Ενσυναίσθηση είναι η δυνατότητα που έχουμε να καταλαβαίνουμε ή να αισθανόμαστε τι ζει ή τι έχει να αντιμετωπίσει ένας άλλος άνθρωπος, μπαίνοντας στη δική του θέση. Είναι η διαδικασία κατανόησης της κατάστασης στην οποία βρίσκεται κάποιος μέσα από τη δική του προοπτική των πραγμάτων. Είναι να γινόμαστε για λίγο ο άλλος και να αισθανόμαστε όπως αισθάνεται.
Σύμφωνα με τον Daniel Coleman «η ενσυναίσθηση οικοδομείται πάνω στην αυτεπίγνωση. Όσο περισσότερο ανοιχτοί είμαστε στις ίδιες μας τις συγκινήσεις τόσο περισσότερο ικανοί θα είμαστε στο να αντιληφθούμε τα συναισθήματα» Για την επίδειξη ενσυναίσθησης, η οποία είναι δείκτης συναισθηματικής νοημοσύνης, δεν είναι απαραίτητη η προφορική επικοινωνία καθώς μπορεί να στηρίζεται στη μη λεκτική επικοινωνία.
Ποτέ δεν πρόκειται να καταλάβουμε κάποιον άλλον άνθρωπο, μέχρι να αναλογιστούμε τα πράγματα από τη δική του σκοπιά- μέχρι να μπούμε στο σώμα του και να περιπλανηθούμε σε αυτό.
Οι άνθρωποι από τη φύση τους έχουν αυτή την ικανότητα. Σύμφωνα με τις νευροεπιστήμες το 98 % των ανθρώπων (οι εξαιρέσεις αφορούν τους σοβαρά ψυχικά πάσχοντες) έχουν την ικανότητα της ενσυναίσθησης- της ικανότητας δηλαδή να μπαίνουν στη θέση του άλλου και να καταλαβαίνουν τα συναισθήματα και τον τρόπο σκέψης του άλλου.
Η δυσκολία έγκειται στο ότι δεν μπαίνουν όλοι στη διαδικασία αυτή στην καθημερινή τους ζωή.
Μπορείτε εύκολα να φανταστείτε τον εαυτό σας να προσπερνά μια μητέρα που ζητιανεύει στα σκαλιά μιας εκκλησίας ή να μαθαίνει στις ειδήσεις για ένα μεγάλο σεισμό που έγινε σε μια μακρινή χώρα, αλλά να τα αφήσετε να φύγουν γρήγορα από το μυαλό σας.
Η έλλειψη ενσυναίσθησης μπορεί επίσης να εμφανιστεί και στην καθημερινή σας ζωή. Όπως όταν πιάνετε τον εαυτό σας να φωνάζει στο 6χρονο παιδί σας, επειδή έκανε κάποια ζημιά ή όταν δεν έχετε καταλάβει ότι ο σύντροφός σας είναι λίγο πεσμένος μια μέρα.
Επομένως, υπάρχει κάτι που θα μπορούσατε να κάνετε ώστε να αυξήσετε τα επίπεδα ενσυναίσθησης στην καθημερινή σας ζωή; Τα καλά νέα είναι ότι υπάρχουν κάποια πράγματα που θα μπορούσατε να κάνετε ώστε να ενισχύσετε τα επίπεδα ενσυναίσθησής σας, τρεις απλές αλλά αποτελεσματικές τεχνικές.
1. Συνηθίστε να ακούτε ουσιαστικά τον άλλον
Αυτό που είναι σημαντικό είναι να είμαστε εκεί σε αυτό που πραγματικά βιώνει ο άλλος. Να αντιλαμβανόμαστε τα συναισθήματα και τις ανάγκες που το άτομο βιώνει μια συγκεκριμένη στιγμή.
Το να ακούμε τις ανάγκες και τα συναισθήματα των άλλων τους δίνει την αίσθηση ότι κάποιος τους καταλαβαίνει. Ανεξάρτητα αν είναι ένας φίλος που μόλις διαγνώστηκε με μια σοβαρή ασθένεια ή ένας σύζυγος που είναι αναστατωμένος γιατί δούλευε πάλι μέχρι αργά.
Αφήστε τους ανθρώπους να πουν αυτό που θέλουν, μη διακόπτετε και επαναλάβετε αυτά που σας είπαν ώστε να ξέρουν ότι τους έχετε ακούσει. Αυτό είναι το να ακούμε ουσιαστικά αυτό που έχει ο άλλος να μας πει.
Η ουσιαστική ακρόαση έχει την ικανότητα να επιλύει ακόμα και μπερδεμένες καταστάσεις. Σε διαμάχες μεταξύ εργοδοτών και εργαζομένων, αν και οι δυο πλευρές απλώς επαναλαμβάνουν αυτό που τους είπε ο άλλος πριν πουν τη γνώμη τους, οι διαμάχες λύνονται 50% γρηγορότερα!
2. Αναλογιστείτε τον ανθρώπινο παράγοντα πίσω από τα πάντα.
Το δεύτερο βήμα είναι να κατανοήσουμε όλους τους ανθρώπους που βρίσκονται πίσω από διάφορες εκφάνσεις της καθημερινής μας ζωής και από τους οποίους εξαρτόμαστε κατά κάποιο τρόπο.
Αφιερώστε λίγο χρόνο κάθε μέρα για να αναλογιστείτε όλους τους ανθρώπους που συνδέονται με πράγματα που κάνετε καθημερινά.
Έτσι, όταν πίνετε τον καφέ σας το πρωί σκεφτείτε τους ανθρώπους που συνέλεξαν τους κόκκους του καφέ. Όταν κουμπώνετε το παντελόνι σας, σκεφτείτε πέρα από την μάρκα ή το κατάστημα που το αγοράσατε: " Ποιος έραψε αυτό το κουμπί; Σε ποια χώρα να βρίσκεται; Πώς είναι η ζωή του;"
Σκεφτείτε για όλους τους ανθρώπους που θεωρείτε δεδομένους στη ζωή σας.
Συνεχίστε τη μέρα σας με αυτή τη σκέψη. Αναρωτηθείτε: "ποιός οδηγεί το ΜΕΤΡΟ, ποιός σφουγγαρίζει το δάπεδο του γραφείου σας ή ποιός γεμίζει τα ράφια του super market;"
Όλη αυτή η διαδικασία θα ενθαρρύνει την ανάπτυξη της ενσυναίσθησης προς τους άλλους.
3. Γίνετε περίεργοι με τους άγνωστους
Το να μιλάτε με άγνωστους σε εσάς ενισχύει την ενσυναίσθηση. Όχι μόνο θα γνωρίσετε συναρπαστικούς ανθρώπους αλλά η συναναστροφή με αγνώστους θα κάμψει τις προκαταλήψεις που μπορεί να έχετε προς τους άλλους που βασίζονται στην εμφάνιση, την προφορά ή το κοινωνικό τους υπόβαθρο.
Θα είναι σαν να ανακτάτε την περιέργεια που είχατε σαν παιδιά, την οποία η κοινωνία μεγαλώνοντας σας υπαγόρευσε να απαρνηθείτε μπροστά στην ευπρέπεια. Μην περιοριστείτε σε επιφανειακές συζητήσεις, αλλά αποφύγετε να φτάσετε στο άκρο της ανάκρισης. Μην γίνετε ανακριτής, αλλά ένας ενδιαφέρων "εισβολέας".
Έτσι, με λίγη προσπάθεια σχεδόν όλοι μπορούν να ενισχύσουν τις ενσυναίσθητικές τους ικανότητες. Μπείτε, λοιπόν, στα ενσυναισθητικά σας παπούτσια και ανακαλύψτε τον κόσμο μέσα από τα μάτια των άλλων!
Πολυδώρου Χριστίνα
