Γιατί το να μιλάμε στον ψυχοθεραπευτή μας δεν είναι το ίδιο με το να μιλάμε σε ένα φίλο μας. (και άλλοι μύθοι σχετικά με την ψυχοθεραπεία)

Η απόφαση να επισκεφθεί κανείς ένα ψυχολόγο και να ξεκινήσει μια συμβουλευτική ή ψυχοθεραπευτική διαδικασία είναι δύσκολη. Υπάρχουν διάφορες απόψεις και μύθοι που κάνουν την απόφαση αυτή ακόμα πιο δύσκολή, ακόμα και αδύνατη.

Ορισμένοι από τους μύθους αυτούς είναι οι ακόλουθοι:

• Η ψυχοθεραπεία είναι μόνο για ανθρώπους που είναι περίεργοι, μη φυσιολογικοί και προβληματικοί κατά κάποιο τρόπο.

• Η ψυχοθεραπεία απευθύνεται μόνο σε ανθρώπους που δεν μπορούν να λύσουν μόνοι τους τα προβλήματά τους.

• Η ψυχοθεραπεία δεν είναι τίποτα περισσότερο από το να μιλάς στον καλύτερό σου φίλο.

• Η ψυχοθεραπεία είναι πολύ ακριβό σπορ και δεν αξίζει τα λεφτά της.

Σε αυτό το άρθρο θα σας εξηγήσω γιατί οι τέσσερεις αυτές απόψεις αποτελούν παρανοήσεις και γιατί δεν πρέπει τόσο γρήγορα και εύκολα να αποκλείετε το ενδεχόμενο να επισκεφθείτε κάποιον άρτια εκπαιδευμένο επαγγελματία ψυχοθεραπευτή.

Η ψυχοθεραπεία συχνά δεν είναι όπως οι περισσότεροι φαντάζεστε ότι θα είναι.

Ας επεξεργαστούμε τις απόψεις που αναφέρθηκαν παραπάνω λίγο καλύτερα:

1. Η ψυχοθεραπεία είναι για ανθρώπους που δεν είναι φυσιολογικοί

Μια από τις πιο απελευθερωτικές απόψεις που έχουν εκφραστεί και που ισχύει στην πραγματικότητα είναι ότι όλοι οι άνθρωποι αγωνιζόμαστε και αντιμετωπίζουμε δυσκολίες στη ζωη μας. Η ερώτηση που πρέπει να κάνουμε στον εαυτό μας, λοιπόν, δεν είναι: «Μήπως είσαι τρελός;», αλλά: «Πόσο τρελός είσαι;» και «Τρελός με ποιον τρόπο;»

Όλοι έχουμε τις παραξενιές, τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά και τις ιδιαιτερότητές μας που παρεμβαίνουν στον τρόπο που θα θέλαμε να ζήσουμε τη ζωή μας. Όλοι έχουμε τις τρέλες μας και είμαστε ευερέθιστοι σε κάποια θέματα.  Όλοι φοβόμαστε κάποια πράγματα που άλλοι δεν φοβούνται. Κι όλοι έχουμε βρεθεί σε καταστάσεις που δυσκολευόμαστε να διαχειριστούμε ή που μας κάνουν να αμφισβητούμε τον εαυτό μας.

Άλλοι ενδέχεται να πιάνουν τον εαυτό τους να βγαίνει συνέχεια με τον ίδιο τύπο ανθρώπων ή να κάνει συνεχώς τα ίδια λάθη στις σχέσεις του.

Ενώ άλλοι δυσκολεύονται να εκφράσουν τις ανάγκες και τις σκέψεις τους σε ανθρώπους με μεγαλύτερο κύρος.

Όποια και αν είναι η συνθήκη, όλοι έχουμε κάτι για το οποίο αγωνιζόμαστε και μας δυσκολεύει στην καθημερινότητά μας.

Το μόνο που διαφοροποιεί αυτόν που έχει μπει σε ψυχοθεραπευτική διαδικασία από κάποιον που δεν το έχει τολμήσει είναι η θέληση και το θάρρος να αντιμετωπίσει τις δυσκολίες της ζωής του.
Επομένως η διάκριση δεν έχει να κάνει με το ότι ο ένας είναι φυσιολογικός και ο άλλος όχι. Η διαφορά εντοπίζεται ανάμεσα σε αυτόν που επιλέγει να κρύψει τις αδυναμίες του πίσω από την κουκούλα της φυσιολογικότητάς του και σε αυτόν που αναγνωρίζει πως οι δυσκολίες είναι φυσιολογικές και δίνει στον εαυτό του την άδεια και τη δυνατότητα να αντιμετωπίσει τη ζωή όπως είναι και όχι όπως θα ήθελε να είναι.

2. Πρέπει να μπορώ να λύνω τα προβλήματά μου μόνος μου.

Τώρα που έχετε κατανοήσει ότι όλοι οι άνθρωποι αναπόφευκτα έχουν να αντιμετωπίσουν τις δικές τους δυσκολίες, δε χρειάζεται πια να  διαστρευλώνετε την πραγματικότητα προσπαθώντας να χωρέσετε μέσα στο «φυσιολογικό».

Ωστόσο, ενδέχεται ακόμα να νιώθετε άσχημα να ζητήσετε από κάποιον άλλο να λύσει τα δικά σας προβλήματα.

Γιατί;  Επειδή στην κουλτούρα μας το να είναι κανείς δυνατός ισοδυναμεί με το να λύνει τα προβλήματά του μόνος του.

Αρκετοί θεωρούν ότι είναι σημάδι αδυναμίας το να μην είναι κάποιος σε θέση να διαχειριστεί μόνος του όποιο θέμα προκύπτει στη ζωή του. Αντί να επισκεφθούν κάποιον ειδικό πολλοί καταφεύγουν σε βιβλία αυτοβοήθειας ή υιοθετούν αυτοκαταστροφικές συνήθειες (όπως το αλκοόλ και τα ναρκωτικά), διάφορες μορφές άμυνας ή επιβάλουν στον εαυτό τους να είναι καλά και χαμογελούν ψεύτικα.

Ωστόσο, κάποιος ειδικός μπορεί να σας βοηθήσει να αντιμετωπίσετε ή να πετύχετε κάτι που θα ήταν πολύ δύσκολο έως και αδύνατο να αντιμετωπίσετε μόνοι σας.

Στην πραγματικότητα, ο θεραπευτής δε θα ακούσει το πρόβλημά σας για να σας προτείνει λύσεις ή να δώσει συμβουλές. Αντίθετα θα σας βοηθήσει να οδηγηθείτε σε νέες σκέψεις και συναισθήματα που αγνοούσατε ή δεν δίνατε ιδιαίτερη σημασία ή που σκόπιμα παραβλέπατε. Με αυτό τον τρόπο θα σας φέρει συνειδητά αντιμέτωπους με τα προβήματά σας και θα σας βοηθήσει να δείτε και να αντιμετωπίσετε τον εαυτό σας με διαφορετικό τρόπο.

Με διάφορους τρόπους, η ψυχοθεραπεία βάζει το  άτομο σε μια διαδικασία να απομακρύνεται από τα προβλήματά του και να βλέπει τη μεγαλύερη εικόνα. Αντί να δίνει λύσεις σε προβλήματα που νομίζετε ότι έχετε, η ψυχοθεραπεία σας ωθεί να δείτε το πρόβλημα υπό άλλη οπτική. Έτσι, οι λύσεις που νομίζατε ότι θέλατε μπορεί αν μην είναι αυτές που πραγματικά θέλετε.

Η ψυχοθεραπεία τελικά δεν είναι μια διαδικασία κατά την οποία θα λύσετε τα προβλήματά σας, αλλά μια μετατροπή του τρόπου που βλέπετε και διαχειρίζεστε τον εαυτό και τα προβλήματά σας. Αλλάζει τον τρόπο που αντιλαμβάνεστε τον εαυτό σας και στο τέλος ενδέχεται να αλλάξουν και οι επιθυμίες, οι ανάγκες και τα θέλω σας από τη ζωή.

Η πεποίθηση ότι ο καθένας πρέπει να λύνει τα προβλήματά του μόνος του και να μην του τα λύνει ο ψυχολόγος δεν ευσταθεί όταν μιλάμε για ψυχοθεραπεία. Εκεί δεν πρόκειται για εναν ειδικό ο οποίος φτάνει στη λύση και σου τη δίνει βάζοντας με τη λογική κάτω το πρόβλημα. Αντίθετα ο ψυχοθεραπευτής είναι ένας άνθρωπος που ακούει τους προβληματισμούς σας άκριτα και σας οδηγεί στο να σκεφτείτε με διαφορετικό τρόπο, ώστε να φτάσετε σε αλήθειες που δεν είχατε αγγίξει παλιότερα.


3. Μπορώ απλά να μιλήσω με έναν φίλο μου.

Ένας φίλος σας και ένας ψυχοθεραπευτής είναι δυο διαφορετικοί ρόλοι στη ζωή σας.

Όλοι μας επωφελούμαστε με το να μιλάμε με τους φίλους μας για θέματα που μας απασχολούν.

Όμως, όπως θα ξέρετε οι περισσότεροι, οι φίλοι μας δεν είναι πάντα σε θέση να μας ακούσουν και να μας συμπαρασταθούν με τέτοιο τρόπο ώστε να μπορέσουμε να ανοιχτούμε και να συζητήσουμε για τους πιο καλά κρυμμένους φόβους μας και για τις πιο ντροπιαστικές μας ιδιοτροπίες.

Γι’ αυτό ακριβώς τα πρώτα πράγματα που μαθαίνει ένας ψυχοθεραπευτής είναι να μην αντιδρά αυθόρμητα με τρόπους που ένας φίλος θα αντιδρούσε ακούγοντας κάποιον.

Οι φίλοι συχνά κάνουν από καλή πρόθεση πράγματα που οι ψυχοθεραπευτές έχουν μάθει ότι δεν βοηθούν ιδιαίτερα και τα αποφεύγουν.

Ως φίλοι συχνά συμπαραστεκόμαστε και προσπαθούμε να κάνουμε το φίλο μας να μη νιώθει άσχημα. Πρόσπαθούμε να του φτιάξουμε το κέφι λέγοντάς του ότι όλα θα πάνε καλά ή προβάλλοντας λόγους  για τους οποίους δεν πρέπει να νιώθει άσχημα ή ενοχές. Ωστόσο, αυτό αναπόφευκτα περνάει το μήνυμα ότι δεν αντέχουμε ή δεν θέλουμε να ακούσουμε τον πόνο του ή ότι αυτό που τον βασανίζει μας φαίνεται χαζό ή άνευ λόγου.

Επιπλέον, ως φίλοι συχνά δίνουμε συμβουλές βασισμένες στη δική μας εμπειρία με το τι ήταν αποτελεσματικό για εμάς. Ωστόσο, μια τέτοια συμβουλή μπορεί να είναι άτοπη ή άκαιρη σε σχέση με την κατάσταση και τις αξίες του ατόμου. Ειλικρινά, πόσο συχνά βρίσκετε πραγματικά βοηθητικές τις συμβουλές που σας έχουν δώσει άλλοι; Τις περισσότερες φορές τις συμβουλές των άλλων τις βρίσκουμε ακυρωτικές και απλουστευτικές. Αν τα προβληματά σας ήταν τόσο εύκολα ώστε να μπορέσετε να τα λύσετε ακολουθώντας απλές συμβουλές, θα μπορούσατε να βρείτε τη λύση και μόνοι σας.

Οι φίλοι δεν κατανούν βαθιά την πολυπλοκότητα της ανθρώπινης φύσης ούτε την «κανονικότητα του να μη είσαι κανονικός» όπως οι ψυχοθεραπευτές. Οι φίλοι έχουν περιορισμένη προοπτική του τι είναι αποδεκτό, κανονικό και έχουν μειωμενη ανοχή σε αυτό που διαφέρει από τις κοινωνικές νόρμες και τις σχεσεις των ανθρώπων. Έτσι, πολλές φορές κρύβουμε πτυχές της σκέψης και του εαυτού μας ακόμα και όταν ανοιγόμαστε σε έναν φίλο, προκειμένου να μην ξεφύγουμε από αυτό που αποδέχονται ως κανονικό. Κάτι τέτοιο δεν ισχύει στο ασφαλές περιβάλλον της ψυχοθεραπείας.

Αντίθετα, ο ψυχοθεραπευτής έχει πιθαρχεία στο πώς θα ακούσει, πώς θα αποκριθεί και πως θα νοηματοδοτήσει αυτό που θα ακούσει. Δεν προβαίνει σε βιαστικά συμπεράσματα, δεν δίνει άκαιρες συμβουλές και δεν περιορίζει την εξερεύνηση του διαφορετικού και δεν περιορίζεται σε κοινωνικές συμβάσεις περί «καλού και κακού». Αυτό  σημαίνει ότι μπορουν να σας συνατήσουν εκεί που πραγματικά βρίσκεστε, θα αντέξει και θα αγκαλιάσει το συναίσθημα που βιώνετε και θα σας βοηθήσει να διευρύνετε τη γνώση σας για αυτά που πραγματικά πιστεύετε, αισθάνεστε και θέλετε, ακόμα και αν είναι πράγματα που ακόμα δεν έχετε παραδεχτεί στον εαυτό σας.

4. Η ψυχοθεραπεία είναι πολύ ακριβή

Είναι αλήθεια ότι πολλές φορές η ψυχοθεραπεία κοστίζει αρκετά. Και αυτό επειδή από τη μία οι καλοί ψυχοθεραπευτές χρειάζονται αρκετά χρήματα για την εκπαίδευσή τους και από την άλλη επειδή από τη φύση της πρόκειται για χρονοβόρα και συναισθηματικά έντονη διαδικασία.

Όταν καλείστε να αναλογιστείτε αν η ψυχοθεραπεία αξίζει τα χρήματά της, θα πρέπει να σκεφτείτε την αξία του να ζείτε τη ζωή σας με μεγαλύτερη αυτογννωσία και επίγννωση. Για μερικούς ανθρώπους, ένας τέτοιος τρόπος ζωής δεν αποτελεί προτεραιότητα και για αυτούς η αλήθεια είναι ότι η ψυχοθεραπεία θα φαντάζει για πάντα μια ακριβή διαδικασία.

Αν από την άλλη αξιολογείτε ότι μια πιο ευσυνείδητη ζωή θα φάνταζε λιγότερο διστακτική και προτιμότερη, τότε μπορείτε να δέιτε την ψυχοεραπεία σαν μια επένδυση ζωής και να διαμορφώσετε τον προϋπολογισμό σας έτσι ώστε να μπορέσετε να χαρίσετε το δώρο αυτό στον εαυτό σας.

Στο τέλος, αυτο που αφήνει η ψυχοθεραπεία δεν είναι το κόστος της, αλλά το πόσο εσείς κοστολογείτε τη διαδικασία αυτή για τη ζωή σας.

Κάποιοι άνθρωποι ξοδεύουν πολλά χρήματα για διακοπές ή για πλαστικές επεμβάσεις, αλλά διστάζουν να δώσουν τα ίδια χρήματα για να εξασφλίσουνν την πνευματική και συναισθηματική τους ευημερία.

Ωστόσο, η ζωή δεν είναι κάτι στο οποίο έχουμε επιδεξιότητα εκ γενετής. Πρόκειται για μια δεξιότητα στην οποια πρέπει να εκπαιδευτούμε. Και ορισμένοι άνθρωποι χρειάζονται υποστήριξη για να την κατακτήσουν.

Πολυδώρου Χριστίνα

Read More

Ανακοινώνοντας τη διάγνωση του αυτισμού σε οικογένεια και φίλους.

Πώς να εξηγήσετε τον αυτισμό στην οικογένεια και τους στενούς σας φίλους, ώστε να γίνουν σύμμαχοί σας.

Η κοινοποίηση στους γονείς και την ευρύτερη οικογένειά σας, ότι το παιδί σας διαγνώστηκε πρόσφατα με αυτισμό, είναι μία απαιτητική διαδικασία.

Παρά το γεγονός ότι όλο και περισσότεροι άνθρωποι γνωρίζουν την ύπαρξη του αυτισμού, υπάρχει ακόμα αρκετή παραπληροφόρηση. Τα μέλη της οικογένειάς σας ίσως να μην γνωρίζουν τι ακριβώς είναι αυτισμός ή ίσως έχουν περιορισμένη ή και λανθασμένη αντίληψη σχετικά με την εκδήλωσή του. Δεν αποκλείεται η εικόνα που έχουν στο μυαλό τους για τον αυτισμό να μην ανταποκρίνεται στην εικόνα του παιδιού σας.

Μία άλλη πιθανότητα είναι να προσπαθήσουν να απορρίψουν και να αρνηθούν τη διάγνωση  μία κατανοητή αντίδραση σε περίπτωση που δεν έχουν ενημερωθεί σωστά. Ίσως προσπαθήσουν να σας πείσουν ότι αντιδράτε υπερβολικά ή ότι επειδή το παιδί σας είναι λίγο διαφορετικό, δεν σημαίνει απαραίτητα ότι έχει αυτισμό.

Το γεγονός όμως ότι αποφασίσατε να περάσει το παιδί σας από τη διαδικασία της αξιολόγησης δηλώνει ότι η ανάπτυξή του διαφέρει από τη συνηθισμένη ανάπτυξη ή αν είναι μεγαλύτερης ηλικίας, ότι παρουσιάζει δυσκολίες και καθυστερήσεις σε βασικά θέματα. Τα προβλήματα που αντιμετωπίζει ίσως να μην είναι εμφανή σε όλα τα μέλη της οικογένειάς σας. Είναι σημαντικό όμως οι κοντινοί σας άνθρωποι να είναι σύμμαχοί σας και να βοηθούν το παιδί και είναι βέβαιο ότι η προσπάθεια που θα χρειαστεί να κάνετε για να έρθουν με το μέρος σας τελικά θα ανταμειφθεί.

Ακολουθούν μερικές συμβουλές που ίσως φανούν χρήσιμες, καθώς πρόκειται για μία δύσκολη και συναισθηματική συζήτηση:

Εστιάστε σε δείγματα συμπεριφοράς

Αναφέροντας κάποια δείγματα συμπεριφοράς του παιδιού που έχουν παρατηρήσει και οι ίδιοι, είναι ένας τρόπος να εξηγήσετε σε συγγενείς και φίλους τι είναι ο αυτισμός και τον λόγο για τον οποίο έγινε η διάγνωση στο παιδί σας.

Για παράδειγμα, αν το παιδί δεν πραγματοποιεί βλεμματική επαφή και δυσκολεύεται να επικοινωνήσει με τα άλλα παιδιά, μπορείτε να εξηγήσετε ότι αυτό δεν οφείλεται στο ότι είναι ντροπαλό ή αγενές, αλλά ότι πρόκειται για ένα από τα συμπτώματα του αυτισμού. Αντίστοιχα, το ότι το παιδί αντιδρά συναισθηματικά σε κάθε επαφή με τα μέλη της ευρύτερης οικογένειας, μπορεί να οφείλεται στο ότι αντιμετωπίζει δυσκολία στο να διαχειριστεί οποιαδήποτε αλλαγή της καθημερινής ρουτίνας, ένα ακόμα χαρακτηριστικό των παιδιών στο φάσμα του αυτισμού.

«Όταν κατανοήσουν ότι το παιδί παρουσιάζει, ακούσια, κάποιες ιδιαιτερότητες , θα έχει τεθεί η βάση για μία ευρύτερη συζήτηση σχετικά με την έννοια του αυτισμού», λέει οMichael Rosenthal , νευροψυχολόγος στο Child Mind Institute .

Αναφερθείτε στα βασικά χαρακτηριστικά του αυτισμού

Ενημερώστε τους ότι τα είδη συμπεριφοράς που συνδέονται με τον αυτισμό χωρίζονται σε δύο κατηγορίες:

Δυσκολίες σε κοινωνικές δεξιότητες: Τα παιδιά με αυτισμό ίσως να μην ανταποκρίνονται στα κοινωνικά σχόλια. Είναι πιθανό να αντιμετωπίζουν δυσκολία με το λόγο, αλλά και με τη μη λεκτική επικοινωνία, όπως τις εκφράσεις του προσώπου και την βλεμματική επαφή.

Περιορισμένα ή επαναλαμβανόμενα μοτίβα συμπεριφοράς και ενδιαφερόντων: Ενδεικτικά παραδείγματα αυτού είναι το παιδί να προσκολλάται σε ρουτίνες και «τελετουργικά», όπως το να τρώει το ίδιο φαγητό, να θέλει να διατηρεί το ίδιο πρόγραμμα ή να ακολουθεί την ίδια διαδρομή. 

Είναι επίσης συνηθισμένο για τα παιδιά με αυτισμό να παρουσιάζουν έντονο ενδιαφέρον για συγκεκριμένα θέματα, όπως για παράδειγμα, να θέλουν να μιλούν συνέχεια για τρένα ή για μία αγαπημένη τους ταινία.

Ίσως ρωτήσουν τι προκαλεί τον αυτισμό

Τα βασικά θέματα που πρέπει να αναφερθούν είναι τα εξής:

• Ο αυτισμός είναι μία ισόβια νευροαναπτυξιακή διαταραχή.
• Είναι εκ γενετής διαταραχή.
• Δε δημιουργείται από τα εμβόλια.
• Δεν προκαλείται από λανθασμένους χειρισμούς των γονέων

Το παιδί σας ίσως να μην ανταποκρίνεται στην εικόνα που έχουν οι άλλοι για τον αυτισμό

Είναι απαραίτητο να εξηγήσετε ότι ο αυτισμός καλύπτει ένα φάσμα ειδών συμπεριφοράς και ότι η εμφάνιση, ο βαθμός εκδήλωσης, αλλά και τα είδη των συμπτωμάτων διαφέρουν από άτομο σε άτομο. Για παράδειγμα, κάποια άτομα είναι λιγομίλητα, ενώ άλλα υπερβολικά ομιλητικά. Είναι πιθανό να μιλούν ασταμάτητα, αλλά δυσκολεύονται να συμμετάσχουν επιτυχώς σε αμφίδρομη συζήτηση.

ΗMandi Silverman , ψυχολόγος στο Child Mind Institute , αναφέρει: «Θεωρούμε ότι τα παιδιά με αυτισμό είναι σαν τις χιονονιφάδες× ούτε μία δεν είναι όμοια με κάποια άλλη. Το ότι ένα παιδί με αυτισμό μπορεί να συμπεριφέρεται ή να μιλάει με έναν συγκεκριμένο τρόπο δεν σημαίνει ότι και κάποιο άλλο παιδί με αυτισμό θα παρουσιάζει τα ίδια χαρακτηριστικά».

Εξηγήστε πώς η διάγνωση θα βοηθήσει το παιδί

Συχνά θεωρείται ότι η διάγνωση θα «στιγματίσει» αρνητικά το παιδί και ότι λόγω αυτής, οι άνθρωποι θα το αντιμετωπίζουν με ιδιαίτερο τρόπο, υποβαθμίζοντας τις ευκαιρίες, αλλά και την αυτοεκτίμησή του. Στην πραγματικότητα όμως, ισχύει ακριβώς το αντίθετο. Είναι καθησυχαστικό να ξέρει κανείς ότι οι αδυναμίες (όπως και οι δυνατότητες) του παιδιού έχουν συγκεκριμένη ονομασία, είναι απολύτως κατανοητές και όχι τόσο σπάνιες όσο τις θεωρούν.

Επιπλέον, μετά τη διάγνωση, η οικογένειά σας δικαιούται θεραπείες και υπηρεσίες, οι οποίες είναι απαραίτητες για την εκπαίδευση και την εξέλιξη του παιδιού.

Να είστε προετοιμασμένοι για δύσκολες αντιδράσεις

Κάθε μέλος της οικογένειας μπορεί να έχει διαφορετική αντίδραση όταν μάθει για τη διάγνωση του παιδιού. Κάποιοι αντιδρούν με ανακούφιση, καθώς αντιμετωπίζουν τη διάγνωση ως μία εξήγηση στις μέχρι τώρα δυσκολίες. Κάποιοι συγγενείς μπορεί να αισθανθούν λυπημένοι ή και συντετριμμένοι. Είναι φυσιολογικό τα συναισθήματά τους να εναλλάσσονται. Είναι επίσης πιθανό να απορρίψουν τη διάγνωση, κάτι που θα σας κάνει να νιώσετε λύπη, αλλά και να επιφέρει απομόνωση.

«Αρχικά, η διάγνωση αποτελεί πολύ σημαντικό γεγονός. Σε κάποιες περιπτώσεις, η διάγνωση οδηγεί τους γονείς στην αναθεώρηση της μέχρι τώρα αντίληψής τους σχετικά με την έννοια της μητρότητας και της πατρότητας,» αναφέρει ηDr .Silverman . Το ίδιο ισχύει και για τους παππούδες. «Ορισμένες φορές, οι συγγενείς, όπως και οι γονείς, χρειάζονται χρόνο μέχρι να συνειδητοποιήσουν και να αποδεχτούν την κατάσταση. Δεν είναι σπάνιο να υπάρξουν εκδηλώσεις απογοήτευσης, σύγχυσης ή ακόμη και θυμού. Εξάλλου, μερικές φορές όλοι χρειαζόμαστε λίγο χρόνο για να επεξεργαστούμε μία κατάσταση», υποστηρίζει.

Να δώσετε στα μέλη της οικογένειάς σας το περιθώριο να εκφράσουν τα αισθήματά τους. Ωστόσο, ενημερώστε ότι δουλεύετε με μία ομάδα ειδικών για να επιτευχθεί το καλύτερο δυνατό αποτέλεσμα για το παιδί. Μπορείτε επίσης να τους πείτε πόσο σημαντικοί είναι οι ίδιοι, τόσο για εσάς όσο και για το παιδί και ότι ελπίζετε ότι θα σας στηρίξουν.

Εάν είναι απαραίτητο, μιλήστε στον γιατρό σας

Εφόσον οι αντιδράσεις των μελών της οικογένειας δεν παρουσιάζουν βελτίωση, οDr .Rosenthal προτείνει να σκεφτείτε τον λόγο για τον οποίο συνεχίζουν να αντιδρούν. Υποστηρίζει ότι οι τρεις βασικοί λόγοι είναι οι εξής:

Δεν κατανοούν τον αυτισμό, επομένως οδηγούνται στην άρνηση.

Θεωρούν ότι γνωρίζουν τι είναι ο αυτισμός και δε συμφωνούν ότι η διάγνωση είναι σωστή.
Δεν ξέρουν πώς να διαχειριστούν την κατάσταση και αποφεύγουν να την σκέφτονται, καθώς τους είναι επίπονο.

«Έχω παροτρύνει στο παρελθόν τους γονείς του παιδιού να φέρουν σε συνεδρία κάποιο μέλος της ευρύτερης οικογένειας εφόσον αυτό αντιμετωπίζει δυσκολίες στο να αντιληφθεί ή να διαχειριστεί την κατάσταση», αναφέρει. «Η ψυχοπαιδαγωγική εκπαίδευση μπορεί να φανεί χρήσιμη σε οποιονδήποτε και εάν το άτομο αυτό έχει μία άκρως λανθασμένη αντίληψη σχετικά με τη διάγνωση ή αισθάνεται αβοήθητο, είναι μία καλή ευκαιρία να ενημερωθεί».

ΟDr .Rosenthal αναφέρει επίσης ότι σε περίπτωση που η διαδικασία αξιολόγησης βρίσκεται σε εξέλιξη αυτή την περίοδο, θα ήταν μία καλή ιδέα να πηγαίνετε στις συνεδρίες ενημέρωσης μαζί με τα μέλη της οικογένειας που δυσκολεύονται να αποδεχτούν την κατάσταση.

Ζητήστε βοήθεια από τους άλλους

Αυτό θα βοηθήσει όχι μόνο εσάς τους ίδιους, αλλά και τους ανθρώπους στους οποίους απευθύνεστε για βοήθεια. Ενώ είναι στη φύση μας να θέλουμε να βοηθήσουμε την οικογένεια και τους φίλους μας, κάποιες φορές διστάζουμε επειδή δεν βρίσκουμε τον κατάλληλο τρόπο ή φοβόμαστε ότι υπερβαίνουμε τα όρια. Επομένως, αν θέλετε βοήθεια, ζητήστε την.

Συζητήστε με άλλους γονείς

Σε κάποιες περιπτώσεις, όταν οι γονείς συνειδητοποιήσουν τη σημασία της διάγνωσης, νιώθουν συντετριμμένοι και μόνοι. ΗDr .Silverman υποστηρίζει ότι κάτι ιδιαίτερα βασικό, εκτός της σωστής θεραπείας, είναι το να περνούν χρόνο με γονείς άλλων παιδιών που ανήκουν στο φάσμα του αυτισμού. «Η παρέα με άλλους γονείς θα σας κάνει να νιώσετε πιο δυνατός και το αίσθημα της μοναξιάς και της απομόνωσης θα μειωθεί αισθητά. Είναι ιδιαίτερα σημαντικό να έχεις ανθρώπους που αντιλαμβάνονται την κατάσταση,» αναφέρει.

Ο γιατρός του παιδιού σας ίσως μπορεί να σας συστήσει κάποια τοπική ομάδα υποστήριξης. Εναλλακτικά, θα μπορούσατε να αναζητήσετε στο διαδίκτυο ή να έρθετε σε επαφή με άλλους γονείς σε ομάδες αθλημάτων ή δραστηριοτήτων για παιδιά με ειδικές απαιτήσεις.

Πηγή: https://upbility.gr/blogs/blog/anakoinonontas_ton_aytismo

Read More

Έφηβοι και κατάθλιψη

Μάθετε τα σημάδια της κατάθλιψης στους εφήβους και πώς μπορείτε να βοηθήσετε.

Η κατάθλιψη κατά την εφηβεία δεν είναι απλά κακή διάθεση και περιστασιακή μελαγχολία- είναι ένα σοβαρό πρόβλημα που έχει αντίκτυπο σε κάθε πτυχή της ζωής του εφήβου. Είναι πολλές φορές υπεύθυνη για υπερκατανάλωση αλκοόλ, χρήση ουσιών, βία, απέχθεια του εαυτού, ακρωτηριασμό εαυτού, ακόμα και αυτοκτονία.  Αλλά ως γονείς που νοιάζεστε για τα παιδιά σας, υπάρχουν πολλοί τρόποι να βοηθήσετε. Το να συζητάτε για το πρόβλημα και να υποστηρίζετε τον έφηβο είναι για αρχή ένας πολύ καλός τρόπος να επαναφέρετε τον έφηβο στην πραγματικότητα.

Κατανοώντας την εφηβική κατάθλιψη. 

Περιστασιακά ξεσπάσματα και κακή διάθεση είναι αναμενόμενα κατά την περίοδο της εφηβείας, αλλά η κατάθλιψη είναι κάτι διαφορετικό. Επεμβαίνοντας στην προσωπικότητα του εφήβου, προκαλεί δυσβάσταχτη θλίψη, απόγνωση και θυμό στον έφηβο.

Η κατάθλιψη κατά την εφηβεία εμφανίζεται πολύ πιο συχνά από ότι νομίζουμε. Αν και είναι κατά μεγάλο ποσοστό θεραπεύσιμη, οι έρευνες έχουν δείξει ότι ένας στους πέντε καταθλιπτικούς εφήβους λαμβάνουν αγωγή. Αντίθετα με τους ενήλικες, που έχουν τη δυνατότητα να αναζητήσουν μόνοι τους βοήθεια, οι έφηβοι εξαρτώνται από τους γονείς, τους καθηγητές ή άλλους κοντινούς τους ανθρώπους που πρέπει α αντιληφθούν τι συμβαίνει και να τους φέρνουν σε επαφή με τους ειδικούς που χρειάζεται. Επομένως, αν έχετε κάποιον έφηβο στη ζωή σας, είναι σημαντικό να γνωρίζετε πώς εκδηλώνεται η εφηβική κατάθλιψη και τι να κάνετε αν αναγνωρίσετε κάποια από τα προειδοποιητικά σημάδια αυτής.

Σημάδια και συμπτώματα της εφηβικής κατάθλιψης.

Οι έφηβοι έχουν να αντιμετωπίσουν ένα σωρό πιέσεις από τις αλλαγές που επιφέρει η ήβη, αλλά και εσωτερικές αναζητήσεις που έχουν να κάνουν με το ποιοι είναι και τι τους ταιριάζει. Η μετάβαση από την παιδικότητα στην ενήλικη ζωή επιφέρει και διαμάχες με τους γονείς, αφού οι έφηβοι διεκδικούν την ανεξαρτησία τους. Όλη αυτή η κατάσταση κάνει πολύ δύσκολη τη διάκριση μεταξύ των συμπτωμάτων της κατάθλιψης και της φυσιολογικής αντιδραστικής συμπεριφοράς ενός εφήβου. Και για να γίνουν τα πράγματα ακόμα πιο περίπλοκα, οι έφηβοι που πάσχουν από κατάθλιψη δεν είναι απαραίτητο να είναι συνέχεια μελαγχολικοί ή αποτραβηγμένοι από τους άλλους. Για μερικούς εφήβους, τα συμπτώματα της επιθετικότητας, του θυμού και της οργής είναι  πιο έκδηλα.

Μερικά από τα συμπτώματα της εφηβικής κατάθλιψης είναι τα ακόλουθα:

• Θλίψη και απελπισία
• Ευερεθιστότητα , θυμός ή εχθρότητα 
• Δακρύρροια ή συχνό κλάμα
• Απόσυρση από φίλους και την οικογένεια
• Απώλεια ενδιαφέροντος για δραστηριότητες
• Αλλαγές στις διατροφικές συνήθειες και τον ύπνο
• Ανησυχία και διέγερση
• Αισθήματα αναξιότητας και ενοχής
• Η έλλειψη ενθουσιασμού και κινήτρου
• Κόπωση ή έλλειψη ενέργειας
• Δυσκολία στη συγκέντρωση
• Σκέψεις θανάτου ή αυτοκτονίας

Αν δεν είστε βέβαιοι αν ο έφηβος που υπάρχει στη ζωή σας πάσχει από κατάθλιψη ή απλά διανύει την περίοδο της εφηβείας,  αναλογιστείτε αν έχει κάποια από αυτά τα συμπτώματα και για πόσο διάστημα, πόσο έντονα είναι και πόσο διαφορετικά συμπεριφέρεται από ότι παλαιότερα. Αν και κάποιοι προβληματισμοί είναι αναμενόμενοι καθώς οι έφηβοι αντιμετωπίζουν τις προκλήσεις της ενηλικίωσης, δραματικές αλλαγές στην προσωπικότητα, τη διάθεση ή τη συμπεριφορά που διαρκούν στο χρόνο είναι ενδεικτικά σημάδια ότι κάτι πιο σημαντικό συμβαίνει στον έφηβο και καλό θα ήταν να λάβει βοήθεια.

Η διαφορά μεταξύ εφηβικής κατάθλιψης και κατάθλιψης ενηλίκων.

Η εφηβική κατάθλιψη έχει διαφορετικά χαρακτηριστικά και φαίνεται διαφορετικά από ότι η κατάθλιψη στους ενήλικες. Τα ακόλουθα συμπτώματα της κατάθλιψης είναι πιο συχνά στους εφήβους από ότι στους ενήλικες:

• Ευερεθιστότητα , θυμός ή εχθρότητα - Όπως αναφέρθηκε και προηγουμένως, η ευερεθιστικότητα είναι επικρατέστερη της θλίψης και της μελαγχολίας στους εφήβους. Ένας έφηβος που πάσχει από κατάθλιψη μπορεί να είναι  στριφνός, εχθρικός, να ενοχλείται εύκολα ή να είναι επιρρεπής  σε ξεσπάσματα θυμού.

• Ανεξήγητα άλγη και πόνοι- Οι έφηβοι που πάσχουν από κατάθλιψη συχνά παραπονιούνται για αδιαθεσίες και φυσικά συμπτώματα, όπως πονοκέφαλος ή πόνος στην κοιλιά. Αν υποβληθεί σε εξετάσεις και δεν υπάρχει κάποιο οργανικό αίτιο, αυτοί οι πόνοι είναι πιθανό να υποδηλώνουν κατάθλιψη.


• Υπερευαισθησία στην κριτική- Οι καταθλιπτικοί έφηβοι κατακλύζονται από συναισθήματα ματαιότητας, γεγονός που τους καθιστά ιδιαίτερα ευάλωτους στην κριτική, την απόρριψη και την αποτυχία. 

• Απόσυρση από κάποιος ανθρώπους, αλλά όχι όλους- Ενώ οι ενήλικες που πάσχουν από κατάθλιψη τείνουν να απομονώνονται από όλους, ο έφηβοι συνήθως κρατούν κάποιες φιλίες τους, αλλά κοινωνικοποιούνται λιγότερο από ότι πριν, απομακρύνονται από τους γονείς τους ή κάνουν παρέα με διαφορετικούς ανθρώπους από ότι παλαιότερα.

Επιπτώσεις της εφηβικής κατάθλιψης.

Οι αρνητικές επιπτώσεις της εφηβικής κατάθλιψης είναι πολύ περισσότερο από τη μελαγχολική διάθεση που έχει στο μυαλό του όποιος ακούει για κατάθλιψη. Παρακάτω παρουσιάζονται κάποιες από τις επιπτώσεις της κατάθλιψης στους εφήβους που ταυτόχρονα αποτελούν και λανθασμένους τρόπους με τους οποίους οι έφηβοι που πάσχουν από κατάθλιψη προσπαθούν να μειώσουν τη μεγάλη τους δυσφορία.

• Προβλήματα στο σχολείο. Οι έφηβοι που πάσχουν από κατάθλιψη έχουν χαμηλά επίπεδα ενέργειας και δεν μπορούν να συγκεντρωθούν εύκολα. Στο σχολείο, αυτό μπορεί να τους οδηγήσει σε μειωμένη προσοχή και συμμετοχή στο μάθημα, χαμηλότερους βαθμούς και ματαίωση στους καλούς μαθητές που δεν μπορούν να ανταπεξέλθουν όπως παλαιότερα.

• Φυγή. Πολλοί έφηβοι που πάσχουν από κατάθλιψη το σκάνε από το σπίτι ή μιλούν στους δικούς τους για φυγή. Τέτοιες απόπειρες είναι πολλές φορές μια κραυγή βοήθειας από την πλευρά τους.

Αν  θέλετε να μάθετε περισσότερα για τους εφήβους που φεύγουν από το σπίτι πατήστε εδώ.

• Υπερκατανάλωση αλκοόλ ή χρήση ναρκωτικών. Οι έφηβοι μπορεί να καταφεύγουν στα ναρκωτικά ή το ποτό για να καταπολεμήσουν την κατάθλιψή τους. Δυστυχώς, η επιλογή τους αυτή κάνει τα πράγματα ακόμα δυσκολότερα. 

Αν θέλετε να μάθετε περισσότερα για τη χρήση αλκοόλ κατά την εφηβική ηλικία πατήστε εδώ.

• Χαμηλή αυτοεκτίμηση. Η κατάθλιψη ενεργοποιεί και εντείνει συναισθήματα όπως ντροπή, αποτυχία, ματαιότητα, γεγονός που φθείρει την αυτοεικόνα του εφήβου.

• Εθισμός στο Διαδίκτυο. Οι έφηβοι ενδέχεται να χρησιμοποιούν το Internet ως διέξοδο από την πραγματικότητα και τα προβλήματά τους. Ωστόσο,  η παρατεταμένη χρήση του Διαδικτύου εντείνει την απομόνωσή τους με αποτέλεσμα να γιγαντώνει τα καταθλιπτικά τους συναισθήματα.

• Ριψοκίνδυνη συμπεριφορά. Καταθλιπτικοί έφηβοι προβαίνουν συχνά σε επικίνδυνες συμπεριφορές, όπως γρήγορη οδήγηση, ανεξέλεγκτη κατανάλωση αλκοόλ, σεξ χωρίς προφυλάξεις.

• Βία. Μερικοί καταθλιπτικοί έφηβοι –συνήθως αγόρια που είναι θύματα σχολικού εκφοβισμού- γίνονται επιθετικοί. Μίσος για τον εαυτό ή η ελπίδα θανάτου μπορεί να ωθήσει μερικούς έφηβους σε βίαιη συμπεριφορά και δολοφονική οργή.

Επιπλέον, η εφηβική κατάθλιψη έχει συσχετιστεί και με άλλες διαταραχές, όπως διατροφικές διαταραχές ή αυτοτραυματισμό.

Ενθαρρύνοντας έναν καταθλιπτικό έφηβο να ανοιχτεί.

Εάν υποπτεύεστε ότι ένας έφηβος που υπάρχει στη ζωή σας μπορεί να  πάσχει από κατάθλιψη,  καλό θα ήταν να ενεργήσετε άμεσα. Ακόμα και αν δεν είστε σίγουροι ότι πρόκειται για κατάθλιψη, οι προβληματικές συμπεριφορές και τα διαφορετικά από πριν συναισθήματα που ενδεχομένως παρουσιάζει ο έφηβος είναι σημάδια του προβλήματος. 

Ανεξάρτητα από το αν τελικά πρόκειται για κατάθλιψη, μια ανησυχητικά διαφορετική συμπεριφορά καλό είναι να αναφερθεί σε κάποιον ειδικό. Όσο νωρίτερα γίνει αυτό, τόσο το καλύτερο για τον έφηβο. 

Αρχικά, με τρόπο που να δείχνει την αγάπη και το νοιάξιμό σας για τον έφηβο και χωρίς να κρίνετε τη συμπεριφορά και τα συναισθήματά του ή την κατάσταση στην οποία βρίσκεται, μοιραστείτε τις ανησυχίες σας μαζί του. Παρουσιάστε του συγκεκριμένα τα σημάδια που έχετε παρατηρήσει πάνω του που μπορεί να υποδεικνύουν καταθλιπτική συμπεριφορά και εξηγήστε τους λόγους για τους οποίους ανησυχείτε. Στη συνέχεια, ενθαρρύνετε το παιδί να μοιραστεί μαζί σας την κατάσταση στην οποία βρίσκεται.

Ο έφηβος μπορεί να είναι απρόθυμος να ανοιχτεί σε εσάς. Ενδεχομένως  ντρέπεται ή φοβάται ότι δε θα τον καταλάβετε. Ωστόσο, δεν είναι απίθανο να δυσκολεύεται να εξωτερικεύσει αυτό που νιώθει.
Εάν ισχυρίζεται ότι δεν συμβαίνει τίποτα, αλλά δεν μπορεί να δώσει κάποια εξήγηση για την αλλαγή της συμπεριφοράς του, θα πρέπει να εμπιστευτείτε το ένστικτό σας. Να έχετε στο νου σας ότι η άρνηση είναι ένας πολύ δυνατός αμυντικός μηχανισμός. 
Συμβουλές για το πώς να μιλήσετε στον έφηβο:

Υποστηρίξτε: Δείξτε του ότι είστε εκεί γι’ αυτόν ολοκληρωτικά και χωρίς       προϋποθέσεις. Μην κάνετε πολλές ερωτήσεις ( στους εφήβους δεν αρέσει να νιώθουν ότι τους λέτε τι να κάνουν) αλλά ξεκαθαρίστε ότι είστε πρόθυμοι και έτοιμοι να του προσφέρετε την υποστήριξή σας όταν τη χρειαστούν.

Να επιμένετε, αλλά ευγενικά και ήρεμα: Μην τα παρατήσετε εάν ο έφηβος σας φωνάξει κατά την πρώτη προσέγγιση. Να σέβεστε το ότι το παιδί σας ενδεχομένως δε νιώθει πολύ άνετα να συζητάει με εσάς αυτό που τον απασχολεί, αλλά ταυτόχρονα να δείχνετε το ενδιαφέρον σας και τη θέλησή σας να τον ακούσετε. 

Να ακούτε χωρίς να κάνετε κήρυγμα: Αντισταθείτε στην τάση σας να κριτικάρετε αυτά που θα σας πει ο έφηβος όταν αρχίσει να μιλάει. Το σημαντικό είναι ότι το παιδί σας μπαίνει στη διαδικασία να επικοινωνήσει μαζί σας και να σας εκφράσει τους προβληματισμούς του. Αποφύγετε να προσφέρετε αμέσως συμβουλές ή τελεσίγραφα.

Δεχτείτε τα συναισθήματά του: Μην προσπαθήσετε αμέσως να βγάλετε τον έφηβο από την κατάθλιψή του, ακόμα και αν οι λόγοι που τον φέρνουν σε αυτή την κατάσταση σας φαίνονται χαζοί ή παράλογοι. Απλά αναγνωρίστε και δεχτείτε τη θλίψη και τον πόνο που βιώνει. Εάν δεν το κάνετε, θα πιστέψει ότι δεν παίρνετε σοβαρά τις ανησυχίες, τα συναισθήματά του και αυτόν τον ίδιο.

Θεραπεία για την εφηβική κατάθλιψη

Η κατάθλιψη είναι πολύ βασανιστική εάν δεν μπει το άτομο στη διαδικασία της θεραπείας. Επομένως μην περιμένετε ελπίζοντας ότι με την πάροδο του χρόνου τα συμπτώματα θα εξαλειφθούν. Εάν αναγνωρίσετε κάποια από τα σημάδια της κατάθλιψης, αναζητήστε βοήθεια από κάποιον επαγγελματία ψυχικής υγείας.

Προετοιμαστείτε ώστε να δώσετε στον ειδικό συγκεκριμένες πληροφορίες σχετικά με τα συμπτώματα του εφήβου που έχουν υποπέσει στην αντίληψή σας. Επιπλέον, θα πρέπει να κάνετε ξεκάθαρο πόσο καιρό υπάρχουν αυτά τα συμπτώματα, πόσο επηρεάζουν την καθημερινότητα του νέου και εάν έχετε παρατηρήσει συγκεκριμένα μοτίβα τα οποία επαναλαμβάνει. Θα πρέπει επίσης να ενημερώσετε ένα υπάρχει κάποιος συγγενής με αντίστοιχη διάγνωση. 

Εάν δεν υπάρχει κάποια οργανική αιτία της δυσφορίας του εφήβου, ένας επαγγελματίας ψυχικής υγείας που γνωρίζει και παρακολουθεί παιδιά και εφήβους είναι η καλύτερη λύση.

Κατά τη διαδικασία της επιλογής του ειδικού, πάντα να λαμβάνετε υπόψη την άποψη του εφήβου. Οι έφηβοι είναι σε ηλικία που εξαρτώνται από τους γονείς τους για αποφάσεις που έχουν να κάνουν με την υγεία τους. Ωστόσο, καλό είναι να ακούτε την άποψή τους. Κανένας θεραπευτής δεν κάνει θαύματα και καμία θεραπεία δεν ταιριάζει σε όλους. Εάν ο έφηβός σας δεν νιώθει άνετα ή δεν νιώθει να συνδέεται συναισθηματικά με τον ψυχοθεραπευτή του, καλό είναι να αναζητήσετε κάποιον άλλον που θα ταιριάζει με τον έφηβο, ώστε η δουλειά που γίνεται να είναι ουσιαστική.   


Μην επαναπαύεστε στη φαρμακευτική αγωγή

Αναζητήστε να κάνετε συζήτηση με τον ειδικό που έχετε επιλέξει σχετικά με τις δυνατότητες που υπάρχουν για θεραπεία. Υπάρχουν πολλές επιλογές για τους εφήβους, μερικές από τις οποίες είναι η ατομική ψυχοθεραπεία, η οικογενειακή- ομαδική και η φαρμακευτική αγωγή. 

Η ψυχοθεραπεία είναι συχνά μια καλή εναλλακτική για κάποιες μορφές κατάθλιψης. Κατά τη διάρκεια της θεραπείας, η κατάθλιψη του εφήβου είναι δυνατόν να θεραπευτεί. Εάν αυτό δεν γίνει, τότε η λήψη φαρμάκων μπορεί να επιλεχθεί. Και πάλι όμως επικουρικά της ψυχοθεραπείας. 

Αν θέλετε να μάθετε περισσότερα για την ψυχοθεραπεία πατήστε εδώ. 

Δυστυχώς, πολλοί γονείς αναγκάζονται να  επιλέξουν τη λήψη αντικαταθλιπτικών φαρμάκων, έναντι άλλων θεραπειών που είναι πιο δαπανηρές και διαρκούν πιο μεγάλο διάστημα. Ωστόσο, εκτός και αν υπάρχει αυξημένη πιθανότητα αυτοκτονίας (κατά την οποία η φαρμακοθεραπεία σε συνδυασμό με την ψυχοθεραπεία είναι μονόδρομος),  έχετε τη δυνατότητα και το χρόνο να ζυγίσετε προσεκτικά τις επιλογές σας, να πάρετε όλες τις απαραίτητες πληροφορίες για την καθεμία και τελικά να επιλέξετε τον τύπο θεραπείας που εσείς κρίνετε ότι θα είναι ο καλύτερος για το παιδί σας.

Κίνδυνοι λήψης αντικαταθλιπτικών από εφήβους

Σε σοβαρές περιπτώσεις κατάθλιψης, η λήψη φαρμάκων βοηθά στην εξομάλυνση των συμπτωμάτων. Ωστόσο, τα αντικαταθλιπτικά δεν είναι πάντα η καλύτερη επιλογή όταν κάποιος έφηβος πάσχει από κατάθλιψη. Και αυτό γιατί πάνε μαζί με τις παρενέργειές τους. Είναι, λοιπόν, σημαντικό να ζυγίσετε τα οφέλη έναντι των κινδύνων  πριν πάρετε κάποια απόφαση.  

Τα αντικαταθλιπτικά και ο εφηβικός εγκέφαλος 

Τα αντικαταθλιπτικά φάρμακα κατασκευάστηκαν και ελέγχθηκαν σε ενήλικες, οπότε δεν είναι απόλυτα κατανοητός ο τρόπος που επενεργούν στον εγκέφαλο των εφήβων που αναπτύσσεται ακόμα. Πολλοί ερευνητές ανησυχούν ότι η χρήση τους παρεμβαίνει στη φυσιολογική ανάπτυξη του εγκεφάλου των παιδιών και των εφήβων. Ο ανθρώπινος εγκέφαλος εξελίσσεται γρήγορα στους νέους και η έκθεσή του σε αντικαταθλιπτικά μπορεί να έχει αντίκτυπο στην ανάπτυξή του- ειδικά στον τρόπο που οι διαχειρίζονται το άγχος και τα συναισθήματα.

Πώς να υποστηρίξετε τον έφηβο που βρίσκεται σε θεραπεία

Όταν ο καταθλιπτικός έφηβος που βρίσκεται στη ζωή σας βρίσκεται υπό θεραπεία, το πιο σημαντικό που μπορείτε να κάνετε είναι να του δίνετε να καταλάβει ότι είστε εκεί για να τον ακούσετε και να τον υποστηρίξετε. Τώρα περισσότερο από ποτέ, ο έφηβος είναι σημαντικό να γνωρίζει ότι είναι πολύτιμος για εσάς, ότι τον αποδέχεστε και ότι νοιάζεστε για αυτόν.

• Να δείχνετε κατανόηση: Το να ζείτε με έναν καταθλιπτικό έφηβο μπορεί να είναι δύσκολη υπόθεση. Μερικές φορές μπορεί να νιώθετε εξάντληση, απόρριψη ή και απελπισία. Κατά τη δοκιμασία αυτή, είναι σημαντικό να θυμάστε ότι το παιδί σας δεν είναι «δύσκολο» επίτηδες. Υποφέρει, οπότε προσπαθήστε όσο μπορείτε να είστε υπομονετικοί και να δείχνετε κατανόηση.

• Ενθαρρύνετέ το να γυμνάζεται: Παροτρύνετε τον έφηβο να είναι δραστήριος. Η γυμναστική μπορεί να βοηθήσει πολύ στην εξάλειψη των συμπτωμάτων της κατάθλιψης, επομένως βρείτε τρόπους να την εντάξετε στη καθημερινότητα του εφήβου. Κάτι πολύ απλό, όπως το να βγάζει καθημερινά το σκύλο για βόλτα ή να κάνει βόλτα με το ποδήλατό του, μπορεί να είναι πολύ ευεργετικό.

• Ενθαρρύνετε την κοινωνική δραστηριότητα: Το μόνο που κάνει η απομόνωση είναι να κάνει τα πράγματα χειρότερα. Επομένως, δώστε ώθηση στον έφηβο να βρίσκεται με τους φίλους του ή να προσπαθήσει να κοινωνικοποιηθεί. Προσφερθείτε να πάτε κάπου τον έφηβο με τους φίλους του ή προτείνετέ του κοινωνικές δραστηριότητες που μπορεί να του φανούν ενδιαφέρουσες, όπως ομαδικά αθλήματα ή συμμετοχή σε ομάδες τους σχολείου.

• Εμπλακείτε στη θεραπεία του: Σιγουρευτείτε ότι ο έφηβος ακολουθεί όλες τις οδηγίες του θεραπευτή του και ότι πηγαίνει στη θεραπεία του. Είναι πολύ σημαντικό να παίρνει την αγωγή του σωστά. Παρατηρείστε τις αλλαγές στην κατάσταση του εφήβου και επικοινωνήστε με το γιατρό του αν δείτε ότι τα συμπτώματα χειροτερεύουν. 

• Ενημερωθείτε σχετικά με την κατάθλιψη: Ακριβώς όπως θα κάνατε αν το παιδί σας έπασχε από μια ασθένεια για την οποία γνωρίζετε ελάχιστα, έτσι και τώρα καλό είναι να ενημερωθείτε και να πάρετε όσες  περισσότερες πληροφορίες γίνεται σχετικά με την ασθένεια. Όσο περισσότερα ξέρετε τόσο πιο έτοιμος είστε να βοηθήσετε τον νέο με τη θεραπέια του. Ενθαρρύνετε τον να μάθει και εκείνος σχετικά με αυτό που περνάει όσα περισσότερα μπορεί. Με αυτόν τον τρόπο θα καταλάβει ότι δεν είναι μόνος, υπάρχουν κι άλλοι νέοι στην ίδια κατάσταση.

Η όλη διαδικασία της θεραπείας θα είναι δύσκολη και απαιτητική, γι΄αυτό  χρειάζεται να είστε υπομονετικοί. Να αναγνωρίζετε και να χαίρεστε για κάθε μικρή νίκη και να είστε προετοιμασμένοι για σκαμπανεβάσματα και μικρά πισωγυρίσματα. Και αυτά στο πρόγραμμα είναι. Όσο κάνετε ότι είναι απαραίτητο για να βοηθήσετε τον έφηβο, κάνετε σωστά τη δουλειά σας.

Οικογενειακή συμβουλευτική

Σαν γονιός που καλέιται να αντιμετωπίσει την εφηβική κατάθλιψη, θα πιάσετε την εαυτό σας να δίνει όλη την ενέργεια κι την προσοχή του στο πρόβλημα. Με αυτόν τον τρόπο, είναι πιθανό να παραμελείτε τις δικές σας ανάγκες ή τις ανάγκες των υπολοίπων μελών της οικογένειας. Καθώς το να παρέχετε  βοήθεια στον έφηβο που τη χρειάζεται θα πρέπει να είναι στις προτεραιότητές σας, είναι σημαντικό η οικογένειά σας να μένει δυνατή και υγιής.

• Να προστατεύετε τον εαυτό σας. Προκειμένου να βοηθήσετε τον έφηβο θα πρέπει να είστε υγιείς  και θετικοί. Επομένως δεν είναι σωστό να αγνοείτε τις δικές σας ανάγκες. Το άγχος και η αγωνία σας είναι δυνατό να επηρεάζει τη δάθεση και τα συναισθήματά σας, επομένως είναι σημαντικό να βοηθάτε τον εαυτό σας να ανταπεξέλθει, φροντίζοντας να τρέφεστε σωστά, να κοιμάστε ικανοπιητικά και να φροντίζετε να υπάρχουν στο καθημερινό σας πρόγραμμα πράγματα που σας ευχαριστούν. 

• Αναζητήστε υποστήριξη. Φροντίστε να παίρνετε τη συναισθηματική υποστήριξη που χρειάζεστε. Απευθυνθύτε σε φίλους ή σε κάποιον ειδικό ψυχικής υγείας. Είναι πολύ λογικό να νιώθετε πελαγωμένοι, θυμωμένοι αβοήθητοι, ακόμα και θυμωμένοι. Το σημαντικό είναι να μιλατε για αυτά τα συναισθήματα, καθώς και για τον τρόπο που βιώνετε την κατάθλιψη του παιδιού σας, παρά να καταπιέζετε τα συναισθήματά σας.

• Ανοιχτείτε στην οικογένεια. Μην κρύβεστε πίσω από το δάχτυλό σας με σκοπό να προστατέψετε τα υπόλοιπα παιδιά της οικογένειας. Τα παιδιά το αντιλαμβάνονται όταν κάτι δεν πάει καλά. Όταν τα κρατάτε στο σκοτάδι, η φαντασία τους μπορεί να φτιάξει ακόμα χειρότερα  σενάρια. Να είστε ειλικρινείς σχετικά με το τι συμβαίνει και αφήστε τα παιδία να κάνουν όσες ερωτήσεις θέλουν και να μοιραστούν τα συναισθήματά τους για αυτό που συμβαίνει.

• Προστατεψτε τα αδέρφια. Η κατάθλιψη μπορεί να προκαλέσει άγχος και αγωνία σε όλα τα μέλη της οικογένειας. Γι’ αυτό φροντίστε τα υπόλοιπα αδέρφια να λάβουν ξεχωριστή προσοχή και επαγγελματική βοήθεια σε περίπωση που θεωρείτε ότι δεν είναι σε θέση να διαχειριστούν την κατάσταση μόνα τους. 

• Αποφύγετε να αποδώσετε ευθύνες. Είναι εύκολο να κατηγορήσετε τον εαυτό σας ή άλλα μέλη της οικογένειας για την κατάσταση. Αυτό μόνο άγχος και δυσφορία μπορεί να προσφέρει στην ήδη αγχωμένη ατμόσφαιρα του σπιτιού. Επιπλέον, η κατάθλιψη οφείλετεαι σε μεγάλο αριθμό παραγόντων και είναι σχεδόν απίθανο να οφείλεται σε κάποιον συγκεκριμένο άνθρωπο- εκτός αν μιλάμε για περιπτώσεις παραμέλησης ή κακοποίησης.

Πολυδώρου Χριστίνα

Read More

Ο σύντροφός μου πάσχει από κατάθλιψη. Πώς μπορώ να του συμπαρασταθώ;

Το να είσαι σε μία σχέση όταν ο ένας (ή και οι δύο) πάσχει από κατάθλιψη είναι πρόκληση. Η κατάθλιψη ίσως κάνει το σύντροφό σου να φαίνεται απόμακρος. Μπορεί να νιώθει ότι είναι βάρος ή να κλείνεται στον εαυτό του. Τίποτα όμως από αυτά δε σημαίνει ότι η σχέση σας είναι προβληματική. Οι δυο σας μπορείτε να το αντιμετωπίσετε μαζί.

Είναι σημαντικό να έχετε κατά νου ότι ο τρόπος που εκδηλώνεται η κατάθλιψη δε διαφέρει μόνο από άτομο σε άτομο, αλλά και από τη μια σχέση στην άλλη. Μπορείτε να ακολουθήσετε κάποιες οδηγίες και προτάσεις που θα βρείτε σε αυτό το άρθρο αλλά μόνο εσείς και ο σύντροφός σας μπορείτε να καθορίσετε τα όρια, τους συμβιβασμούς και τι είναι αυτό που τελικά μπορείτε να χειριστείτε μαζί.

Τα καλά νέα είναι ότι υπάρχει ελπίδα για τη σχέση. Ένας καταθλιπτικός σύντροφος μπορεί να προκαλέσει άγχος σε μια σχέση. Το ίδιο δύναται να προκαλέσει όμως και ένας θάνατος στην οικογένεια ή οικονομικά προβλήματα, ακόμα και μια διαφωνία. Η κατάθλιψη δεν είναι το πρώτο πρόβλημα που προκύπτει στη σχέση και σίγουρα δε θα είναι και το τελευταίο. Ακριβώς όπως και με οποιοδήποτε άλλο πρόβλημα μπορείτε να μπείτε σε μια συμβουλευτική ή θεραπευτική διαδικασία και να δουλέψετε τα προβλήματά σας.

Μην παίρνετε τα συμπτώματα της κατάθλιψης προσωπικά

Ένα από τα βασικά συμπτώματα της κατάθλιψης είναι η διαστρεβλωμένη αντίληψη της πραγματικότητας. Όλα φαντάζουν χειρότερα από ότι είναι στην πραγματικότητα και μερικές μέρες σου φαίνεται ακατόρθωτο ακόμα και το να σηκωθείς από το κρεβάτι το πρωί. Όταν κάποιος που πάσχει από κατάθλιψη είναι σε σχέση, αυτή η συμπεριφορά μπορεί να εκδηλωθεί και σε πράγματα όπως το να βγείτε για μια βόλτα ή να κάνετε sex ή να κάνετε κάποια συζήτηση. Και είναι και πολύ πιθανό ο λόγος που υπάρχει ενδιαφέρον για αυτά να μην έχει καμία απολύτως σχέση μαζί σας.

Μέρος της δυσκολίας που έχετε να αντιμετωπίσετε είναι ότι τα περισσότερα από τα συμπτώματα της κατάθλιψης έρχονται σε αντίθεση με τα χαρακτηριστικά μιας υγιούς και επιτυχημένης σχέσης. Αν η σχέση σας είναι "καλή" θα πρέπει να είστε θετικοί! Προσπαθήστε να δοκιμάζετε καινούρια πράγματα, να έχετε κοινωνικές σχέσεις και με άλλους ανθρώπους και να κάνετε sex συχνά.

Δεν υπάρχει κάποιος οδηγός σχέσεων που να λέει ότι μια επιτυχημένη σχέση είναι αυτή όπου ο σύντροφος σου γυρνάει από τη δουλειά, λέτε λίγα πράγματα, χαζεύει στον υπολογιστή και κάνα δύωρο και μετά κοιμάται για τις επόμενες 10 ώρες. Αυτό που οι άλλες σχέσεις βλέπουν ως σημάδια ότι κάτι δεν πάει καλά στη σχέση, για εσάς είναι ρουτίνα. Αυτά μπορεί να είναι ανησυχητικά σημάδια αλλά δεν αφορούν απαραίτητα τη δική σας σχέση. Αν είχατε ένα σύντροφο με σπασμένο πόδι, ίσως να μην μπορούσε να βγαίνετε συχνά ή να κάνετε sex όπως κάνατε, αλλά ο λόγος θα ήταν προφανής. Με την κατάθλιψη, το πρόβλημα είναι κρυμμένο. Είναι πιο εύκολο να νομίζετε ότι εσείς είστε ο λόγος, αφού δεν υπάρχει κάτι προφανές να φταίει. Και αυτό γίνεται χειρότερο, όταν βλέπετε τον σύντροφο σας να φέρεται διαφορετικά όταν είναι με άλλους ανθρώπους, αλλά αυτό δεν είναι κάτι κακό.

Είναι δύσκολο να μην παίρνετε τα πράγματα προσωπικά. Και είναι ακόμα πιο δύσκολο να σκέφτεστε τι μπορεί να κάνατε εσείς που οδήγησε τον σύντροφό σας στην κατάθλιψη. Όταν πάσχει κάποιος από κατάθλιψη αισθάνεται απόλυτη ανικανότητα να είναι ο εαυτός του. Και αυτό γίνεται 10 φορές χειρότερο όταν είναι με αγαπημένους του ανθρώπους (αυτούς που ήξεραν τον παλιό, αληθινό του εαυτό). Το να είναι με αγνώστους είναι πολλές φορές πιο εύκολο, γιατί μπαίνει στη διαδικασία να δώσει μια παράσταση. Παριστάνει για λίγο ότι δεν έχει τίποτα και είναι απόλυτα καλά. Κάτι τέτοιο μπορεί να σας πληγώσει πραγματικά και να σας κάνει να σκεφτείτε ότι εσείς προκαλείτε την κατάθλιψη. Αλλά δεν είναι έτσι. Όταν ο σύντροφός σας είναι καταθλιπτικός όταν είναι μαζί σας, είναι καλό σημάδι κατά έναν περίεργο λόγο. Σημαίνει ότι σας αγαπά και σας εμπιστεύεται τόσο ώστε να μοιράζεται την πραγματική του κατάσταση μαζί σας. Μερικές φορές σας το κρύβει, άλλες σας διώχνει μακριά. Το μόνο που έχετε να κάνετε είναι να είστε εκεί για αυτόν.

Ακόμα και σε μια υγιή σχέση δεν μπορεί κανείς να θεωρήσει καθαρά δική του ευθύνη την καλή συναισθηματική κατάσταση του συντρόφου του. Η κατάθλιψη μπορεί να κάνει τον σύντροφό σας να φαίνεται ότι βαριέται με αυτά που του λέτε ή που σας αρέσουν και να τον κάνει να μην βρίσκει ενδιαφέρον πια σε αυτά που τον ευχαριστούσαν. Αυτά είναι πράγματα που καλείστε να αντιμετωπίσετε. Ωστόσο, είναι πολύ σημαντικό να καταλάβετε ότι το να έχει κάποιος κατάθλιψη είναι πολύ διαφορετικό από το να βρίσκεται σε μια σχέση που δεν του αρέσει. Από τη στιγμή που ο σύντροφός σας παραδέχεται ότι δεν είστε ο λόγος που φαίνεται να μην είναι χαρούμενος, αποδεχτείτε το και προσπαθήστε να δουλέψετε άλλα ζητήματα που προκύπτουν μαζί.


Φτιάξτε ένα πλάνο για να αντιμετωπίσετε μαζί την κατάθλιψη

Θα πρέπει να μην παίρνετε προσωπικά τα συμπτώματα της κατάθλιψης. Αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι πρέπει και να τα αγνοείτε. Το γεγονός ότι η κατάθλιψη είναι αυτή που καταστρέφει το κίνητρο του συντρόφου σας για ρομαντισμό και για οποιοδήποτε ενδιαφέρον για τη σχέση γενικότερα και όχι εσείς, δεν το κάνει να σας πονάει λιγότερο όταν νιώθετε παραμελημένοι.

Μια υποστηρικτική σχέση αγάπης έχει πραγματικά τη δυνατότητα να είναι ένα τεράστιο εφόδιο για κάποιον που πάσχει από κατάθλιψη. Ωστόσο, αυτό μπορεί να δουλέψει όταν και οι δυο προσπαθείτε συνεχώς. Αυτό περιλαμβάνει να δείχνετε κατανόηση, αλλά και έμπρακτα να αντιμετωπίζετε καταστάσεις που απορρέουν από την ασθένεια. Υπάρχουν ποικίλοι τρόποι να το πετύχετε αυτό (να ενημερωθείτε σχετικά με την κατάθλιψη και όλες της τις εκφάνσεις, να ενθαρρύνετε το πάσχον άτομο να βάζει στόχους και να προσπαθεί να τους πετυχαίνει, να παρακολουθείτε την πρόοδο που κάνει). Αλλά ο καλύτερος τρόπος είναι να ξεκινήσετε θεραπεία μαζί.

Ακόμα και αν δεν ξεκινήσετε μαζί θεραπεία το να απευθυνθείτε σε κάποιον ειδικό θα κάνει πολλή μεγάλη διαφορά στη θεραπεία της κατάθλιψης. Μπορεί να μην υπάρχει ένα καθορισμένο "τέλος" στη θεραπεία, αλλά θα μπορέσετε να δουλέψετε προς ένα συγκεκριμένο στόχο που διαχειρίσιμο και από τους δύο.

Σε αυτή τη φάση είναι πολύ σημαντικό να μην πιέζετε το σύντροφό σας να θεραπευτεί. Μπορείτε να είστε υποστηρικτικοί αλλά δεν είναι σωστό να πιέσετε το σύντροφό σας να κάνει τίποτα. Αν αρνείται να δεχτεί βοήθεια, τότε είναι στη δικαιοδοσία σας να επιλέξετε αν θέλετε να συνεχίσετε να είστε υποστηρικτικοί ή αν θέλετε να παραμείνετε στη σχέση, αλλά θα πρέπει να επιλέξει εκείνος πότε και πώς θα βοηθηθεί.

Δώστε στο σύντροφό σας τη δυνατότητα να έχει άσχημες μέρες

Το να πάσχει κάποιος από κατάθλιψη είναι πολύ μπερδεμένο. Μπορεί να έχετε κανονίσει πράγματα ή να έχετε θέσει στόχους και να πιστεύετε σε αυτά. Ωστόσο, υπάρχουν μέρες που ο σύντροφός σας θα ξυπνάει, θα νιώθει αβοήθητος, θα σιχαίνεται τον εαυτό του που νιώθει έτσι, θα σκέφτεται το γεγονός ότι ακόμα και έτσι νιώθει αβοήθητος, θα σκέφτεται τη δουλειά που έχει κάνει μέχρι τώρα για να μην νιώθει αβοήθητος και θα νιώθει ακόμα περισσότερο αβοήθητος και θα μένει κουλουριασμένος στο κρεβάτι μέχρι να τον πάρει ο ύπνος. Αυτά συμβαίνουν.

Φυσικά εσείς δε θα βλέπετε αυτόν τον εσωτερικό μονόλογο. Θ α αντικρίζετε κάποιον να κάθεται στο κρεβάτι ή τον καναπέ να περνάει όλη του την ημέρα εκεί και να μην απαντάει ούτε στα τηλέφωνα, ούτε τα μηνύματά σας. Είναι σημαντικό να αναγνωρίζετε ότι θα υπάρχουν και άσχημες μέρες που πρέπει να σεβαστείτε. Μια μόνο μέρα δε σημαίνει και το τέλος του κόσμου.

Βρείτε τι μπορεί να διαχειριστεί ο καθένας σας και μείνετε σε αυτό 

Το να υποστηρίζετε ένα σημαντικό για εσάς πρόσωπο σε μια δύσκολη περίοδο είναι πάντα αγχογόνο. Αυτό δε σημαίνει ότι δεν αξίζει, αλλά μπορεί να θέσει σε κίνδυνο την ευημερία σας. Δεν μπορείτε να βοηθήσετε τον άνθρωπό σας αν υπερβάλετε στο να βοηθήσετε έμπρακτα με κάθε μέσο. Είναι πολύ ρομαντικό να σκέφτεστε ότι θα κάνετε ότι περνάει από το χέρι σας για να βοηθήσετε αυτόν που αγαπάτε, αλλά αυτή η νοοτροπία θα θέσει σε κίνδυνο τη δική σας ψυχική υγεία. Όταν βοηθάτε τον σύντροφό σας σιγουρευτείτε ότι έχετε θέσει σαφή όρια στο τι μπορείτε και τι δεν μπορείτε να
διαχειριστείτε προκειμένου να προστατέψετε τον εαυτό σας.

Αυτό δε σημαίνει να έχετε μια ιδέα του πόσα μπορείτε να ανεχτείτε μέχρι να χωρίσετε. Πιο εποικοδομητικά, πρέπει να προσδιορίσετε τι είναι αυτό που χρειάζεστε για να είστε χαρούμενοι, υγιείς και ικανοί για να συνεχίσετε να υποστηρίζετε και τον εαυτό σας και τον άνθρωπό σας. Αυτό μπορεί να σημαίνει να βρίσκετε χρόνο να κάνετε κάποιο χόμπυ ή για να βρίσκεστε μόνοι σας ή να βγαίνετε με άλλους ανθρώπους. Αυτό περιλαμβάνει ακόμα και το να αρνείστε να γίνεστε ο θεραπευτής του συντρόφου σας. Μην πάρετε πάνω σας αυτή την ευθύνη.

Μπορείτε να θυμίζετε στον σύντροφό σας να λαμβάνει τη φαρμακευτική του αγωγή, χωρίς αυτό να συνεπάγεται ότι είναι και δική σας ευθύνη, να τον ενθαρρύνετε να πηγαίνει στη θεραπεία του, αλλά θα πρέπει να το κάνει και μόνος του από κάποιο σημείο. Μπορείτε να είστε ένας καλός σύντροφος, αλλά αν δεν συμπαραστέκεστε ο ένας στον άλλον εξίσου (ή τουλάχιστον με κάποιο τρόπο που να είναι κοντά στο αμοιβαίο) θα υπάρχει δυσαρέσκεια στη σχέση.

Αυτό περιλαμβάνει και το να αφήνετε τον σύντροφό σας να καταλάβει ότι δεν είστε ευτυχισμένος. Όταν ο άνθρωπός σας έχει κατάθλιψη, είναι πολύ πιθανό να φοβάστε να τον αφήσετε να καταλάβει ότι κάτι σας απασχολεί. Τα συναισθήματα είναι ορατά, αλλά αν φοβάστε να του πείτε ότι σας απογοήτευσε ή να αναφέρετε κάτι που σας θύμωσε ή σας στενοχώρησε μπορεί να πυροδοτήσει κάποιο καταθλιπτικό επεισόδιο. Ίσως να μην προκύψει πρόβλημα αν αφήσετε μικρά πράγματα ασχολίαστα, αλλά θα πρέπει να έχετε την ευχέρεια να μοιραστείτε κάτι που για αρκετό διάστημα ή συνεχόμενα δεν σας αρέσει ή σας φέρνει σε δύσκολη θέση.

Πολυδώρου Χριστίνα

Read More

Τι είναι η Διπολική Διαταραχή;

Παλαιότερα την ονόμαζαν Μανιοκατάθλιψη, πλέον το άκουσμα της Διπολικής Διαταραχής (ΔΔ) δεν προκαλεί τον τρόμο που προκαλούσε κάποτε, αφού με την κατάλληλη αγωγή και θεραπεία, το άτομο μπορεί να είναι απόλυτα λειτουργικό. Επειδή υπάρχουν πολλές παρανοήσεις και παρεξηγήσεις σχετικά με τη Διπολική Διαταραχή ζητήσαμε από τον Δρ. Ιωάννη Μάλλιαρη, Ψυχολόγο, Διδάκτωρ Κλινικής Ψυχολογίας, να μας εξηγήσει τι ακριβώς είναι η Διπολική Διαταραχή, ποια είναι η συμπτωματολογία της και τι μπορεί να κάνει κάποιος για να την αντιμετωπίσει.

Τι ορίζουμε ως Διπολική Διαταραχή; Διαφέρει από τη Μανιοκατάθλιψη;

Η Διπολική Διαταραχή είναι ο νεότερος, ο πιο μοντέρνος όρος της Μανιοκατάθλιψης και είναι μία από τις πιο σοβαρές διαταραχές της διάθεσης που χαρακτηρίζεται από δύο πόλους. Τον πόλο της μανίας και τον πόλο της κατάθλιψης. Έχει μία σειρά από συμπτώματα που συμβάλλουν αρνητικά στη λειτουργικότητα του ατόμου. Πολλοί γνωρίζουν τα συμπτώματα της κατάθλιψης και η διπολική κατάθλιψη δεν διαφέρει από την κατάθλιψη που γνωρίζουμε όλοι, όσον αφορά τα διαγνωστικά κριτήρια. Αυτό που την διαφοροποιεί είναι ο δεύτερος πόλος, αυτός της της Μανίας ή της Υπομανίας και είναι και αυτός που φέρνει ουσιαστικά τη διάγνωση. Στη μανία συναντούμε μεγάλη αύξηση της ενεργητικότητας που μπορεί να συνάδει μαζί με υπέρμετρα καλή διάθεση ή με υπέρμετρα κακή διάθεση (ευερεθιστότητα). Δεν είναι απαραίτητα μία πάρα πολύ χαρούμενη κατάσταση πάντα.

Μέσα σε αυτή την έξαρση μπορεί να έχουμε αυξημένη αυτοπεποίθηση, σε βαθμό που μπορεί να πιστεύει ότι μπορεί να έχει ειδικές δυνάμεις και ικανότητες, αύξηση στην ομιλητικότητα, μειωμένες ηθικές αναστολές και απώλεια αίσθησης κινδύνου. Μπορεί να κάνουν σπατάλες χρημάτων ή άλλες πράξεις που αργότερα τις μετανιώνουν και όλα τους φαίνονται ιδεατά και εφικτά. Άλλο σύμπτωμα της μανίας είναι οι καλπάζουσες σκέψεις. Το μυαλό τους τρέχει τόσο πολύ και οι αισθήσεις τους είναι σε τόσο μεγάλη διέγερση που δεν μπορούν να σταματήσουν να σκέφτονται. Τέλος, ένα από τα πιο σημαντικά συμπτώματα είναι η μείωση της ανάγκης ύπνου. Με τόσο αυξημένη δραστηριότητα και ενέργεια, ο ύπνος γίνεται περιττός. Είναι σημαντικό σύμπτωμα γιατί μελέτες έχουν δείξει ότι η έλλειψη ύπνου μπορεί να «ταΐζει» τη διαταραχή και πολλές αγωγές επικεντρώνονται στην επαναφορά του ύπνου.

Και η υπομανία που αναφέρατε προηγουμένως;

Η Υπομανία είναι μία ενδιαφέρουσα ψυχιατρική κατάσταση γιατί δεν συνοδεύεται από έλλειψη της λειτουργικότητας. Δηλαδή, διπολικοί ασθενείς που μπαίνουν σε φάση υπομανίας, που μπορούμε να θεωρήσουμε ότι είναι μία ελαφριά περίπτωση μανίας, έχουν όλα τα συμπτώματα της μανίας απλά σε μικρότερο βαθμό και τα συμπτώματα αυτά δεν επιδρούν στη λειτουργικότητα του ασθενή. Δηλαδή, η αυτοπεποίθηση θα είναι αυξημένη αλλά δεν θα προσλάβει τον άλλον, ούτε θα πιστεύει ότι έχει ειδικές δυνάμεις. Οπότε, η διάγνωση της υπομανίας είναι δύσκολη και πολλοί ασθενείς έρχονται στην θεραπεία αναζητώντας να επανέλθουν στην φάση της υπομανίας, γιατί είναι μία κατάσταση ευφορίας που, ταυτόχρονα, είναι και λειτουργική. Άρα, κάποιος μπορεί να βιώνει το δίπολο κατάθλιψη- υπομανία και όχι κατάθλιψη-μανία.

Υπάρχει κληρονομικότητα;

Οι μελέτες και τα στοιχεία που έχουμε δείχνουν κληρονομικότητα σε μεγάλο βαθμό. Ίσως μεγαλύτερο ποσοστό από άλλες διαταραχές χωρίς αυτό να σημαίνει ότι το περιβάλλον δεν παίζει σημαντικό ρόλο και ο βαθμός κληρονομικότητας είναι στο 10-15%. Αυτό βέβαια δεν σημαίνει ότι όλοι όσοι έχουν ένα μέλος με διπολική διαταραχή στην οικογένειά τους, θα νοσήσουν οι ίδιοι ή θα το εκφράσουν στον ίδιο βαθμό. Πρέπει να λαμβάνουμε υπόψιν μας την κληρονομικότητα, ειδικά στη διάγνωσή γιατί εάν κάποιος για παράδειγμα παρουσιάσει κατάθλιψη και έχει στην οικογένειά του κάποιον με διπολική διαταραχή, πρέπει να σημειωθεί ότι η κατάθλιψή του βρίσκεται πιο κοντά σε αυτό που λέμε διπολικό φάσμα, ακόμα κι αν δεν έχει εκφράσει ακόμα επεισόδιο μανίας ή υπομανίας. Οπότε, τα στοιχεία της κληρονομικότητας είναι σημαντικά γιατί κάνουν καλύτερη την ποιοτική μας δουλειά και σίγουρα δεν είναι λόγος για να μην κάνει οικογένεια κάποιος διπολικός ασθενής, ούτε να ανησυχεί ότι η οικογένειά του θα εκφράσει Διπολική Διαταραχή.

Από ποια ηλικία και μετά μπορεί να γίνει διάγνωση Διπολικής Διαταραχής; Μπορεί ένα παιδί να έχει Δ.Δ.;

Τα τελευταία χρόνια η ηλικία διάγνωσης της διπολικής διαταραχής έχει αρχίσει να πέφτει. Παλαιότερα λέγαμε χαριτολογώντας ότι αν δεν φτάσει κάποιος σε ηλικία ψήφου, δεν μπορεί να διαγνωστεί. Πλέον, υπάρχουν περιπτώσεις όπου η ΔΔ έχει γίνει αντιληπτή από τα 5 χρόνια ενός παιδιού. Κλινικά το προσέχουμε περισσότερο από την εφηβεία εάν ένα παιδί εκφράσει κατάθλιψη και υπάρχει ήδη ιστορικό στην οικογένεια. Αυτό που έχει παρατηρηθεί, ενώ τα πρώτα επεισόδια έναρξης της διαταραχής γίνονται, κατά μέσο όρο, από τα 18-25 έτη του ατόμου, είναι ότι υπάρχει μια αργοπορία 8 με 10 χρόνια στη διάγνωση. Πολλές φορές αυτή η καθυστέρηση στη διάγνωση, δυσκολεύει τόσο τον ασθενή, όσο και τον ειδικό ψυχικής υγείας.

Με λίγα λόγια, πώς αντιμετωπίζεται η Διπολική Διαταραχή;

Αρχικά, πλέον έχουμε ένα φάσμα στη διπολική διαταραχή, δηλαδή μπορούμε να μιλάμε ακόμα και για Διπολικές Διαταραχές. Η θεραπεία βασίζεται αρχικά σε βιολογικά μοντέλα και περιλαμβάνει φαρμακευτική αγωγή. Αυτό αφορά τους ασθενείς που έχουν την κλασσική μορφή με το δίπολο κατάθλιψη-μανία, οπότε τα φάρμακα επικεντρώνονται στο να σταθεροποιούν τη διάθεση και να αποτρέπουν τις κρίσεις ή μία απόπειρα αυτοκτονίας. Η ψυχοθεραπεία δεν μπορεί να βοηθήσει σε ένα οξύ επεισόδιο μανίας, αλλά σε όλες τις υπόλοιπες φάσεις της διαταραχής το μοντέλο που γνωρίζουμε ότι δουλεύει καλύτερα είναι συνδυασμός φαρμακευτικής αγωγής και ψυχοθεραπείας, αλλά ψυχοθεραπείας στοχευμένη στη διπολική διαταραχή. Τα περισσότερα μοντέλα βασίζονται στη Γνωσιακή Συμπεριφορική Ψυχοθεραπεία και αυτό που κάνουν είναι να εκπαιδεύουν τον ασθενή σχετικά με τη διαταραχή του και τον μαθαίνουν να τη διαχειρίζονται καλύτερα. Αυτός ο συνδυασμός, θεραπείας και φαρμακευτικής αγωγής, λειτουργεί πολύ καλά για τους ασθενείς που έχουν το δίπολο κατάθλιψη-μανία ή κατάθλιψη-υπομανία. Για τις άλλες διαταραχές που βρίσκονται στο φάσμα, κάθε θεραπευτική προσέγγιση εξαρτάται από το σημείο του φάσματος που βρίσκεται και τη φάση της διαταραχής. Αυτό στο οποίο στοχεύουμε να σταματήσουμε στη διαταραχή αυτή είναι η η συνεχής εμφάνιση των επεισοδίων και όχι τόσο τα συμπτώματα, τα οποία μπορεί και να σταματήσουν. Εάν καταφέρουμε σε έναν διπολικό ασθενή να σπάσουμε τον κύκλο του και να σταματήσει να κάνει επεισόδια, θα έχουμε καταφέρει πολλά. Αλλά αυτή είναι μία διαδικασία που απαιτεί χρόνο και καλή συνεργασία με τον ασθενή και την οικογένειά του.

Πηγή: http://www.huffingtonpost.gr/2015/03/24/life-dipoliki-diataraxi_n_6923464.html?utm_source=News247&utm_medium=huffpost_homebig&utm_campaign=24MediaWidget 

Read More