αναφέρθηκαν νωρίτερα στο άρθρο.

Τώρα είναι, λοιπόν, που χρειάζονται αγάπη και κατανόηση περισσότερο από ποτέ. Στο χέρι σας είναι να γίνετε εσείς το έμπιστο άτομο που θα νιώσουν ασφάλεια να μοιραστούν τις  δυσκολίες τους.

Πολυδώρου Χριστίνα 

Read More

Διαχείρηση του θυμού (anger management). Τι είναι και πώς να το επιτύχετε.

Ανεξέλεγχτος θυμός

Οι έντονοι ρυθμοί της καθημερινότητάς μας πολύ συχνά μας φέρνουν αντιμέτωπους με τον εαυτό μας. Πόσες φορές δεν έχετε φτάσει σε σημείο να θυμώνετε τόσο πολύ που να μην μορείτε να ελέγξετε τον εαυτό σας και οι αντιδράσεις σας είναι σπασμοδικές; 

Ωστόσο, όπως μάλλον γνωρίζετε, ο ανεξέλεγχτος θυμός έχει  σοβαρές και αρνητικές συνέπειες στη ζωή μας και καλό θα ήταν να είστε  σε θέση να τον κατευθύνετε αντί να σας κατευθύνει εκείνος.  

Είναι δυνατό να καταστρέψει τις σχέσεις με τους γυρω σας, θολώνει την κρίση, φέρνει εμπόδια στην επιτυχία και γενικά έχει αρνητικό αντίκτυπο στον τρόπο που σας βλέπουν οι άλλοι.

• Ο αναξέλεγχτος θυμός βλαπτει την υγεία σας. Το να βρίσκεστε συνεχώς σε συνθήκες έντονου άγχους, ανησυχίας και θυμού σας κάνει πιο επιρεπείς σε καρδιακές παθήσεις, διαβήτη, αϋπνία, υψηλή αρτηριακή πίεση και εξασθενεί το ανοσοποιητικό σας σύστημα. 

• Ο ανεξέλεγχτος θυμός βλάπτει την ψυχική σας υγεία. Ο χρόνιος θυμός καταναλώνει μεγάλο κομμάτι της ψυχικής σας ενέργειας και θολώνει τη σκέψη, κάνοντας το για εσάς δύσκολο να συγκεντρωθείτε και να απολαύσετε τη ζωή. Επιπλέον, δεν είναι απίθανο να οδηγήσει σε αγχώδεις διαταραχές, κατάθλιψη ή άλλα προβλήματα.

• Ο ανεξέλεγχτος θυμός βλάπτει την καριέρα σας. Η εποικοδομητική κριτική, ο δημιουργικός  ανταγωνισμός και η υγιής άμιλλα είναι θετικό να υπάρχουν στη ζωή σας. Ωστόσο, το να ξεπερνάτε διαρκώς τα όρια κουράζει και φθείρει τους συναδέλφους, τους προϊστάμενους ή τους πελάτες σας και τελικά επηρεάζει την άποψή τους για εσάς και το σεβασμό προς το πρόσωπό σας.

• Ο ενεξέλεγχτος θυμός βλάπτει τις σχέσεις σας με τους άλλους. Άσχημες και οδυνηρές εκρήξεις θυμού αφήνουν ανεξίτηλες μνήμες στους ανθρώπους που αγαπάτε και σας αγαπούν πραγματικά και σημαδεύουν τις φιλικές και συναδελφικές σας σχέσεις. Ξεσπάσματα χωρίς έλεγχο δυσκολεύουν τους άλλους  να σας εμπιστευτούν, να σας μιλήσουν ειλικρινά, να νιώσουν άνετα και είναι ιδιαίτερα καταστροφικά στις σχέσεις σας με τα παιδιά.


Ο σκοπός της διαχείρισης του θυμού είναι να μειωθεί η ένταση του έντονου αυτού συναισθήματος και της ψυχολογικής κατάστασης που δημιουργεί. Δεν είστε σε θέση να εξαφανίσετε όλες εκείνες τις καταστάσεις ή τους ανθρώπους που σας εξοργίζουν, ούτε μπορείτε να τα αλλάξετε. Μπορείτε όμως να μάθετε να ελέγχετε τις αντιδράσεις σας.

Είστε πραγματικά πολύ θυμωμένοι;

Υπάρχουν ψυχομετρικά εργαλέια που μετρούν την ένταση του θυμού, πόσο επιρεπείς είστε στο συναίσθημα αυτό και ποσο καλά το διαχειρίζεστε. Ωστόσο, εαν έχετε κάποιο πρόβλημαμε τη διαχείριση του θυμού σας, πιθανότατα το γνωρίζετε ήδη. Αν έχετε πιάσει τον εαυτό σας να βρίσκεται εκτός ελέγχου ή να προκαλείτε τον τρόμο, ίσως χρειάζεστε βοήθεια ώστε να βρείτε καλύτερους τρόπους να αντιμετωπίζετε το συναίσθημα αυτό.

Γιατί μερικοί άνθρωποι θυμώνουν περισσότερο από ότι άλλοι;

Σύμφωνα με τον Jerry Deffenbacher, ψυχολόγο που ειδικεύεται στη διαχείριση του θυμού, μερικοί άνθρωποι είναι πιο ευέξαπτοι από ότι άλλοι, θυμώνουν πολύ πιο εύκολα και πιο έντονα από το μέσο άνθρωπο. Υπάρχουν βέβαια και αυτοί που δε δείχνουν το θυμό που νιώθουν με συγκεκριμένους τρόπους, αλλά είναι μόνιμα ευερέθιστοι και στριφνοί. Αυτοί που θυμώνουν εύκολα δε φωνάζουν και βρίζουν πάντα, αλλά μπορεί να γίνονται επιθετικοί, να πετούν ή να καταστρέφουν αντικείμενα. Μερικές φορές φτάνουν στο σημείο να αποσύρονται κοινωνικά, να μελαγχολούν ή να πάσχουν από κάποια ψυχική διαταραχή.

Σύγχρονες έρευνες έχουν δείξει οτι οι άνθρωποι που θυμώνουν εύκολα έχουν μικρή ανοχή στη ματαίωση, δηλαδή δε μπορούν να διαχειριστούν το να νιώσουν ματαίωση ή ενόχληση. Δεν μπορούν εύκολα να πάρουν τα πράγματα με τη σειρά και εξαγριώνονται αν μια κατάσταση είναι αβέβαιη. Ενοχλούνται για παράδειγμα, ακόμα και αν κάποιος τους διορθώσει το παραμικρό λάθος που έχουν κάνει.


Τι είναι όμως αυτό που κάνει αυτούς τους ανθρώπους να αντιδρούν τόσο έντονα; 

Βιολογικοί ή ιδιοσυγκρασιακοί παράγοντες: Υπάρχουν ενδείξεις ότι κάποια παιδιά γεννιούνται πιο ευέξαπτα, ευαίσθητα και θυμώνουν εύκολα και τα σημάδια αυτά υπάρχουν από πολύ μικρή ηλικία.

Κοινωνικοί- πολιτισμικοί παράγοντες: Ο θυμός θεωρείται ένα από τα αρνητικά συναισθήματα. Μας έχουν μάθει ότι έχουμε τη δυνατότητα να εκφράζουμε αρνητικά συναισθήματα όπως το άγχος, η μελαγχολία ή το καταθλιπτικό συναίσθημα, αλλά όχι τον θυμό. Αυτό έχει σαν αποτέλεσμα να μη μαθαίνουμε πώς να τον διαχειριζόμαστε ή να τον διοχετεύουμε με παραγωγικό τρόπο.

Οικογενειακό ιστορικό: Αυτοί που θυμώνουν εύκολα συνήθως προέρχονται από οικογένειες αποδιοργανωμένες, χωρίς σαφή όρια μεταξύ των μελών τους και που δεν επιτρέπουν την έκφραση και το μοίρασμα των συναισθημάτων.



Είναι καλό να αφήνουμε το θυμό μας να ξεσπάσει;

Πρόκειται για εναν επικίνδυνο μύθο. Μερικοί άνθρωποι χρησιμοποιούν αυτη τη θεωρία ως άλοθι για να μπορούν να πληγώνουν τους άλλους. Έρευνες έχουν δείξει ότι το να αφήνουμε το θυμό να εκδηλωθεί στην πραγματικότητα επιδεινώνει το αίσθημα του θυμού και η οργή δε βοηθάει ούτε εσάς ούτε αυτόν με τον οποίο έχετε θυμώσει ώστε να βρεθεί μια λύση.

Θα ήταν πολύ βοηθητικό να προσπαθήσετε να εντοπίσετε τι είναι αυτό που πυροδοτεί το θυμό και στη συνέχεια να μάθετε και να αναπτύξετε στρατηγικές που θα σας διευκολύνουν ώστε να αποφεύγετε να ξεφύγετε από τα όρια.


Στρατηγικές για ελέγξετε το θυμό σας:

Χαλάρωση

Απλές τεχνικές χαλάρωσης, οπως βαθιές αναπνοές και φανταστικές χαλαρωτικές εικόνες θα μπορούσαν να σας ηρεμήσουν. Υπάρχουν βιβλία και προγράμματα που θα μπορούσαν να σας διδάξουν τεχνικές χαλάρωσης.

Μαθαίνοντας κάπιοες από αυτές τις τεχνικές, θα ειστε σε θέση να τις χρησιμοποιήσετε ανά πάσα στιγμή τις χρειαστείτε. Αν έχετε κάποια σχέση στην οποία και οι δύο θυμώνετε πολύ εύκολα, θα ηταν μια πολύ καλή ιδέα να παρακολουθήσετε ένα τέτοιο πρόγραμμα και οι δυο μαζί. 

Κάποια απλά βήματα που θα μπορούσατε να ακολουθήσετε για να χαλαρώσετε είναι τα ακόλουθα:

• Αναπνεύστε βαθιά από το διάφραγμα. Η θωρακική αναπνοή δεν πρόκειται να σας βοηθήσει να χαλαρώσετε.

• Αργά επαναλάβετε μια λέξη ή φράση που σας  ηερμεί (π.χ. «χαλάρωσε» ή «πάρτο χαλαρά»)

• Χρησιμοποιήστε τη φαντασία σας. Οπτικοποιήστε στο μυαλό σας μια χαλαρή εμπειρία, είτε από τη φαντασία ή από τη μνήμη σας.

• Χαλαρωτικές ασκήσεις με το σώμα χαλαρώνουν τους μύες και σας κάνουν να νιώθετε καλύτερα 

Θα μπορούσατε να εξασκείστε καθημερινά και να χλαρώνετε. Με αυτόν τον τρόπο θα μάθετε να χρησιμοποιείτε κάποιες απ΄αυτές αυτόματα όταν βρίσκεστε σε ένταση.


Γνωσιακή Ανακατασκευή

Με απλά λόγια, αυτό σημαίνει να αλλάξετε τον τρόπο που σκέφτεστε. Οι άνθρωποι που θυμώνουν εύκολα συνηθίζουν να βρίζουν, να καταριούνται και να φωνάζουν δυνατά. Όταν σας έχει καταλάβει η οργή, αυτά που σκέφτεστε είναι συχνά υπερβολικά και παράλογα. Προσπαθήστε να αντικαταστήσετε αυτές τις δυσλειτουργικές σκέψεις με άλλες, πιο ρεαλιστικές και βοηθητικές για την κατάστασή σας. Για παράδειγμα, όταν κάτι σας έχει εκνευρίσει, αντί να σκεφτείτε: «Σκατά, όλα καταστράφηκαν», δοκιμάστε να σκεφτείτε: «Είναι εξοργιστικό και είναι λογικό να έχω θυμώσει τόσο πολύ, αλλά δεν ήρθε και το τέλος του κόσμου και το να βγω εκτός  εαυτού σίγουρα δε θα διορθώσει τα πράγματα»

Να είστε προσεκτικοί με λέξεις όπως «ποτέ» και «πάντα» όταν μιλάτε για τον εαυτό σας, αλλά και για κάποιον άλλο. Εκφράσεις όπως «Αυτό το κ@λομηχανημα δε δουλεύει ποτέ» ή «Ξεχνάς πάντα ότι σου λέω» δεν είναι μόνο ασταθείς, αλλά σας κάνουν και να νιώθετε ότι ο θυμός σας είναι απόλυτα δικαιολογημένος  και ότι δεν υπάρχει κανένας τρόπος να λυθεί το πρόβλημα. Επιπλέον, είναι μηδενιστικές και φέρνουν σε δύσκολη θέση τον άνθρωπο στον οποίο απευθύνεστε και ο οποίος υπό άλλες συνθλήκες θα ήταν πρόθυμος να βοηθήσει ώστε να βρεθεί μια συμβιβαστική λύση. 

Υπενθυμίστε στον εαυτό σας ότι ο θυμός δεν πρόκειται να διορθώσει τίποτα και δε θα σας κάνει να αιστανθείτε καλύτερα (στην πραγματικότητα θα κάνει τα πράγματα πολύ χειρότερα).

Η λογική μπορεί να ανταγωνιστεί το θυμό, γιατί το αίσθημα του θυμού ακόμα και στις περιπτώσεις που είναι δικαιολογημένο, μπορεί εύκολα να οδηγήσει σε παράλογα συμπεράσματα. Επομένως, επιστρατεύστε τη λογική σας. Υπενθυμίστε στον εαυτό σας ότι ο κόσμος δεν είναι φτιαγμένος εναντίον σας. Απλά καλείστε να αντιμετωπίσετε μια δύσκολη στιγμή. Κάντε το αυτό κάθε φορά που νιώθετε ότι πάει να σας κατακλύσει ο θυμός και θα σας βοηθήσει να έχετε μια πιο ισορροπημένη προοπτική της κατάστασης. Οι άνθρωποι που θυμωνουν πολύ, τείνουν να απαιτούν ορισμένα πράγατα: δικαιοσύνη, αποδοχή, συφωνία, προθυμία να κάνει ο άλλος πράγματα με το δικό του τρόπο. Όλοι επιθυμούμε αυτά τα πράγματα και όλοι πληγονόμαστε και απογοητευόμαστε όταν δεν τα έχουμε, αλλά αυτοί που θυμώνουν εύκολα τα απαιτούν και όταν δεν ικανοποιούνται όλες τους οι ανάγκες, η απογοήτευσή τους μετατρέπεται σε θυμό. Αν βρίσκεστε ανάμεσα σε αυτούς τους ανθρώπους, θα ήταν πολύ ωφέλιμο να αναγνωρίσετε τις απαιτήσεις σας αυτές και να τις μετατρέψετε σε επιθυμίες. Με άλλα λόγια, το να λέτε «Θα ήθελα ...» είναι πιο υγιές από το «Απαιτώ ...» ή «Πρέπει να ...». Με αυτόν τον τρόπο, όταν δεν μπορείτε να έχετε αυτό που θέλετε, η αντίδραση σας θα είναι πιο ήρεμη και θα νιώσετε αναστάτωση, απογοήτευση ή και πληγωμένοι, αλλά όχι θυμωμένοι. 

Ορισμένοι επιλέγουν να θυμώνουν προκειμένου να μη νιώσουν πληγωμένοι. Αλλά η ύπαρξη του ενός συναισθήματος δεν αναιρεί την ύπαρξη του άλλου. 

Στρατηγικές επίλυσης προβλημάτων

Μερικές φορές, ο θυμός και ο εκνευρισμός πηγάζουν από πραγματικά και αναπόφευκτα προβλήματα που καλούμαστε να αντιμετωπίσουμε στη ζωή μας. Δεν είναι πάντα άστοχο το να νιώθουμε θυμό. Σε πολλές περιπτώσεις είναι υγιές, φυσικό και έχει να κάνει με δυσκολίες που αντιμετωπίζουμε. Επίσης, υπάρχει η ρήση «Κάθε πρόβλημα έχει τη λύση του» και είναι εκνευριστικό όταν αντιλαμβανόμαστε ότι δεν είναι πάντα το να βρούμε τη λύση ο τρόπος να μειώσουμε το αίσθημα του θυμού. Το καλύτερο που μπορείτε να κάνετε σε μια τέτοια περίπτωση, δεν είναι να εστιάσετε στο να βρείτε τη λύση, αλλά να επικεντρωθείτε στο να βρείτε έναν τρόπο να αντέξετε την κατάσταση ώστε να γίνετε δυνατοί και να προσπαθήσετε ανεπηρέαστοι να βρείτε τη λύση.

Προγραμματίστε τις κινήσεις σας. Δώστε τον καλύτερό σας εαυτό ώστε να βρείτε τη λύση, αλλά μην τιμωρείτε τον εαυτό σας αν δεν τα καταφέρετε με την πρώτη. Αν προσεγγίσετε το πρόβλημα με τις καλύτερες προθέσεις και κάνετε ουσιαστική προσπάθεια, είναι λιγότερο πιθανό να χάσετε τον έλεγχο και να φτάσετε στο σημείο να μην μπορείτε να σκεφτείτε λογικά, ακόμα και στις περιπτώσεις που δε βρεθεί η λύση.



Καλύτερη επικοινωνία

Οι άνθρωποι που θυμώνουν έυκολα τείνουν να βγάζουν βιαστικά συπεράσματα, πολλά από τα οποία δεν ανταποκρίνονται στην πραγματικότητα. Το πρώτο πράγμα που μπορείτε να κάνετε όταν παίρνετε μέρος σε μια έντονη συζήτηση είναι να μείνετε λίγο πίσω και να σκέφεστε κάθε απάντηση πριν τη δώσετε. Αποφύγετε να πείτε το πρώτο πράγμα που σας έρχεται στο μυαλό, αλλά αναλογιστείτε καλά αυτό που πρόκειτε να πείτε. Ταυτόχρονα, φροντίστε να ακούτε προσεκτικά τι σας λέει ο συνομιλητής σας και πάρτε το χρόνο σας για να αποκριθείτε.

Να «ακούτε» τι πραγματικά βρίσκεται πίσω από το θυμό. Για παράδειγμα, εσείς μπορεί να θέλετε ελευθερία και προσωπικό χώρο και ο άνθρωπος που είναι μαζί σας θέλει περισσότερη εικοινωνία και συντροφικότητα. Αν παραπονεθεί για τη στάση σας, ακούστε την ανάγκη που σας εκφράζει πριν  ανταποδώσετε την κατηγορία με χαρακτηρισμούς (δεσμοφύλακα, θηλιάς το λαιμό κ.α.).

Είναι φυσιολογικό να υπερασπίζεστε τον εαυτό σας όταν νιώθετε ότι σας κατηγορούν, αλλά δεν είναι ανάγκη να αντεπιτίθεστε. Αντ’ αυτού μπορείτε να προσπαθήσετε να καταλάβετε ποιο μήνυμα ή ποια ανάγκη του συνομιλητή σας κρύβεται πίσω από αυτή την κατηγορία. Ενδέχεται να χρειαστεί υπομονή από τη μεριά σας και να είναι δύσκολο στην αρχή, αλλά μην αφήσετε το θυμό να σας βγάλει εκτός εαυτού. Το να μένετε ψύχραιμοι ενδέχεται να αποτέψει το να γίνει μια συζήτηση καταστροφική.


Χιούμορ

Το χιούμορ, ακόμα και αν είναι «χαζό χιούμορ» διώχνει την ένταση με πολλούς τρόπους. Για αρχή, σας βοηθάει στο να δείτε τα πράγματα με άλλη προοπτική (πιο ισορροπημένη). Όταν θυμώνετε και χαρακτηρίζετε κάποιον με άσχημο τρόπο, σταματήστε και φανταστείτε τη λεξη αυτή. Για παράδειγμα αν έχετε θυμώσει με κάποιον συάδελφο στη δουλειά και θέλετε να τον αποκαλέσετε  «σκα@@σακούλα», φανταστείτε μια τεράστεια τσάντα  γεμάτη σκ@@ να κάθεται στο γραφείο του. Κάντε το κάθε φορά που ένας χαρακτηρισμός σας έρχεται στο μυαλό. Αν σας είναι εύκολο, μπορείτε να ζωγραφίσετε πώς θα πορούσε να είναι η εικόνα που πλάσατε με τη φαντασία σας. Αυτές οι ενέργειες θα μειώσουν κατά  πολύ τις αυθόρμητες αντιδράσεις. Εξάλλου το χιούμορ είναι κάτι στο οποίο μπορείτε πάντα να ανατρέχετε όταν θέλετε να μειωθεί η ένταση.

Συνήθως η ανάγκη των ανθρώπων που θυμώνουν εύκολα είναι να γίνονται τα πράγματα με το δικό τους τρόπο. Νιώθουν ότι είναι σε όλα σωστοί και ο,τιδήποτε αλλάζει τα σχέδιά τους αποτελεί αφόρητη ταπείνωση την οποία δεν αντέχουν να υποστούν. Μπορεί άλλοι άνθρωποι να είναι σε θέση να την υποστούν, αλλά εκείνοι όχι.

Όταν νιώθετε, λοιπόν, αυτή την ανάγκη, μπορείτε να φαντασείτε ότι είστε θεοί ή ανώτεροι από όλους, ότι σαν ανήκουν τα πάντα και όλοι οι άλλοι είναι κατώτεροί σας. Όσο πιο λεπτομερειακά μπορέσετε να φανταστείτε αυτή την κατάσταση, τόσο περισσότερες πιθανότητες έχετε να συνειδητοποιήσετε ότι ίσως η ανάγκη σας δεν είναι πραγματική. Επιπλέον, θα κατανοήσετε πόσο είναι στην πραγματικότητα αυτά που σας θυμώνουν τόσο πολύ.

Υπάρχουν δυο παγίδες στις οποίες μπορεί να πέσετε χρησιμοποιώντας το χιούμορ ως στρατηγική ελέγχου του θυμού σας. Πρώτον, μην προσπαθήσετε απλά να διακομωδήσετε τα προβλήματά σας, αλλά χρησιμοποιήστε το χιούμορ ώστε να τα αντιμετωπήσετε πιο εποικοδομητικά. Δεύτερον, μην γίνετε σαρκαστικοί και καυστικοί, καθώς αυτός είναι απλά ένας εναλλακτικός τρόπος εκδήλωσης του θυμού σας.

Το κοινό που έχουν μεταξύ τους αυτές οι τεχνικές χρήσης του χιούμορ, είναι η άρνηση από τη μεριά σας να πάρετε τον εαυτό σας στα σοβαρά όταν βρίσκεται εκτός ελέγχου. Ο θυμός είναι ένα πολύ έντονο συναίσθημα, αλλά συχνά αν κάτσετε να το σκεφτείτε, μπορεί να σας κάνει να γελάσετε! 


Αλλαγή περιβάλλοντος

Πολλές φορές είναι το αμεσο περιβάλλον αυτό που προκαλεί την ευερεθιστότητα και την ένταση. Προβλήματα και ευθύνες ενδέχεται να σας βαραίνουν και να σας οδηγούν στο θυμό. Νιώθετε παγιδευμένοι μαζί με τους ανθρώπους και τις καταστάσεις που διαμορφώνουν αυτή την παγίδα.

Δώστε στον εαυτό σας το χώρο που έχει ανάγκη. Σιγουρευτείτε ότι έχετε τον προσωπικό σας χρόνο, ειδικά σε μέρες ή περιόδους που αναγνωρίζετε ότι είστε πιο πιεσμένοι. Για παράδειγμα, εάν είστε μια εργαζόενη μητέρα θα μπορούσατε να θέσετε έναν κανόνα σύμφωνα με τον οποίο για τα πρώτα 15 λεπτά που θα επιστρέψετε από τη δουλειά, κανείς δε θα μπορεί να μιλήσει στη  μαμά, εκτός αν συμβαίνει κάτι πολύ σημαντικό. Μετά από το χρόνο αυτό, που θα είναι ο δικός σας χρόνος, θα είστε πολύ καλύτερα προετοιμασμένη να ανταποκριθείτε στις απαιτήσεις των παιδιών σας χωρίς να θυμώνετε μαζί τους.

Χρόνος

Αν συνηθίζετε να τσακώνεστε με το σύζηγό σας όταν ξεκινάτε κάποια συζήτηση το βράδυ- που είναι πιθανό να είστε κουρασμένοι ή να διασπάται η προσοχή σας- μπορείτε να δοκιμάσετε να αλλάξετε την ώρα που συζητάτε για σημαντικά θέματα, ώστε να αποφύγετε τη σύγκρουση.


Αποφυγή

Αν το γεγονός ότι το παιδί σας δεν έχει μαζέψει ακόμα το δωάτιό του σας βγάζει από τα ρούχα σας κάθε φορά που περνάτε απ’έξω, κλείστε την πόρτα. Μην αφήνετε τον εαυτό σας να έρχεται συνέχεια σε επαφή με αυτό που σας εκνευρίζει. Μην πέσετε στην παγίδα να πείτε: « Ο γιός μου πρέπει να μαζέψει το δωμάτιό του για να μην είμαι θυμωμένη». Δεν έιναι αυτό το ζήτημα. Ο στόχος είναι να διατηρείστε σε μια ήρεμη κατάσταση. 


Εναλλακτικές

Αν κάθε μέρα πέφτετε σε κίνηση και δεν το αντέχετε, προσπαθήστε να το αποφύγετε. Βρείτε μια εναλλακτική διαδρομή με λιγότερη κίνηση. Ακόμα και αν κάνετε περισσότερη ώρα να φτάσετε δε θα βρίσκεστε μέσα στην κίνηση που σας προκαλεί εκνευρισμό. Ή βρείτε άλλες εναλλακτικές (π.χ. να παίρνετε το λεωφορείο ή το τραίνο όταν κυκλοφορείτε σε ώρες αιχμής)


Μετά τον εκνευρισμό, μοιραστείτε το θυμό

Αφού καταφέρετε  να σκεφτείτε καθαρά, μοιραστείτε το θυμό που βιώσατε με τους γύρω σας με μη επικριτικό τρόπο. Μιήστε για τις αντιρρήσεις, την ανησυχία ή τις ανάγκες σας ευθέως, έχοντας στο νου σας να μην πληγώσετε τους άλλους και να μην επιχειρήσετε να τους ασκήσετε έλεγχο (είπαμε προηγουμένως ότι όσοι θυμώνουν εύκολα είναι ιδιαίτερα ελεγχτικοί)


Φυσική άσκηση

Η γυμναστική βοηθάει στη μείωση του άγχους και της έντασης που κάνει πιο εύκολο το να βγείτε εκτός ελέγχου αν θυμώσετε. Αν νιώθετε πως περνάτε μια περίοδο με έντονο άγχος και ανησυχία  ή ότι είστε πιο ευέξαπτοι, βγείτε για περπάτημα ή για τρέξιμο ή βρείτε έναν τρόπο να αθληθείτε που σας ευχαριστεί.


Μιλήστε με το «εγώ»

Για να αποφύγετε χαρακτηρισμούς ή κατηγορίες πάνω στα νεύρα σας- που το μόνο που κάνουν είναι να αυξάνουν τη ένταση- χρησιμοποιήστε προτάσεις που ξεκινούν με το «εγώ» για να περιγράψετε το πρόβλημα ή την κατάσταση. Να σέβεστε τους άλλους και να είστε συγκεκριμένοι. Για παράδειγμα προτιμήστε να πείτε: «Εγώ είμαι αναστατωμένος που έφυγες από το τραπέζι χωρίς να προσφερθείς να με βοηθήσεις με τα πιάτα» αντί «Ποτέ δεν με βοηθάς στις δουλειές του σπιτιού» 


Μην το κρατάτε «μανιάτικο»

Η συγχώρεση είναι ισχυρό εργαλείο. Αν επιτρέπετε στο θυμό και σε άλλα έντονα συναισθήματα να υπερισχύσουν άλλων, πιο θετικών και αισιόδοξων, ενδέχεται να σας κυριεύσει η πικρία και η αδικία. Αν όμως συγχωρέσετε αυτούς που σας προκάλεσαν το θυμό, θα μάθετε και  οι δυο από αυτή την κατάσταση. Δεν είναι ρεαλιστικό να περιμένετε από όλους να ενεργούν όπως θέλετε εσείς συνέχεια.

Αναγνωρίστε πότε χρειάζεστε βοήθεια με το θυμό σας

Το να μάθετε να ελέγχτε και να περιορίζετε το συναίσθημα του θυμού αποτελεί μια πρόκληση για τον καθένα. Εξετάστε το ενδεχόμενο να απευθυνθείτε σε κάποιον ειδικό εαν ο θυμός σας σας φτάνει εκτός ελέγχου, σας οδηγεί στο να κάνετε πράγματα για τα οποία μετανιώνετε ή σας φέρνει στο σημείο να πληγώνετε τους ανθρώπους που βρίσκονται γύρω σας. 

Αν νομίζετε ότι ο θυμός σας είναι πραγματικά εκτός ελέγχου, αν έχει αντίκτυπο στις διαπροσωπικές σας σχέσεις και σημαντικές πτυχές της ζωής σας, θα μπορούσατε να σκεφτείτε το ενδεχόμενο να αναζητήσετε επαγγελματική βοήθεια. Κάποιος ειδικός ψυχικής υγείας (ψυχολόγος ή σύμβουλος) θα μπορούσε να σας βοηθήσει να αναπτύξετε στρατηγικές προκειμένου να αλλάξετε τον τρόπο σκέψης και τη συμπεριφορά σας στα κομμάτια που δε σας αρέσουν στον εαυτό σας.

Μιλώντας σε έναν θεραπευτή, ενημερώστε τον σχετικά με τη δυσκολία που αντιμετωπίζετε σχετικά με το θυμό και ρωτήστε  τον/την για την άποψή του σχετικά με τη διαχείριση του θυμού (anger management). Σιγουρευτείτε ότι έχει κατανοήσει ακριβώς το πρόβλημά σας και είναι σε θέση να σας βοηθήσει.


Μήπως να προτιμήσω πρόγραμμα ενίσχυσης της αυτοπεποίθησης;

Είναι αλήθεια ότι άνθρωποι που θυμώνουν εύκολα χρειάζεται να πιστέψουν περισσότερο στον εαυτό τους (και λιγότερο στο θυμό). Ωστόσο, τα περισσότερα προγράμματα που στοχεύουν στην ενίσχυση της αυτοπεποίθησης απευθύνονται σε ανθρώπους που δεν έχουν προβλήματα θυμού, αλλά σε ανθρώπους που είναι πιο παθητικοί και συγκαταβατικοί. Εκείνοι, τείνουν να αφήνουν τους άλλους να τους κάνουν ό,τι θέλουν. Βέβαια, κάποιες από τις τακτικές που χρησιμοποιούνται θα ήταν χρήσιμες και σε κάποιον που βρίσκεται σε ένταση.

Θυμηθείτε ότι δεν μπορείτε  να  εξαλείψετε εντελώς το συνάισθημα του θυμού- και δε θα ήταν καλή ιδέα ακόμα και αν μπορούσατε. Ανεξάρτητα από όση προσπάθεια και αν έχετε καταβάλει, πάντα θα συμβαίνουν πράγματα που θα σας εκνευρίζουν. Και κάποιος φορές θα είναι δικαιολογημένος ο θυμός σας. Η ζωή είναι γεμάτη με ένταση, πόνο, απώλεια και απροσδόκητες ενέργειες από άλλους ανθρώπους. Δεν μπορείτε να το αλλάξετε αυτό. Μπορείτε όμως να αλλάξετε τον τρόπο που αφήνετε τέτοια πράγματα να σας επηρεάζουν. Ο έλεγχος των αντιδράσεών σας όταν είστε θυμωμένοι μπορεί να σας προστατέψει από το να είστε δυστυχισμένοι μακροπρόθεσμα.


Πότε χρειάζομαι επαγγελματική βοήθεια για να αντιμετωπίσω το θυμό μου;

Αν η απάντησή σας είναι ναι σε κάποια από τις  παρακάτω ερωτήσεις, τότε θα ήταν χρήσιμο να απευθυνθείτε σε κάποιον ειδικό, ώστε να μάθετε να διαχειρίζεστε το συνάισθημα του θυμού.

• Η συμπεριφορά σας όταν είστε θυμωμένος σας έχει οδηγήσει να κάνετε κάτι παράνομο.
• Γίνεστε επιθετικός προς το σύντροφο, τα παιδιά σας ή οποιονδήποτε άλλον.
• Απειλείτε ότι θα ασκήσετε βία ή θα καταστρέψετε ξένη περιουσία.
• Έχετε ξεσπάσματα θυμού που περιλαμβάνουν σπάσιμο πραγμάτων.
• Έχετε συνεχείς καβγάδες με κοντινούς σας ανθρώπους, το σύντροφό σας, τους γονείς, τα παιδιά, τους συναδέλφους ή τους  φίλους σας.
• Θυμώνετε πολύ συχνά αλλά εσωτερικεύετε το θυμό σας.
• Θεωρείτε ότι μπορεί και να χρειάζεστε επαγγελματική βοήθεια.


Πολυδώρου Χριστίνα

Read More

Διακοπές Χριστουγέννων με χωρισμένους γονείς

Οι γιορτινές μέρες των Χριστουγέννων μπορεί να γίνουν πραγματικά δύσκολες για ένα γονιό που δεν ζει με τα παιδιά  του. Οι γονείς αυτοί συχνά νιώθουν ζήλια, μοναξιά, σταναχώρια, θυμό ακόμα και μνησικακία. Ενδεχομένως σκέφτονται ότι όλες οι άλλες οικογένειες γιορτάζουν και διασκεδάζουν ενωμένες, ενώ οι ίδιοι είναι πιο απομονωνμενοι και μόνοι από ότι όλο τον υπόλοιπο χρόνο.

Αυτή η συνθήκη είναι δυνατό να προκαλέσει άγχος και ένταση και  θα βοηθούσε πραγματικά να μιλήσετε σε κάποιον για αυτά που πραγματικά αισθάνεστε. Μερικοί γονείς που δεν ζουν πλέον με τα παιδιά τους στεναχωριούνται που δε θα είναι εκεί να δουν τα παιδιά τους να ανοίγουν τα δώρα τους τα Χριστούγεννα. Είναι πολύ ματαιωτικό το συνάισθημα αυτό. Ωστόσο, θα μπορούσατε να κάνονίσετε με τον άλλο γονέα να βρεθείτε κάποιες από τις γιορτινές μέρες με τα παιδιά σας. Το καλύτερο θα ήταν οι συνεννοήσεις αυτές να γίνουν όσο το δυνατό νωρίτερα, ώστε να υπάρχει ο χρόνος να κανονίσετε τις μέρες και τις ώρες που θα περάσετε με τα παιδιά και να τις οργανώσετε. Αν για παράδειγμα τα παιδιά θα περάσουν τη μέρα των Χριστουγέννων με τον άλλο γονέα, μπορείτε να έχετε συμφωνήσει συγκεκριμένες ώρες που θα περάσετε για να τους δώσετε τα δώρα τους. 

Θα μπορούσατε να κάνετε κάποια συμφωνία να περνάτε μαζί με τα παιδιά σας τη μέρα των Χριστουγέννων κάθε δεύτερο χρόνο. Αν αυτό δεν έιναι εφικτό, θα μπορούσατε να οργανώσετε μια άλλη μέρα «Χριστουγέννων», οπότε θα δημιουργήσετε και θα περάσετε όλη τη γιορτινή ατμόσφαιρα των Χριστουγέννων με τα παιδιά σας. Θα κάνετε με αυτόν τον τρόπο όλα όσα θέλετε να κάνετε με τα παιδια σας τα  Χριστούγεννα, αλλά θα είναι μια άλλη μέρα εκείνης της εβδομάδας. Με αυτόν τον τρόπο όλοι θα περάσετε μια γιορτινή χριστουγεννιάτικη μέρα, και  τα παιδιά σας θα το χαρούν διπλά.


Να κάνετε μακροπρόθεσμα πλάνα

Το να προγραμματίζετε σωστά και με σαφή τρόπο τις διακοπές των Χριστουγέννων με τον άλλον γονέα, και η συμφωνία αυτή να έχει διάρκεια και συνέπεια στο χρόνο, καθώς και το να είστε ευέλικτοι στις αποφάσεις αυτές είναι πολύ καθοριστικά και βοηθητικά και για εσάς, αλλά και για τα παιδιά. Για παράδειγμα, είναι πολύ όμορφο όταν ακόυμε γονείς να λένε: « Η μεγάλη μου κόρη θα περάσει φέτος τα Χριστούγεννα με τον παέρα της. Μου είναι πολύ δύσκολο και θα στεναχωρηθώ πολύ αλλά πρέπει να είναι δίκαιη απέναντί του.» Μπορεί να σας φαίνεται υπερβολικό, αλλά θα σας βοηθούσε πολύ να γνωρίζεττε τι θα γίνει τα Χριστούγεννα απο τον προηγούμενο χρόνο. Έτσι, υπάρχει ένα πρόγραμμα και γνωρίζουν όλοι και προετοιμάζονται  για το πώς θα περάσουν τις γιορτές. Δεν το κάνει πιο εύκολο για το γονιό που δε θα έχει τα παιδιά του μαζί, αλλά του δίνει χρόνο να προετοιμαστεί για αυτό.

Η επίσκεψη στους παππούδες

Η κατάσταση αυτή επηρρεάζει και τους παππούδες. Η ιδέα ότι το εγγγόνι τους δε θα περάσει μαζί τους ή ότι δε θα το δουν τη μέρα των Χριστουγέννων τους ανησυχεί. Όπως και ο γονέας που δε θα περάσει τη γιορτινή αυτή μέρα με τα παιδιά, έτσι και οι παππούδες, μπορούν να γιορτάσουν τα Χριστούγεννα κάποια άλλη μέρα μαζί τους και να τους δώσουν τα δώρα τους. 

Το κυνήγι του καλύτερου δώρου και πώς να κάνετε το χρόνο που περνάτε μαζί τους ιδιαίτερο.

Ο χρόνος που περνάτε με τα  παιδία σας το διάστημα των Χριστουγέννων πρέπει να είναι ιδιαίτερος. Πολλοί χωρισμένοι γονείς προσπαθούν να ξεπεράσουν ο ένας τον άλλον, κάτι το οποίο τους προκαλεί άγχος και δυσαρέσκεια. Πολλές φορές δεν καταφέρνουν να πετύχουν τις προσδοκίες τους και νιώθουν ότι έρχονται δεύτεροι στην καρδιά των παιδιών τους και χάνουν το χρόνο που θα μπορούσαν να περάσουν μαζί τους όμορφα. 

Επιπλέον, οι γονείς που δεν μένουν μαζί με τα παιδία τους νιώθουν ότι ανταγωνίζονται τον άλλο γονέα όταν έρχεται η στιγμή να αγοράσουν τα δωρα των παιδιών. Έτσι, τους αγοράσουν ακριβά δώρα ή  οργανώνουν εκδρομές φαντασμαγορικές. Όταν, λοιπόν, ο ένας γονιός ξοδεύει μεγάλα ποσά για τα παιδιά, ο άλλος μπορεί να νιώσει ότι δεν έχει τη δυνατότητα άλλα εχει την υποχρέωση να ξοδέψει  και εκείνος το ίδιο ποσό. Όλο αυτό, οδηγεί σε μεγάλη ανησυχία, καθώς οι γονείς νιώθουν ότι θα απογοητεύσουν τα παιδιά τους αν δεν έχουν τα χρήματα να ανταγωνιστούν τον άλλο γονέα.

Το να εξηγήσετε στα παιδιά σας ότι δε θα τους πάρετε τα δώρα που θέλουν, μπορεί να είναι δύσκολο, αλλά εκείνα θα εκτιμήσουν την ειλικρίνειά σας. Προσπαθήστε να μην τους δίνετε απαντήσεις του τύπου: «Γιατί το λέω εγώ», αλλά να τους δίνετε εξηγήσεις, λέγοντας π.χ. ότι το συγκεκριμένο δωρο δε θεωρείτε ότι είναι κατάλληλο ή ότι είναι πολύ ακριβό για εσάς. 

Γονείς που θα περάσουν τα Χριστούγεννα μόνοι


Εαν δε θα έχετε την ευκαιρία να περάσετε τα Χριστούγεννα με τα παιδιά σας, δείτε αν θα μπορούσατε να κανονίστε να περάσετε την ημέρα με κάποιο οικογενειακό ή φιλικό σας πρόσωπο. Εαν κάποιος κοντινός σας βρίσκεται στην ίδια κατάσταση με εσάς, θα μπορούσατε να κανονίσετε κάτι μαζί του, ή να τον καλέσετε στο σπίτι σας για φαγητό, ώστε να μην περάσετετην ημέρα μόνοι. 

Αν ο γονιός δε θέλει να δει τα παιδιά τα Χριστούγεννα.

Μερικές φορές ο γονιός που μένει με τα παιδιά μπορεί να βρεθεί στη θέση να εξηγήσει στα παιδιά του οτι ο  άλλος γονέας δε θα μπορέσει ή δε θέλει να δει τα παιδιά τις μέρες αυτές. Κάτι τέτοιο προκαλέι άγχος και δυσφορία. Είναι πολύ δύσκολη η θέση σας, ωστόσο, θα ήταν πολύ βοηθητικό να παραμείνετε θετικοί και να προσπαθήσετε να μην κρίνετε τον άλλο γονέα μπροστά στα  παιδιά, όσο θυμωμένοι και αν είστε μαζί του.

Πολυδώρου Χριστίνα

Read More

Πόση ελευθερία πρέπει να δίνουν οι γονείς στους εφήβους;

Πολλοί γονείς συχνά αναρωτιούνται πόση ελευθερία μπορούν να έχουν οι έφηβοι. Φυσικά, η απάντηση σε αυτό εξαρτάται από πολλούς παράγοντες. Μέρικοί από αυτούς είναι ο βαθμός ανεξαρτησίας  κάθε εφήβου, οι εμειρίες του, η υποστήριξη που έχει από την οικογένεια και τους φίλους του, ο βαθμός ευθύνης που αναλαμβάνει, η ωριμότητά του κ.α. Τις περισσότερες φορές οι γονείς θέλουν να προστατέψουν τα παιδιά τους από οδυνηρές εμπειρίες, ειδικά όταν πρόκειται για εφήβους που παρουσιάζουν προκλητική συμπεριφορά.

Ωστόσο, μερικές φορές το να είστε πολύ προστατευτικοί ενδέχεται να οδηγήσει τους νέους στο να επαναστατήσουν και να παρουσιάσουν ανεξέλεγκτη συμπεριφορά. Το ιδανικό είναι να κρατήσετε μια ισορροπία μεταξύ της εξάρτησης και της ανεξαρτησίας καθώς ο έφηβος σταδιακά οδηγείται στην ενηλικίωση.

Ενώ πολλοί γονείς υποτιμούν την ικανότητα των εφήβων να έχουν ορισμένα προνόμια και ελευθερίες, ταυτόχρονα οι εφηβοι υπερεκτιμούν αυτες τους τις ικανότητες. Είναι σημαντικό οι έφηβοι να κατανοήσουν και να δεχτούν ότι η ελευθερία συνεπάγεται και ευθύνη. Αυτό σημαίνει ότι θα πρέπει να επδείξουν υπεύθυνη συμπεριφορά για να μπορουν να έχουν και κάποιες ελευθερίες. Για παράδειγμα, για να έχει ο έφηβος τη δνατότητα να οδηγεί, θα πρέπει να είναι αρκετά υπεύθυνος ώστε να ακολουθεί τον Κώδικα Οδικής Συμπεριφοράς, να έχει δίπλωμα οδήγησης, ασφάλεια κ.α.

Οι γονείς και οι έφηβοι συχνά έρχονται σε αντιπαράθεση όταν καλούνται να αποφασίσουν μέχρι ποιο σημείο είναι ελεύθεροι οι έφηβοι να κάνουν ορισμένα πράγματα. Αυτό δημιουργεί άγχος στο οικογενειακό σύστημα. Το γεγονός ότι οι έφηβοι διεκδικούν περισσότερες ελευθερίες και ανεξαρτησία και η ταση των γονέων τους να τους καθοδηγούν και να τους προστατεύουν συχνά οδηγούν σε ρίξη. Αυτή είναι η φυσιολογική διαδικασία μετάβασης από την εφηβεία στην εννήλικη ζωή. Η μετάβατική αυτή περίοδος είναι μια περίοδος αναπροσαρμογής της οικογένειας που μπορεί να προκαλέσει διαπλικτισμούς μεταξύ των εφήβων και των γονέων τους.

Οι γονείς θεωρούν τους εαυτούς τους υπεύθυνους να μεταδώσουν αξίες στα παιδιά τους σχετικά με το τι είναι σωστό και τι λάθος. Έχοντας ως δεδομένο ότι οι έφηβοι θέλουν να παίρνουν αποφάσεις για θέματα που έχουν να κάνουν με τους ίδιους, είναι πολύ σημαντικό οι γονείς να έιστε ξεκάθαροι σχετικά με τα πράγματα στα οποία θα επεμβαίνετε και σε ποια θα αφήνετε μεγαλύτερη ελευθερία. Αν και είναι δεδομένο ότι τα παιδιά σας θα κάνουν και κάποια λάθη στις επιλογές τους, είναι σημαντικό να τους δείχντε εμπιστοσύνη όταν παίρνουν τις δικές τους αποφάσεις και όταν μαθαίνουν από τα λάθη τους. 

Δεν υπάρχει τρόπος για τους γονείς να γνωρίζουν με σιγουριά αν τα παιδιά τους που βρίσκονται στην εφηβεία θα κάνουν τη λάθος επιλογή. Οι πιθανότητες να κάνουν τη σωστή επιλογή αυξάνονται όταν οι γονείς τους πιστεύουν σε αυτούς και τους δείχνουν εμπιστοσύνη. Η εμπιστοσύνη όμως είναι κάτι που οι έφηβοι καλούνται να κερδίσουν δείχνοντας υπευθυνότητα. Για να μπορέσουν να «μεγαλώσουν» τα παιδιά θα πρέπει κάποια στιγμή να αποκτήσουν την ελευθερία να παίρνουν μόνα τους κάποιες αποφάσεις (ανάλογα με την ηλικία τους) και την ευκαιρία να μάθουν από τα δικά τους λάθη. Όταν οι γονέις δειχνουν μέχρι κάποιο σημέιο εμπιστοσύνη, οι εφηβοι είναι πιο πιθανό να δείξουν σεβασμό στους γονείς τους και στους κανόνες που αυτοί θέτουν.

Πολυδώρου Χριστίνα

Read More

Δεν συμφωνώ με τις επαγγελματικές επιλογές του παιδιού μου. Πώς να το αντιμετωπίσω;

Πολλοί γονείς συνηθίζουν να ασκούν πίεση στα παιδιά τους σχετικά με την πρώτη επιλογή που θα κάνουν για την καριέρα τους. Και αυτό το κάνουν επειδή πιστεύουν ότι αυτή η απόφαση θα καθορίσει ολόκληρη τη ζωή τους.

Ωστόσο, στη διάρκεια της ζωής του  βλέπουμε ότι ένας ενήλκας μπορεί να αλλάει πολλά επαγγέλματα και επιλογές μέχρι να κατασταλάξει σε αυτό που τελικά του ταιριάζει και τον εκφράζει. 

Επομένως όποιο επάγγεμα και να διαλέξει ένας έφηβος τελειώνοντας το σχολέιο δεν είναι απαραίτητα και αυτό που θα ακολουθεί για όλη την υπόλοιπη ζωή του. Και σίγουρα δεν θα καθορίσει οπωσδήποτε το μέλλον του.

Ως Σύμβουλος Επαγγελματικού Προσανατολισμού έχω δει πολλούς εφήβους να επιλέγουν το επάγγελμα και τις σπουδές που θα ακολουθήσουν επηρεασμένοι από τρίτους, μόνο και μόνο για να καταλήξουν να μην είναι ευτυχισμένοι με την επιλογή τους και να μην περνούν καλά κάποια χρόνια αργότερα. Μεγάλος αριθμός αυτών μάλιστα αλλάζουν επάγγελμα όταν νιώσουν αποδεσμευμένοι από τις απαιτήσεις των γονέων τους.

Το καλύτερο που έχετε να κάνετε  ως γονείς, εκπαιδευτικοί ή φίλοι όταν κάποιος έφηβος είναι στη διαδικασία της επιλογής του δρόμου που θα ακολουθήσει επαγγελματικά είναι να κάνετε συζητήσεις μαζί του σχετικά με τα ενδιαφέροντα και τις ικανότητές τους περισσότερο και όχι για συγκεκριμένα επαγγέλματα. Το σημαντικότερο είναι να ακούτε όσα έχει να σας πει. Αν δίνετε εσείς όλες τις ιδέες, το παιδί θα καταλήξει να ζει το όνειρο που εσείς έχετε για αυτό και όχι το δικό του.

Μπορεί να νιώσετε ότι θέλετε να κατευθύνετε το παιδί σας προς μια συγκεκριμένη κατεύθυνση επειδή βλέπετε κάποια κλίση του προς ένα συγκεκριμένο επάγγελμα. Ωστόσο οι γονείς είναι συχνά πιο περιορισμένοι από τη δική τους εμπειρία  από ότι νομίζουν. Όσο καλή και αν είναι η συμβουλή σας και με όση αγάπη και να τη δίνετε δεν μπορείτε να γνωρίζετε τι πόρτες θα ανοίξουν για το παιδί σας στο μέλλον.

Η αγορά εργασίας μεταβάλλεται τόσο γρήγορα στις μέρες μας που πραγματικά δεν μπορούμε να γνωρίζουμε αν το επάγγελμα που επέλεξε το παιδί σας θα υπάρχει ακόμα όταν θα τελειώσει τη σχολή του και πόσες καινούριες θα έχουν δημιουργηθεί που δεν υπήρχαν καν όταν επέλγε τι θα σπουδάσει. 
Επομένως, είναι πιο αποτελεσματικό να στρέψετε την προσοχή και το ενδιαφέρον των εφήβων σε πιο πρακτικά θέματα. Αντί, δηλαδή, να ρωτήσετε: «Τι θα ήθελες να γίνεις όταν μεγαλώσεις;», καλύτερα ρωτήστε: « Τι ικανότητες νομίζεις ότι έχεις; Με τι ανθρώπους θα ήθελες να δουλεύεις μαζί; Πώς έχεις φανταστεί το εργασιακό σου περιβάλλον;» Αυτός είναι ένας τρόπος να σκέφτεται ένας έφηβος για τη μελλοντική του καριέρα χωρίς απόλυτα να την κατονομάζει. Με αυτόν τον τρόπο το παιδί ουσιαστικά περιγράφει τον εαυτό του με τέτοιο τρόπο, ώστε μετά να μπει στη διαδικασία να σκεφτεί πώς τον λένε τελικά αυτόν που περιέγραψε, τι δουλειά θα μπορούσε να κάνει και αν κάποιος που κάνει αυτά τα πράγματα που περιέγραψε  θα μπορούσε να πληρώνεται για να τα κάνει.

Και μην ξεχνάτε! Πρόκειται για τη δική τους ζωη!

Όταν πρόκειται για αποφάσες που έχουν να κάνουν με το μέλλον των παιδιών σας είναι λογικό να θέλετε να βοηθήσετε όσο περισσότερο μπορείτε. Παρακάτω θα βρείτε μερικές επικοινωνιακές τεχνικές που θα σας βοηθήσουν να κάνετε τη συζήτηση πιο ωφέλιμη για τον έφηβο:

• Ακούστε με ενδιαφέρον και αποφύγετε την παρόρμηση να δώσετε συμβουλή. Αν δυσκολεύεται να πάρει μια απόφαση η διήγηση από εσάς μιας ιστορίας από τη ζωη σας όπου κληθήκατε να πάρετε κάποια δύσκολη απόφαση θα μπορούσε να βοηθήσει πολύ περισσότερο από το να του πείτε τι να κάνει.

• Σεβαστείτε και υποστηρίξτε την επιλογή. Το να δώσετε κατευθύνεις ή να κρίνετε την επιλογή μακροπρόθεσμα δεν είναι σίγουρο ότι θα βοηθήσει όσο προφανές και αν σας φαίνεται αυτή τη στιγμή. Είναι καιρός πια ο έφηβος να ανοίξει τα φτερά του και να χρησιμοποιήσει τις ικανότητές του για λήψη απόφασης και επίλύση προβλμάτων που εσείς (θα πρέπει να) έχετε βοηθήσει να αναπτύξει.

• Προετοιμάστε τον έφηβο να είναι αυτάρκης και ανεξάρτητος μακρυά από το σπίτι. Αυτό περιλαμβάνει και το να παίρνει αποφάσεις σχεικά με τα ραντεβού του, τα ναρκωτικά, το αλκοόλ, το σεξ, αλλά και πράγματα που θα κληθεί να κάνει στην καθημερινότητα του, όπως μαγείρεμα, καθάρισμα, πλύσιμο, ψώνια, πληρωμή λογαριασμών, προϋπολογισμός χρημάτων κ.α.

• Αντισταθείτε στην παρόρμηση να δώσετε κύρηγμα και παραμείνετε υποστηρικτικοί και ενθουσιασμένοι ακόμα και αν δεν σας αρέσει η επιλογή που έχει γίνει. Το παιδί σας χρειάζεται τη θετική σας επιρροή τώρα που βρίσκεται σε μια μεταβατική φάση της ζωής του.

Τέλος, αν νιώθετε ότι ο έφηβος που υπάρχει στη ζωή σας δεν είναι απόλυτα σίγουρος για την επιλογή που έχει κάνει ή αλλάζει συνεχώς γνώμη ή είστε πραγματικά πολύ αντίθετοι με την απόφαση που έχει πάρει, θα  μπορούσατε να παροτρύνετε τον έφηβο να παρακολουθήσει κάποιο συμβουλευτικό πρόγραμμα επαγγελματικού προσανατολισμού. Μέσα από αυτό, ο έφηβος θα μπορέσει να γνωρίσει καλύτερα στοιχεία της προσωπικότητας, των ενδιαφερόντων και των ικανοτήτων του και μέσα από τη συμβουλευτική διαδικασία να συνθέσει όλες τις πληροφορίες που έχει πάρει για τον εαυτό του και να νιώσει δυνατός να κάνει μια επιλογή που θα τον κάνει επιτυχημένο και ευτυχισμένο επαγγελματία. Προσοχή όμως! Το πρόγραμμα θα έχει σκοπό ο έφηβος να  βρει αυτό που πραγματικά θέλει να κάνει. Ακόμα και να επιβεβαιώσει την απόφαση του να ακολουθήσει ένα επάγγελμα που δεν σας βρίσκει σύμφωνους. Σκοπός του προγράμματος θα είναι ο έφηβος να κινητοποιηθεί και να βρει αυτό που πραγμαικά θέλει και όχι να πειστεί ότι αυτό που έχει επιλέξει δεν είναι το σωστό!

Αν θέλετε να μάθετε περισσότερα για το ρόλο των γονέων στη λήψη απόφασης επαγγέλματος πατήστε εδώ.

Πολυδώρου Χριστίνα

Read More

Η χρήση αλκοόλ κατά την εφηβική ηλικία

Σήμερα, η μέση ηλικία που ένα κορίτσι στην Αμερική ξεκινά να πίνει αλκοόλ είναι τα 13 έτη. Στα αγόρια η έναρξη γίνεται συνήθως στα 11. 

Σε πολλές χώρες σε όλο τον κόσμο η χρήση αλκοόλ από ανηλίκους είναι ένα πρόβλημα ευρέως διαδεδομένο με πολλές και ποικίλες συνέπειες. Οι νέοι που καταναλώνουν αλκοόλ είναι πιθανό να γίνονται βίαιοι, να εμπλέκονται σε τροχαία που οφείλονται στην κατανάλωση αλκοόλ και να πάσχουν από κατάθλιψη ή κάποια διαταραχή άγχους. Ωστόσο, υπάρχουν και άλλες επικίνδυνες συμπεριφορές για τις οποίες μπορεί να ευθύνεται το αλκοόλ. Νέοι που ξεκινούν να πίνουν πριν την ηλικία των 21 ετών είναι πιθανό να:

• Γίνονται βίαιοι
• Να κάνουν απόπειρα αυτοκτονίας
• Να έχουν σεξουαλικές επαφές χωρίς προφύλαξη και με πολλούς συντρόφους
• Να αναπτύξουν εξάρτηση από το αλκοόλ μετέπειτα στη ζωή τους.

Οι έφηβοι πειραματίζονται με το αλκοόλ σε μικρότερες ηλικίες από ότι παλαιότερα. Έρευνες έχουν δείξει ότι στην Αμερική περισσότερα από τα μισά παιδιά ηλικίας από 12 μέχρι 20 ετών έχουν καταναλώσει αλκοόλ τουλάχιστον μια φορά στη ζωή τους. Κάποιοι ερευνητές ισχυρίζονται ότι αυτοί οι έφηβοι είναι πιο  ευάλωτοι σε αξαρτήσεις, καθώς φαίνεται να είναι πιο παρορμητικοί και το τμήμα του εγκεφάλου τους που ευθύνεται για την ευχαρίστηση να λειτουργεί πριν από αυτό που είναι υπέυθυνο για την αναστολή της παρόρμησης και τη λήψη αποφάσεων.  

Στις προηγούμενες γενιές τα αγόρια ήταν πιο πιθανό να πειραματιστούν με το αλκοόλ κατά την εφηβεία σε σχέση με τα κορίτσια. Αυτό όμως φαίνεται σιγά- σιγά να αλλάζει, με τα κορίτσια να έχουν τα ίδια ποσοστά κατανάλωσης αλκοόλ με τα αγόρια κατά την εφηβεία.

Πολλοί νέοι θα σταματήσουν ή θα μειώσουν τις ποσότητες αλκοόλ που καταναλώνουν από μόνοι τους μέχρι τα 25, οπότε θα κληθούν να δουλέψουν ή να παντρευτούν ή να γίνουν γονείς. Ωστόσο οι κίνδυνοι του να ξεκινήσει ένας έφηβος να καταναλώνει αλκοόλ από νωρίς παραμένουν. Έφηβοι που ξεκινούν το αλκοόλ από την ηλικία των 14 ή νωρίτερα, είναι 6 φορές πιο πθανό να παρουσιάσουν προβλήματα αλκοολισμού σε σχέση με αυτούς που δεν έχουν ξεκινήσει να πίνουν πριν τη νόμιμη ηλικία που μπορεί κάποιος να καταναλώνει αλκοόλ.

Παράγοντες που αυξάνουν τον κίνδυνο εμφάνισης προβλημάτων σχετικά με το αλκοόλ

Εκτός από την ηλικία που ξεκινά ένας έφηβος να πίνει οινοπνευματώδη, υπάρχουν και άλλοι παράγοντες που καθορίζουν το αν ο έφηβος αυτός θα εξελιχθεί σε προβληματικό πότη:

• Γενετικοί παράγοντες: Ένας έφηβος με αλκοολικό γονιό ή αδερφό είναι 4 φορές πιο πιθανό να αναπτύξει πρόβλημα αλκοολισμού από ότι κάποιος χωρίς οικογενειακό ιστορικό.  

• Παρουσία ψυχικής διαταραχής: Τα προβλήματα με το αλκοόλ συχνά συνδέονται με ψυχικά προβλήματα, όπως κατάθλιψη, διπολική διαταραχή, αγχώδεις διαταραχές ή ψύχωση.

• Προσωπικότητα: Για παράδειγμα φηβοι που θεωρούν ότι το να πίνουν τους βοηθάει να κοινωνικοποιηθούν, τείνουν να μην πιστεύουν ότι το αλκοόλ επηρεάζει τις κοινωνικές τους σχέσεις, αφού αμβλύνει τις αναστολές τους.

• Επηρροή οικογένειας και συνομηλίκων: Οι έφηβοι που αντιμετωπίζουν το μεγαλύτερο κίνδυνο ανάπτυξης προβλημάτων με το αλκοόλε είναι αυτοί έχουν ευκολη προσβασιμότητα σε αυτό τόσο στο σπίτι τους όσο και μεταξύ φιλων και όπου το να μεθάει κανείς είναι αποδεκτό. 

•      Φύλο: Τα αγόρια έχουν τη δυνατότητα να πίνουν περισσότερο από τα κορίτσια. Αλλά τα  κορίτσια επηρεάζονται περισσότερο και μπορεί να εθιστούν στο αλκοόλ με λιγότερη ποσότητα και με μικρότερης διάρκειας κατανάλωση.


Κίνδυνοι κατανάλωσης αλκοόλ από νεους

Οι ηλικίες 18-25 ετών χαρακτηρίζονται από τεράστιες αλλαγές, καθώς οι έφηβοι ανοίγουν τα φτερά τους προς την ανεξαρτησία και πολλές φορές καλούνται να αφήσουν το σπίτι τους ίσως για πρώτη φορά. Αν και είναι συναρπαστικά χρόνια, η υπέρμετρη χρήση αλκοόλ μπορεί να τα καταστήσει επικίνδυνα. Τα περισσότερα προβλήματα με το αλκοόλ εμφανίζονται σε αυτές τις ηλικίες.

Η χρήση αλκοόλ μπορεί να εγύρει διάφορους κινδύνους:

• Το αλκοόλ είναι υπέυθυνο για πολλά τροχαία ατυχήματα

• Η κατανάλωση αλκοόλ ενδέχεται να δημιουργήσει χρόνια προβλήματα υγείας: Η κατανάλωση σε μικρή ηλικία που ο εγκέφαλος ακόμα αναπτύσσεται μπορεί να επηρεάσει κάποιες  εγκεφαλικές λειτουργίες, όπως η μνήμη, η συγκέντρωση κ.α.

• Η κατανάλωση ακλοόλ μπορεί να ευθύνεται για σεξουαλικές επιθέσεις και βιασμούς: Έφηβοι που έχουν καταναλώσει μεγάλες ποσότητες αλκοόλ είναι εύκολα θύματα σεξουαλικών επιθέσεων και βιασμών.

Τα κορίτσια στην εφηβεία έχουν να αντιμετωπίσουν και κάποιες άλλες προκλήσεις όταν καταναλώνουν αλκοόλ.

• Τα κορίτσια είναι πιο πιθανό να ισχυρίζονται ότι πίνουν εξαιτίας προβλημάτων που αντιμετωπίζουν ή για να αντιμετωπίσουν την αναστάτωση ή το θυμό τους για κάτι που έχει συμβεί στη ζωή τους

• Τα κορίτσια είναι πιο πιθανό να πίνουν λόγω κάποιου οικογενειακού προβλήματος, παρά λόγω πίεσης από τους συνομιλήκους.

• Το αλκοόλ ενδέχεται να καθυστερήσει την ήβη στα κορίτσια ή να δημιουργήσει ορμονολογικά προβλήματα κατά την ήβη.

• Έφηβα κορίτσια  που καταναλώνουν αλκοόλ είναι πιο πιθανό να έρθουν σε σεξουαλική επαφή χωρίς προφύλαξη από ότι κορίτσια που δεν πίνουν, αυξάνοντας με αυτό τον τρόπο τον κίνδυνο εγκυμοσύνης και σεξουαλικώς μεταδιδόμενων νοσημάτων.

Πώς να μιλήσετε στους εφήβους για την υπεύθυνη κατανάλωση αλκοόλ

Σας γονιός, γιαγιά, παππούς, δάσκαλος ή φίλος, έχετε άμεσο αντίκτυπο στις επιλογές που κάνει ένα  παιδί, ιδιαίτερα κατά την προεφηβεία και την εφηβεία. Έφηβοι που έχουν μάθει από το κοινωνικό τους περιβάλλον τον έλεγχο του εαυτού τους, έχουν αναπτύξει μηχανισμούς επίλυσης προβλημάτων και ζουν σε οργανωμένη οικογένεια συνήθως δεν εμφανίζουν προβλήματα με το αλκοόλ. Επιπλέον, το σταθερό πρόγραμμα μέσα στην ημέρα και η ευκαιρίες διασκέδασης με την οικογένεια αποτελούν παράγοντες που αποτρέπουν το άτομο από την κατάχρηση ακλοόλ. 

Το να μιλάτε με τον έφηβο ανοιχτά και ειλικρινά σχετικά με το αλκοόλ είναι ζωτικής σημασίας. Το να καθυστερήσετε όσο μπορείτε την ηλικία που ο έφηβος θα ξεκινήσει να καταναλώνει αλκοόλ μειώνει τον κίνδυνο να μετατραπεί σε προβληματικό πότη. Αυτος είναι ο κυριότερος λόγος για να μιλήσετε στο παιδί σας για το αλκοόλ, αλλά δεν είναι ο μόνος. Υπάρχουν και κάποιοι άλλοι σημαντικοί λόγοι:

• Το αλκοόλ επιδρά αρνητκά στην ανάπτυξη του σώματος και του εγκεφάλου
• Το αλκοόλ επιδρά αρνητικά στην κρίση, οδηγώντας πολλές φορές τους εφήβους σε επικίνδυνες συμπεριφορές και αφήνοτάς τους εκτεθημένους σε σεξουαλικές παρενοχλήσεις.
• Οι έφηβοι που κάνουν πίνουν αλκοόλ και καπνίζουν είναι απηρεπείς στη χρήση ναρκωτικών και άλλων ουσιών.
• Έφηβοι που πίνουν παρουσιάζουν μεγαλύτερες πιθανότητες να εμφανίσουν προβλήματα συπεριφοράς, όπως κλοπές, να μπλέκονται σε καβγάδες ή να κάνουν κοπάνες από το σχολείο. 
• Η κατανάλωση αλκοόλ από ανηλίκους είναι παράνομη


Ξεκινήστε την συζήτηση νωρίς

Αν και οι περισσότεροι αναγνωρίζουν την ανάγκη να συζητήσουν με τα παιδιά τους το θέμα της κατανάλωσης αλκοόλ, δεν είναι σιγουροι πότε πρέπει να γίνει αυτή η συζήτηση. Οι έφηβοι είναι συνήθως ανήσυχοι και μπερδεμένοι στις πρώτες τους απόπειρες να πιουν αλκοόλ και συχνά τους ενδιαφέρει η άποψή σας για το θέμα.

Ετοιμάστε νωρίς αυτή την κουβέντα, δίνοντας στους εφήβους να καταλάβουν ότι μπορούν να μιλήσουν μαζί σας για οτιδήποτε τους απασχολεί χωρίς να γίνετε επικριτικοί ή να τους κάνετε κύρηγμα.

• Να είστε ανοιχτόμυαλοι και να ακούτε
• Να κάνετε ανοιχτού τύπου ερωτήσεις και να ακούτε αυτά που ο έφηβος έχει να σας πει χωρίς να διακόπτετε.
• Να μιλάτε ανοιχτά για τη ιστορία της οικογένειας. Αν υπήρξε στην οικογένεια κάποιο μέλος με προβλήματα με το αλκοόλ, ο έφηβος θα πρέπει να το γνωρίζει. Να μιλήσετε στον εφηβο και για τη δική σας εμπειρία με το αλκοόλ.
• Να θέτετε ξεκάθαρες προσδοκίες και να μοιράζεστε τις απόψεις σας για το θέμα. Είναι λιγότερο  πιθανό να αρχισουν να πίνουν αν γνωρίζουν ότι οι γονείς τους και οι σημαντικοί άλλοι στη ζωή τους είναι αντίθετοι σε αυτό.
• Ελέγξτε τα συναισθήματά σας. Αν ακούσετε κάτι που θα σας ανασταώτσει πάρτε μερικές βαθιές αναπνοές και εκφράστε το συνάσθημά σας με θετικό τρόπο.
• Ρωτήστε για τους φίλους τους. Ενδιαφερθείτε να γνωρίστε καλύτερα τους φίλους τους. 

Γνωρίζοντας τόσο εκείνους όσο και τους γονείς τους, θα σας βοηθήσει να καταλάβετε τη φάση στην οποία βρίσκονται οι έφηβοι και τον κοινωνικό τους περίγυρο.

Τέλος, αν θεωρείτε ότι η κατάσταση έχει ξεφύγει και παρατηρείτε ότι ο έφηβος που υπάρχει στη ζωή σας καταναλώνει αλκοόλ σε επικίνδυνα για εσάς επίπεδα, μη διαστάσετε να απευθυνθείτε σε καταρτισμένο στο θέμα επαγγελματία ψυχικής υγείας. Εκείνος θα έχει τις γνώσεις και το τον τρόπο να βοηθήσει τόσο τον ίδιο τον έφηβο, όσο και και εσάς στον βέλτιστο τρόπο να αντιμετωπίσετε την κατάσταση.

Αν θέλετε να μάθετε περισσότερα για την ψυχοθεραπεία πατήστε εδώ.
   

Πολυδώρου Χριστίνα

Read More