Διακοπές Χριστουγέννων με χωρισμένους γονείς

Οι γιορτινές μέρες των Χριστουγέννων μπορεί να γίνουν πραγματικά δύσκολες για ένα γονιό που δεν ζει με τα παιδιά  του. Οι γονείς αυτοί συχνά νιώθουν ζήλια, μοναξιά, σταναχώρια, θυμό ακόμα και μνησικακία. Ενδεχομένως σκέφτονται ότι όλες οι άλλες οικογένειες γιορτάζουν και διασκεδάζουν ενωμένες, ενώ οι ίδιοι είναι πιο απομονωνμενοι και μόνοι από ότι όλο τον υπόλοιπο χρόνο.

Αυτή η συνθήκη είναι δυνατό να προκαλέσει άγχος και ένταση και  θα βοηθούσε πραγματικά να μιλήσετε σε κάποιον για αυτά που πραγματικά αισθάνεστε. Μερικοί γονείς που δεν ζουν πλέον με τα παιδιά τους στεναχωριούνται που δε θα είναι εκεί να δουν τα παιδιά τους να ανοίγουν τα δώρα τους τα Χριστούγεννα. Είναι πολύ ματαιωτικό το συνάισθημα αυτό. Ωστόσο, θα μπορούσατε να κάνονίσετε με τον άλλο γονέα να βρεθείτε κάποιες από τις γιορτινές μέρες με τα παιδιά σας. Το καλύτερο θα ήταν οι συνεννοήσεις αυτές να γίνουν όσο το δυνατό νωρίτερα, ώστε να υπάρχει ο χρόνος να κανονίσετε τις μέρες και τις ώρες που θα περάσετε με τα παιδιά και να τις οργανώσετε. Αν για παράδειγμα τα παιδιά θα περάσουν τη μέρα των Χριστουγέννων με τον άλλο γονέα, μπορείτε να έχετε συμφωνήσει συγκεκριμένες ώρες που θα περάσετε για να τους δώσετε τα δώρα τους. 

Θα μπορούσατε να κάνετε κάποια συμφωνία να περνάτε μαζί με τα παιδιά σας τη μέρα των Χριστουγέννων κάθε δεύτερο χρόνο. Αν αυτό δεν έιναι εφικτό, θα μπορούσατε να οργανώσετε μια άλλη μέρα «Χριστουγέννων», οπότε θα δημιουργήσετε και θα περάσετε όλη τη γιορτινή ατμόσφαιρα των Χριστουγέννων με τα παιδιά σας. Θα κάνετε με αυτόν τον τρόπο όλα όσα θέλετε να κάνετε με τα παιδια σας τα  Χριστούγεννα, αλλά θα είναι μια άλλη μέρα εκείνης της εβδομάδας. Με αυτόν τον τρόπο όλοι θα περάσετε μια γιορτινή χριστουγεννιάτικη μέρα, και  τα παιδιά σας θα το χαρούν διπλά.


Να κάνετε μακροπρόθεσμα πλάνα

Το να προγραμματίζετε σωστά και με σαφή τρόπο τις διακοπές των Χριστουγέννων με τον άλλον γονέα, και η συμφωνία αυτή να έχει διάρκεια και συνέπεια στο χρόνο, καθώς και το να είστε ευέλικτοι στις αποφάσεις αυτές είναι πολύ καθοριστικά και βοηθητικά και για εσάς, αλλά και για τα παιδιά. Για παράδειγμα, είναι πολύ όμορφο όταν ακόυμε γονείς να λένε: « Η μεγάλη μου κόρη θα περάσει φέτος τα Χριστούγεννα με τον παέρα της. Μου είναι πολύ δύσκολο και θα στεναχωρηθώ πολύ αλλά πρέπει να είναι δίκαιη απέναντί του.» Μπορεί να σας φαίνεται υπερβολικό, αλλά θα σας βοηθούσε πολύ να γνωρίζεττε τι θα γίνει τα Χριστούγεννα απο τον προηγούμενο χρόνο. Έτσι, υπάρχει ένα πρόγραμμα και γνωρίζουν όλοι και προετοιμάζονται  για το πώς θα περάσουν τις γιορτές. Δεν το κάνει πιο εύκολο για το γονιό που δε θα έχει τα παιδιά του μαζί, αλλά του δίνει χρόνο να προετοιμαστεί για αυτό.

Η επίσκεψη στους παππούδες

Η κατάσταση αυτή επηρρεάζει και τους παππούδες. Η ιδέα ότι το εγγγόνι τους δε θα περάσει μαζί τους ή ότι δε θα το δουν τη μέρα των Χριστουγέννων τους ανησυχεί. Όπως και ο γονέας που δε θα περάσει τη γιορτινή αυτή μέρα με τα παιδιά, έτσι και οι παππούδες, μπορούν να γιορτάσουν τα Χριστούγεννα κάποια άλλη μέρα μαζί τους και να τους δώσουν τα δώρα τους. 

Το κυνήγι του καλύτερου δώρου και πώς να κάνετε το χρόνο που περνάτε μαζί τους ιδιαίτερο.

Ο χρόνος που περνάτε με τα  παιδία σας το διάστημα των Χριστουγέννων πρέπει να είναι ιδιαίτερος. Πολλοί χωρισμένοι γονείς προσπαθούν να ξεπεράσουν ο ένας τον άλλον, κάτι το οποίο τους προκαλεί άγχος και δυσαρέσκεια. Πολλές φορές δεν καταφέρνουν να πετύχουν τις προσδοκίες τους και νιώθουν ότι έρχονται δεύτεροι στην καρδιά των παιδιών τους και χάνουν το χρόνο που θα μπορούσαν να περάσουν μαζί τους όμορφα. 

Επιπλέον, οι γονείς που δεν μένουν μαζί με τα παιδία τους νιώθουν ότι ανταγωνίζονται τον άλλο γονέα όταν έρχεται η στιγμή να αγοράσουν τα δωρα των παιδιών. Έτσι, τους αγοράσουν ακριβά δώρα ή  οργανώνουν εκδρομές φαντασμαγορικές. Όταν, λοιπόν, ο ένας γονιός ξοδεύει μεγάλα ποσά για τα παιδιά, ο άλλος μπορεί να νιώσει ότι δεν έχει τη δυνατότητα άλλα εχει την υποχρέωση να ξοδέψει  και εκείνος το ίδιο ποσό. Όλο αυτό, οδηγεί σε μεγάλη ανησυχία, καθώς οι γονείς νιώθουν ότι θα απογοητεύσουν τα παιδιά τους αν δεν έχουν τα χρήματα να ανταγωνιστούν τον άλλο γονέα.

Το να εξηγήσετε στα παιδιά σας ότι δε θα τους πάρετε τα δώρα που θέλουν, μπορεί να είναι δύσκολο, αλλά εκείνα θα εκτιμήσουν την ειλικρίνειά σας. Προσπαθήστε να μην τους δίνετε απαντήσεις του τύπου: «Γιατί το λέω εγώ», αλλά να τους δίνετε εξηγήσεις, λέγοντας π.χ. ότι το συγκεκριμένο δωρο δε θεωρείτε ότι είναι κατάλληλο ή ότι είναι πολύ ακριβό για εσάς. 

Γονείς που θα περάσουν τα Χριστούγεννα μόνοι


Εαν δε θα έχετε την ευκαιρία να περάσετε τα Χριστούγεννα με τα παιδιά σας, δείτε αν θα μπορούσατε να κανονίστε να περάσετε την ημέρα με κάποιο οικογενειακό ή φιλικό σας πρόσωπο. Εαν κάποιος κοντινός σας βρίσκεται στην ίδια κατάσταση με εσάς, θα μπορούσατε να κανονίσετε κάτι μαζί του, ή να τον καλέσετε στο σπίτι σας για φαγητό, ώστε να μην περάσετετην ημέρα μόνοι. 

Αν ο γονιός δε θέλει να δει τα παιδιά τα Χριστούγεννα.

Μερικές φορές ο γονιός που μένει με τα παιδιά μπορεί να βρεθεί στη θέση να εξηγήσει στα παιδιά του οτι ο  άλλος γονέας δε θα μπορέσει ή δε θέλει να δει τα παιδιά τις μέρες αυτές. Κάτι τέτοιο προκαλέι άγχος και δυσφορία. Είναι πολύ δύσκολη η θέση σας, ωστόσο, θα ήταν πολύ βοηθητικό να παραμείνετε θετικοί και να προσπαθήσετε να μην κρίνετε τον άλλο γονέα μπροστά στα  παιδιά, όσο θυμωμένοι και αν είστε μαζί του.

Πολυδώρου Χριστίνα

Read More

Ανακοινώνοντας τη διάγνωση του αυτισμού σε οικογένεια και φίλους.

Πώς να εξηγήσετε τον αυτισμό στην οικογένεια και τους στενούς σας φίλους, ώστε να γίνουν σύμμαχοί σας.

Η κοινοποίηση στους γονείς και την ευρύτερη οικογένειά σας, ότι το παιδί σας διαγνώστηκε πρόσφατα με αυτισμό, είναι μία απαιτητική διαδικασία.

Παρά το γεγονός ότι όλο και περισσότεροι άνθρωποι γνωρίζουν την ύπαρξη του αυτισμού, υπάρχει ακόμα αρκετή παραπληροφόρηση. Τα μέλη της οικογένειάς σας ίσως να μην γνωρίζουν τι ακριβώς είναι αυτισμός ή ίσως έχουν περιορισμένη ή και λανθασμένη αντίληψη σχετικά με την εκδήλωσή του. Δεν αποκλείεται η εικόνα που έχουν στο μυαλό τους για τον αυτισμό να μην ανταποκρίνεται στην εικόνα του παιδιού σας.

Μία άλλη πιθανότητα είναι να προσπαθήσουν να απορρίψουν και να αρνηθούν τη διάγνωση  μία κατανοητή αντίδραση σε περίπτωση που δεν έχουν ενημερωθεί σωστά. Ίσως προσπαθήσουν να σας πείσουν ότι αντιδράτε υπερβολικά ή ότι επειδή το παιδί σας είναι λίγο διαφορετικό, δεν σημαίνει απαραίτητα ότι έχει αυτισμό.

Το γεγονός όμως ότι αποφασίσατε να περάσει το παιδί σας από τη διαδικασία της αξιολόγησης δηλώνει ότι η ανάπτυξή του διαφέρει από τη συνηθισμένη ανάπτυξη ή αν είναι μεγαλύτερης ηλικίας, ότι παρουσιάζει δυσκολίες και καθυστερήσεις σε βασικά θέματα. Τα προβλήματα που αντιμετωπίζει ίσως να μην είναι εμφανή σε όλα τα μέλη της οικογένειάς σας. Είναι σημαντικό όμως οι κοντινοί σας άνθρωποι να είναι σύμμαχοί σας και να βοηθούν το παιδί και είναι βέβαιο ότι η προσπάθεια που θα χρειαστεί να κάνετε για να έρθουν με το μέρος σας τελικά θα ανταμειφθεί.

Ακολουθούν μερικές συμβουλές που ίσως φανούν χρήσιμες, καθώς πρόκειται για μία δύσκολη και συναισθηματική συζήτηση:

Εστιάστε σε δείγματα συμπεριφοράς

Αναφέροντας κάποια δείγματα συμπεριφοράς του παιδιού που έχουν παρατηρήσει και οι ίδιοι, είναι ένας τρόπος να εξηγήσετε σε συγγενείς και φίλους τι είναι ο αυτισμός και τον λόγο για τον οποίο έγινε η διάγνωση στο παιδί σας.

Για παράδειγμα, αν το παιδί δεν πραγματοποιεί βλεμματική επαφή και δυσκολεύεται να επικοινωνήσει με τα άλλα παιδιά, μπορείτε να εξηγήσετε ότι αυτό δεν οφείλεται στο ότι είναι ντροπαλό ή αγενές, αλλά ότι πρόκειται για ένα από τα συμπτώματα του αυτισμού. Αντίστοιχα, το ότι το παιδί αντιδρά συναισθηματικά σε κάθε επαφή με τα μέλη της ευρύτερης οικογένειας, μπορεί να οφείλεται στο ότι αντιμετωπίζει δυσκολία στο να διαχειριστεί οποιαδήποτε αλλαγή της καθημερινής ρουτίνας, ένα ακόμα χαρακτηριστικό των παιδιών στο φάσμα του αυτισμού.

«Όταν κατανοήσουν ότι το παιδί παρουσιάζει, ακούσια, κάποιες ιδιαιτερότητες , θα έχει τεθεί η βάση για μία ευρύτερη συζήτηση σχετικά με την έννοια του αυτισμού», λέει οMichael Rosenthal , νευροψυχολόγος στο Child Mind Institute .

Αναφερθείτε στα βασικά χαρακτηριστικά του αυτισμού

Ενημερώστε τους ότι τα είδη συμπεριφοράς που συνδέονται με τον αυτισμό χωρίζονται σε δύο κατηγορίες:

Δυσκολίες σε κοινωνικές δεξιότητες: Τα παιδιά με αυτισμό ίσως να μην ανταποκρίνονται στα κοινωνικά σχόλια. Είναι πιθανό να αντιμετωπίζουν δυσκολία με το λόγο, αλλά και με τη μη λεκτική επικοινωνία, όπως τις εκφράσεις του προσώπου και την βλεμματική επαφή.

Περιορισμένα ή επαναλαμβανόμενα μοτίβα συμπεριφοράς και ενδιαφερόντων: Ενδεικτικά παραδείγματα αυτού είναι το παιδί να προσκολλάται σε ρουτίνες και «τελετουργικά», όπως το να τρώει το ίδιο φαγητό, να θέλει να διατηρεί το ίδιο πρόγραμμα ή να ακολουθεί την ίδια διαδρομή. 

Είναι επίσης συνηθισμένο για τα παιδιά με αυτισμό να παρουσιάζουν έντονο ενδιαφέρον για συγκεκριμένα θέματα, όπως για παράδειγμα, να θέλουν να μιλούν συνέχεια για τρένα ή για μία αγαπημένη τους ταινία.

Ίσως ρωτήσουν τι προκαλεί τον αυτισμό

Τα βασικά θέματα που πρέπει να αναφερθούν είναι τα εξής:

• Ο αυτισμός είναι μία ισόβια νευροαναπτυξιακή διαταραχή.
• Είναι εκ γενετής διαταραχή.
• Δε δημιουργείται από τα εμβόλια.
• Δεν προκαλείται από λανθασμένους χειρισμούς των γονέων

Το παιδί σας ίσως να μην ανταποκρίνεται στην εικόνα που έχουν οι άλλοι για τον αυτισμό

Είναι απαραίτητο να εξηγήσετε ότι ο αυτισμός καλύπτει ένα φάσμα ειδών συμπεριφοράς και ότι η εμφάνιση, ο βαθμός εκδήλωσης, αλλά και τα είδη των συμπτωμάτων διαφέρουν από άτομο σε άτομο. Για παράδειγμα, κάποια άτομα είναι λιγομίλητα, ενώ άλλα υπερβολικά ομιλητικά. Είναι πιθανό να μιλούν ασταμάτητα, αλλά δυσκολεύονται να συμμετάσχουν επιτυχώς σε αμφίδρομη συζήτηση.

ΗMandi Silverman , ψυχολόγος στο Child Mind Institute , αναφέρει: «Θεωρούμε ότι τα παιδιά με αυτισμό είναι σαν τις χιονονιφάδες× ούτε μία δεν είναι όμοια με κάποια άλλη. Το ότι ένα παιδί με αυτισμό μπορεί να συμπεριφέρεται ή να μιλάει με έναν συγκεκριμένο τρόπο δεν σημαίνει ότι και κάποιο άλλο παιδί με αυτισμό θα παρουσιάζει τα ίδια χαρακτηριστικά».

Εξηγήστε πώς η διάγνωση θα βοηθήσει το παιδί

Συχνά θεωρείται ότι η διάγνωση θα «στιγματίσει» αρνητικά το παιδί και ότι λόγω αυτής, οι άνθρωποι θα το αντιμετωπίζουν με ιδιαίτερο τρόπο, υποβαθμίζοντας τις ευκαιρίες, αλλά και την αυτοεκτίμησή του. Στην πραγματικότητα όμως, ισχύει ακριβώς το αντίθετο. Είναι καθησυχαστικό να ξέρει κανείς ότι οι αδυναμίες (όπως και οι δυνατότητες) του παιδιού έχουν συγκεκριμένη ονομασία, είναι απολύτως κατανοητές και όχι τόσο σπάνιες όσο τις θεωρούν.

Επιπλέον, μετά τη διάγνωση, η οικογένειά σας δικαιούται θεραπείες και υπηρεσίες, οι οποίες είναι απαραίτητες για την εκπαίδευση και την εξέλιξη του παιδιού.

Να είστε προετοιμασμένοι για δύσκολες αντιδράσεις

Κάθε μέλος της οικογένειας μπορεί να έχει διαφορετική αντίδραση όταν μάθει για τη διάγνωση του παιδιού. Κάποιοι αντιδρούν με ανακούφιση, καθώς αντιμετωπίζουν τη διάγνωση ως μία εξήγηση στις μέχρι τώρα δυσκολίες. Κάποιοι συγγενείς μπορεί να αισθανθούν λυπημένοι ή και συντετριμμένοι. Είναι φυσιολογικό τα συναισθήματά τους να εναλλάσσονται. Είναι επίσης πιθανό να απορρίψουν τη διάγνωση, κάτι που θα σας κάνει να νιώσετε λύπη, αλλά και να επιφέρει απομόνωση.

«Αρχικά, η διάγνωση αποτελεί πολύ σημαντικό γεγονός. Σε κάποιες περιπτώσεις, η διάγνωση οδηγεί τους γονείς στην αναθεώρηση της μέχρι τώρα αντίληψής τους σχετικά με την έννοια της μητρότητας και της πατρότητας,» αναφέρει ηDr .Silverman . Το ίδιο ισχύει και για τους παππούδες. «Ορισμένες φορές, οι συγγενείς, όπως και οι γονείς, χρειάζονται χρόνο μέχρι να συνειδητοποιήσουν και να αποδεχτούν την κατάσταση. Δεν είναι σπάνιο να υπάρξουν εκδηλώσεις απογοήτευσης, σύγχυσης ή ακόμη και θυμού. Εξάλλου, μερικές φορές όλοι χρειαζόμαστε λίγο χρόνο για να επεξεργαστούμε μία κατάσταση», υποστηρίζει.

Να δώσετε στα μέλη της οικογένειάς σας το περιθώριο να εκφράσουν τα αισθήματά τους. Ωστόσο, ενημερώστε ότι δουλεύετε με μία ομάδα ειδικών για να επιτευχθεί το καλύτερο δυνατό αποτέλεσμα για το παιδί. Μπορείτε επίσης να τους πείτε πόσο σημαντικοί είναι οι ίδιοι, τόσο για εσάς όσο και για το παιδί και ότι ελπίζετε ότι θα σας στηρίξουν.

Εάν είναι απαραίτητο, μιλήστε στον γιατρό σας

Εφόσον οι αντιδράσεις των μελών της οικογένειας δεν παρουσιάζουν βελτίωση, οDr .Rosenthal προτείνει να σκεφτείτε τον λόγο για τον οποίο συνεχίζουν να αντιδρούν. Υποστηρίζει ότι οι τρεις βασικοί λόγοι είναι οι εξής:

Δεν κατανοούν τον αυτισμό, επομένως οδηγούνται στην άρνηση.

Θεωρούν ότι γνωρίζουν τι είναι ο αυτισμός και δε συμφωνούν ότι η διάγνωση είναι σωστή.
Δεν ξέρουν πώς να διαχειριστούν την κατάσταση και αποφεύγουν να την σκέφτονται, καθώς τους είναι επίπονο.

«Έχω παροτρύνει στο παρελθόν τους γονείς του παιδιού να φέρουν σε συνεδρία κάποιο μέλος της ευρύτερης οικογένειας εφόσον αυτό αντιμετωπίζει δυσκολίες στο να αντιληφθεί ή να διαχειριστεί την κατάσταση», αναφέρει. «Η ψυχοπαιδαγωγική εκπαίδευση μπορεί να φανεί χρήσιμη σε οποιονδήποτε και εάν το άτομο αυτό έχει μία άκρως λανθασμένη αντίληψη σχετικά με τη διάγνωση ή αισθάνεται αβοήθητο, είναι μία καλή ευκαιρία να ενημερωθεί».

ΟDr .Rosenthal αναφέρει επίσης ότι σε περίπτωση που η διαδικασία αξιολόγησης βρίσκεται σε εξέλιξη αυτή την περίοδο, θα ήταν μία καλή ιδέα να πηγαίνετε στις συνεδρίες ενημέρωσης μαζί με τα μέλη της οικογένειας που δυσκολεύονται να αποδεχτούν την κατάσταση.

Ζητήστε βοήθεια από τους άλλους

Αυτό θα βοηθήσει όχι μόνο εσάς τους ίδιους, αλλά και τους ανθρώπους στους οποίους απευθύνεστε για βοήθεια. Ενώ είναι στη φύση μας να θέλουμε να βοηθήσουμε την οικογένεια και τους φίλους μας, κάποιες φορές διστάζουμε επειδή δεν βρίσκουμε τον κατάλληλο τρόπο ή φοβόμαστε ότι υπερβαίνουμε τα όρια. Επομένως, αν θέλετε βοήθεια, ζητήστε την.

Συζητήστε με άλλους γονείς

Σε κάποιες περιπτώσεις, όταν οι γονείς συνειδητοποιήσουν τη σημασία της διάγνωσης, νιώθουν συντετριμμένοι και μόνοι. ΗDr .Silverman υποστηρίζει ότι κάτι ιδιαίτερα βασικό, εκτός της σωστής θεραπείας, είναι το να περνούν χρόνο με γονείς άλλων παιδιών που ανήκουν στο φάσμα του αυτισμού. «Η παρέα με άλλους γονείς θα σας κάνει να νιώσετε πιο δυνατός και το αίσθημα της μοναξιάς και της απομόνωσης θα μειωθεί αισθητά. Είναι ιδιαίτερα σημαντικό να έχεις ανθρώπους που αντιλαμβάνονται την κατάσταση,» αναφέρει.

Ο γιατρός του παιδιού σας ίσως μπορεί να σας συστήσει κάποια τοπική ομάδα υποστήριξης. Εναλλακτικά, θα μπορούσατε να αναζητήσετε στο διαδίκτυο ή να έρθετε σε επαφή με άλλους γονείς σε ομάδες αθλημάτων ή δραστηριοτήτων για παιδιά με ειδικές απαιτήσεις.

Πηγή: https://upbility.gr/blogs/blog/anakoinonontas_ton_aytismo

Read More

Λόγοι που ο ψυχολόγος δεν πρέπει να κάνει πελάτες του συγγενείς και φίλους.

Στο άκουσμα αυτού του κλισέ από τον ψυχόλογο που είναι συνάμα συγγενής ή φίλος του προσώπου που ζητά βοήθεια, μερικοί ίσως να απογοητεύονται. Ίσως και να αισθάνονται μια μικρή απόρριψη απ΄το γνωστό τους ψυχολόγο. Επακόλουθη μπορεί να είναι και η αντίσταση να δουν ένα άγνωστο γι αυτούς ειδικό.

Η απορία του “μα γιατί δεν μπορεί να μας βοηθήσει ο δικός μας που μας γνωρίζει καλύτερα και να πάμε σε ξένο” είναι πιθανή και απόλυτα κατανοητή για τα άτομα που δεν ανήκουν στο χώρο της ψυχολογίας. Πολλοί έχουν παραλληλίσει την επιστήμη της Ψυχολογίας με την δουλειά των πνευματικών ή των “καλών φίλων” που προσφέρουν βοήθεια εν ώρα ανάγκης. Κάποιοι, θεωρούν την ψυχολογία κάτι κοντινό με την ιατρική. Άρα, όπως επιλέγω να με δει ο συγγενής μου που είναι παθολόγος, έτσι γίνεται και με τον άλλο που είναι ψυχολόγος. Λάθος! Η αλήθεια είναι ότι τα επαγγέλματα που έχουν σαν στόχο την αλλαγή της συμπεριφοράς, όπως είναι αυτό του ψυχολόγου ή του ψυχοθεραπευτή, πρέπει να διέπονται εξ’αρχής από κανόνες συμπεριφοράς και αυστηρά όρια. Τέτοια είναι η απαγόρευση σε γνωστό να γίνει ψυχοθεραπευόμενος, για την προστασία και των δύο. Αυτό έχει να κάνει με τη δημιουργία “διπλής σχέσης” η οποία απαγορεύεται ρητά να προκύπτει στη ψυχοθεραπεία.

Διπλή σχέση υπάρχει όταν το άτομο διατηρεί ήδη μια είδους σχέση με τον ψυχολόγο, (π.χ. φίλοι, συγγενείς, παλιοί συνεργάτες, κοκ) και εμπλέκονται σε δεύτερη σχέση, αυτή του ψυχοθεραπευτή και ψυχοθεραπευόμενου. Το ίδιο ισχύει κι όταν ο “άγνωστος” ψυχοθεραπευόμενος κατά τη διάρκεια της θεραπείας ή με το τέλος της, εμπλακεί σε άλλου είδους σχέση με τον ψυχολόγο (π.χ. φιλική, ερωτική, ή πελατειακή). Τα προβλήματα που μπορεί να προκύψουν από διπλή σχέση ποικίλουν. Πιο κάτω αναφέρονται οι λόγοι που δεν μπορεί να δουλέψει αυτού του είδους η σχέση, κυρίως μεταξύ συγγενών και φίλων του ψυχολόγου.

Απουσία αντικειμενικότητας

Όταν έχω αναπτύξει την εντύπωση ότι π.χ. ο γνωστός μου ο Γιάννης είναι καλός αλλά η καταπιεστική του μητέρα τον έκανε παθητικό σε όλα, τότε ήδη ξεκινώ θεραπεία με τον “Γιάννη τον παθητικό.” Σαν φίλη του, τα ’χω από καιρό με τη μάνα του που τον έκανε έτσι. Άρα, αν καλέσω τη μητέρα του στη θεραπεία θα είμαι ήδη αρνητική μαζί της, ενώ του Γιάννη του έχω βάλει ήδη μια ταμπέλα. Στη ψυχοθεραπεία, δυσκολεύομαι να τον αξιολογήσω αλλιώς γιατί από χρόνια που τον ξέρω είμαι προκατειλημμένη μαζί του στο θέμα της απάθειάς του. Συνεπώς, σαν ψυχολόγος πιθανό να επηρεάζω την πορεία της θεραπείας του Γιάννη με τις σχεδόν λανθασμένες αντιλήψεις που σχημάτισα ως τώρα γι’ αυτόν.

Δυσανάλογη εξουσία

Μέχρι τώρα με την φίλη μου τη Λόλα είμασταν ίσες σε όλα. Είχα εγώ τις ευάλωτές μου στιγμές και σαν κολλητή με στήριζε αρκετά. Είχε κι αυτή τις δικές της δυσκολίες κατά καιρούς, κι εγώ κλασσικά κοντά της. Ξαφνικά μετά από χρόνια που παίρνω το “χρήσμα” του ψυχολόγου, η Λόλα θέλει ψυχοθεραπεία μαζί μου κι εγώ της κάνω τον “ειδήμονα.” Το πιο πιθανόν είναι να της δίνω συμβουλές (μη αντικειμενικές) και να νιώθει ακόμα πιο επιρρεπής στις συμβουλές μου, που τώρα εμπιστεύεται περισσότερο γιατί “σαν ψυχολόγος η φίλη μου ξέρει παραπάνω από ’μένα,” ή να αρχίσει να αισθάνεται μειονεκτικά προς εμένα που “σαν ψυχολόγος η φίλη μου τώρα ξέρει παραπάνω από ’μένα,” ή να ανταπαντά «εσύ γιατί δεν το ’κανες αυτό τότες που είχες το ίδιο δίλημμα” και να συγχέονται οι φιλίες με το επάγγελμα, σε σημείο που η μία σχέση εκ των 2 ή και 2 να πρέπει να τερματιστούν.

Δυσκολία αποκάλυψης της αλήθειας

Πάντα η ψυχοθεραπεία και κυρίως η μακρά ψυχοθεραπεία αγγίζει πολύ βαθιές πτυχές της ζωής του θεραπευόμενου. Πολλές αλήθειες, μυστικά, απωθημένα και λοιπά άλυτα θέματα πρέπει να αναδυθούν για να βοηθήσουν το θεραπευόμενο να λύσει σημαντικά του ζητήματα που τον ταλαιπωρούν κάθε τόσο. Όταν ο θεραπευόμενος γνωρίζει τον θεραπευτή του, είτε λόγω φιλίας ή συγγένειας, η ανάγκη για αποκάλυψη σοβαρών ζητημάτων, μπορεί και να οδηγήσει στη διάλυση της θεραπευτικής σχέσης για να προστατευτεί η συγγενική ή η προϋπάρχουσα φιλική σχέση. Σκεφτείτε ας πούμε, τι θα συνέβαινε στο ακραίο σενάριο του ψυχολόγου που κάνει θεραπεία σε συγγενή του, και ο συγγενής πρέπει να αποκαλύψει ότι είχε παρενοχληθεί σεξουαλικά στην παιδική του ηλικία από τον τάδε κοινό συγγενή, που ήταν και είναι λατρεμένο κοντινό πρόσωπο του ψυχολόγου! Κανονικό δράμα.

Σύγκριση τρόπου ζωής του ψυχολόγου

Το απόρρητο της ζωής του ψυχολόγου είναι πολύ σημαντικό. Ένας βασικός λόγος είναι γιατί οι πελάτες για να πετύχει η θεραπεία τους πρέπει πρώτα να εμπιστευτούν το ψυχολόγο τους. Η γνώση του θεραπευόμενου των επιλογών και του τρόπου ζωής του ψυχολόγου του, π.χ. στην ερωτική, επαγγελματική, οικογενειακή του ζωή, μπορεί να επηρεάσει αρνητικά την εμπιστοσύνη του θεραπευόμενου προς το θεραπευτή του. Κι αυτό γιατί οι αντίληψεις του ενός πιθανόν να διαφέρουν πολύ απ’ αυτές του άλλου.
Επιπρόσθετα, η σύγκριση του τρόπου ζωής των δύο, πιθανόν να γεννήσει στον θεραπευόμενο συναισθήματα ζήλιας, διαφορετικότητας, ενοχής, που είναι όχι μόνο αχρείαστα αλλά θέτουν σε ρίσκο και την παλιά καλή σχέση που είχαν. Η μυθοποίηση του ψυχολόγου-φίλου ως “άτομο-σωτήρας,” ή υπέρμετρα συγκροτημένου ατόμου, πάλι μπορεί να έχει αρνητικά αποτελέσματα στην τάση μίμησης του τρόπου ζωής του ψυχολόγου από τον θεραπευόμενο. Κι αυτό γιατί ο θεραπευόμενος οφείλει να αγαπήσει τον εαυτό του και να κάνει τις επιλογές που ταιριάζουν στον ίδιο κι όχι στον τάδε γνωστό του που τυχαίως έγινε και ψυχολόγος του. Στη συγκεκριμένη περίπτωση, ο ψυχολόγος αναπτύσσει μια σχέση εκμετάλλευσης προς τον πελάτη.

Αμοιβή

Στο επάγγελμα του ψυχολόγου, η αμοιβή στο τέλος κάθε συνεδρίας θεωρείται απαραίτητη, όχι μόνο τυπικά γιατί ο ένας παρέχει υπηρεσίες κι ο άλλος αγοράζει, αλλά και συμπεριφορικά. Είναι γεγονός πως ο ψυχολόγος είναι σημαντικό να διακατέχεται από αξίες που διέπουν μια σχέση φιλίας, όπως είναι η άνευ όρων αποδοχή του άλλου, η αγάπη, η υποστήριξη, το νοιάξιμο, κ.ο.κ. Ο ψυχοθεραπευόμενος μπορεί μέσα σε μια τέτοια σχέση να παρασυρθεί στο βίωμα πως ο ψυχολόγος του δεν είναι επιστήμονας αλλά ένας καλός φίλος, εξομολογητής, γονεϊκό σύμβολο ή ίσως και ο αυριανός ερωτικός του σύντροφος! Γι αυτό και στο τέλος, η αμοιβή θεωρείται σημαντική για διαχωρισμό των σχέσεων που μπορεί ο πελάτης να φαντασιωθεί ότι έχει με το ψυχολόγο. Σε μια φιλία ή συγγένεια πιθανόν η λήψη χρημάτων από τον ψυχολόγο να παρεξηγηθεί απ’ τον συγγενή. Βέβαια, ακόμα κι αν ο ψυχολόγος μειώσει την τιμή ή την καταργήσει, αντιλαμβάνεστε ότι τα όρια στη θεραπευτική σχέση θα είναι δύσκολο να τοποθετηθούν.

Ωρα

Η καθορισμένη ώρα για συνεδρία χρησιμοποιείται επίσης και συμπεριφορικά, για να διατηρούνται τα όρια της θεραπευτικής σχέσης. Με ένα φίλο μας προσφέρουμε άπλετο χρόνο να συζητάμε το θέμα του. Με το θεραπευόμενο όμως η ώρα καθορίζεται εξαρχής και πρέπει να τηρείται αλλιώς συμπεριφορικά ο θεραπευομένος μπορεί να μάθει να χειρίζεται την ώρα του ψυχολόγου ανάλογα με τη δική του διάθεση και ανάγκες. Προσωπικά, μερικούς πελάτες μου κάποτε αισθάνομαι άβολα όταν με αναγκάζουν να τους οριοθετώ με το χρόνο, πόσο μάλλον να ήταν φίλοι μου και συγγενείς μου και να τους λέω “πλησιάζουμε στο τέλος της συνεδρίας…”, ενώ μετά να ανακοινώνω και το κόστος των υπηρεσιών μου. Δεν ακούγεται ωραίο, ε;

Όλα τα πιό πάνω, ίσως και κάποια τα οποία μου διέφυγαν, αποτελούν σημαντικούς λόγους που ο κώδικας ηθικής και δεοντολογίας των ψυχολόγων υπαγορεύει την αποφυγή δημιουργίας θεραπευτικής σχέσης μεταξύ ψυχολόγου και γνωστών του, εξ’ αρχής. Τέτοιου είδους σχέσεις δε διέπονται από επαγγελματισμό καθώς θέτουν σε ρίσκο τη ψυχική υγεία του θεραπευόμενου και τις προϋπάρχουσες καλές του σχέσεις με το ψυχολόγο που γνωρίζει.

Πηγή: http://psychologein.dagorastos.net/2013/02/01/psychologists-friends-clients/

Read More