Πολλοί γονείς συνηθίζουν να ασκούν πίεση στα παιδιά τους σχετικά με την πρώτη επιλογή που θα κάνουν για την καριέρα τους. Και αυτό το κάνουν επειδή πιστεύουν ότι αυτή η απόφαση θα καθορίσει ολόκληρη τη ζωή τους.
Ωστόσο, στη διάρκεια της ζωής του βλέπουμε ότι ένας ενήλκας μπορεί να αλλάει πολλά επαγγέλματα και επιλογές μέχρι να κατασταλάξει σε αυτό που τελικά του ταιριάζει και τον εκφράζει.
Επομένως όποιο επάγγεμα και να διαλέξει ένας έφηβος τελειώνοντας το σχολέιο δεν είναι απαραίτητα και αυτό που θα ακολουθεί για όλη την υπόλοιπη ζωή του. Και σίγουρα δεν θα καθορίσει οπωσδήποτε το μέλλον του.
Ως Σύμβουλος Επαγγελματικού Προσανατολισμού έχω δει πολλούς εφήβους να επιλέγουν το επάγγελμα και τις σπουδές που θα ακολουθήσουν επηρεασμένοι από τρίτους, μόνο και μόνο για να καταλήξουν να μην είναι ευτυχισμένοι με την επιλογή τους και να μην περνούν καλά κάποια χρόνια αργότερα. Μεγάλος αριθμός αυτών μάλιστα αλλάζουν επάγγελμα όταν νιώσουν αποδεσμευμένοι από τις απαιτήσεις των γονέων τους.
Το καλύτερο που έχετε να κάνετε ως γονείς, εκπαιδευτικοί ή φίλοι όταν κάποιος έφηβος είναι στη διαδικασία της επιλογής του δρόμου που θα ακολουθήσει επαγγελματικά είναι να κάνετε συζητήσεις μαζί του σχετικά με τα ενδιαφέροντα και τις ικανότητές τους περισσότερο και όχι για συγκεκριμένα επαγγέλματα. Το σημαντικότερο είναι να ακούτε όσα έχει να σας πει. Αν δίνετε εσείς όλες τις ιδέες, το παιδί θα καταλήξει να ζει το όνειρο που εσείς έχετε για αυτό και όχι το δικό του.
Μπορεί να νιώσετε ότι θέλετε να κατευθύνετε το παιδί σας προς μια συγκεκριμένη κατεύθυνση επειδή βλέπετε κάποια κλίση του προς ένα συγκεκριμένο επάγγελμα. Ωστόσο οι γονείς είναι συχνά πιο περιορισμένοι από τη δική τους εμπειρία από ότι νομίζουν. Όσο καλή και αν είναι η συμβουλή σας και με όση αγάπη και να τη δίνετε δεν μπορείτε να γνωρίζετε τι πόρτες θα ανοίξουν για το παιδί σας στο μέλλον.
Η αγορά εργασίας μεταβάλλεται τόσο γρήγορα στις μέρες μας που πραγματικά δεν μπορούμε να γνωρίζουμε αν το επάγγελμα που επέλεξε το παιδί σας θα υπάρχει ακόμα όταν θα τελειώσει τη σχολή του και πόσες καινούριες θα έχουν δημιουργηθεί που δεν υπήρχαν καν όταν επέλγε τι θα σπουδάσει.
Επομένως, είναι πιο αποτελεσματικό να στρέψετε την προσοχή και το ενδιαφέρον των εφήβων σε πιο πρακτικά θέματα. Αντί, δηλαδή, να ρωτήσετε: «Τι θα ήθελες να γίνεις όταν μεγαλώσεις;», καλύτερα ρωτήστε: « Τι ικανότητες νομίζεις ότι έχεις; Με τι ανθρώπους θα ήθελες να δουλεύεις μαζί; Πώς έχεις φανταστεί το εργασιακό σου περιβάλλον;» Αυτός είναι ένας τρόπος να σκέφτεται ένας έφηβος για τη μελλοντική του καριέρα χωρίς απόλυτα να την κατονομάζει. Με αυτόν τον τρόπο το παιδί ουσιαστικά περιγράφει τον εαυτό του με τέτοιο τρόπο, ώστε μετά να μπει στη διαδικασία να σκεφτεί πώς τον λένε τελικά αυτόν που περιέγραψε, τι δουλειά θα μπορούσε να κάνει και αν κάποιος που κάνει αυτά τα πράγματα που περιέγραψε θα μπορούσε να πληρώνεται για να τα κάνει.
Και μην ξεχνάτε! Πρόκειται για τη δική τους ζωη!
Όταν πρόκειται για αποφάσες που έχουν να κάνουν με το μέλλον των παιδιών σας είναι λογικό να θέλετε να βοηθήσετε όσο περισσότερο μπορείτε. Παρακάτω θα βρείτε μερικές επικοινωνιακές τεχνικές που θα σας βοηθήσουν να κάνετε τη συζήτηση πιο ωφέλιμη για τον έφηβο:
• Ακούστε με ενδιαφέρον και αποφύγετε την παρόρμηση να δώσετε συμβουλή. Αν δυσκολεύεται να πάρει μια απόφαση η διήγηση από εσάς μιας ιστορίας από τη ζωη σας όπου κληθήκατε να πάρετε κάποια δύσκολη απόφαση θα μπορούσε να βοηθήσει πολύ περισσότερο από το να του πείτε τι να κάνει.
• Σεβαστείτε και υποστηρίξτε την επιλογή. Το να δώσετε κατευθύνεις ή να κρίνετε την επιλογή μακροπρόθεσμα δεν είναι σίγουρο ότι θα βοηθήσει όσο προφανές και αν σας φαίνεται αυτή τη στιγμή. Είναι καιρός πια ο έφηβος να ανοίξει τα φτερά του και να χρησιμοποιήσει τις ικανότητές του για λήψη απόφασης και επίλύση προβλμάτων που εσείς (θα πρέπει να) έχετε βοηθήσει να αναπτύξει.
• Προετοιμάστε τον έφηβο να είναι αυτάρκης και ανεξάρτητος μακρυά από το σπίτι. Αυτό περιλαμβάνει και το να παίρνει αποφάσεις σχεικά με τα ραντεβού του, τα ναρκωτικά, το αλκοόλ, το σεξ, αλλά και πράγματα που θα κληθεί να κάνει στην καθημερινότητα του, όπως μαγείρεμα, καθάρισμα, πλύσιμο, ψώνια, πληρωμή λογαριασμών, προϋπολογισμός χρημάτων κ.α.
• Αντισταθείτε στην παρόρμηση να δώσετε κύρηγμα και παραμείνετε υποστηρικτικοί και ενθουσιασμένοι ακόμα και αν δεν σας αρέσει η επιλογή που έχει γίνει. Το παιδί σας χρειάζεται τη θετική σας επιρροή τώρα που βρίσκεται σε μια μεταβατική φάση της ζωής του.
Τέλος, αν νιώθετε ότι ο έφηβος που υπάρχει στη ζωή σας δεν είναι απόλυτα σίγουρος για την επιλογή που έχει κάνει ή αλλάζει συνεχώς γνώμη ή είστε πραγματικά πολύ αντίθετοι με την απόφαση που έχει πάρει, θα μπορούσατε να παροτρύνετε τον έφηβο να παρακολουθήσει κάποιο συμβουλευτικό πρόγραμμα επαγγελματικού προσανατολισμού. Μέσα από αυτό, ο έφηβος θα μπορέσει να γνωρίσει καλύτερα στοιχεία της προσωπικότητας, των ενδιαφερόντων και των ικανοτήτων του και μέσα από τη συμβουλευτική διαδικασία να συνθέσει όλες τις πληροφορίες που έχει πάρει για τον εαυτό του και να νιώσει δυνατός να κάνει μια επιλογή που θα τον κάνει επιτυχημένο και ευτυχισμένο επαγγελματία. Προσοχή όμως! Το πρόγραμμα θα έχει σκοπό ο έφηβος να βρει αυτό που πραγματικά θέλει να κάνει. Ακόμα και να επιβεβαιώσει την απόφαση του να ακολουθήσει ένα επάγγελμα που δεν σας βρίσκει σύμφωνους. Σκοπός του προγράμματος θα είναι ο έφηβος να κινητοποιηθεί και να βρει αυτό που πραγμαικά θέλει και όχι να πειστεί ότι αυτό που έχει επιλέξει δεν είναι το σωστό!
Αν θέλετε να μάθετε περισσότερα για το ρόλο των γονέων στη λήψη απόφασης επαγγέλματος πατήστε εδώ.
Πολυδώρου Χριστίνα
Ωστόσο, στη διάρκεια της ζωής του βλέπουμε ότι ένας ενήλκας μπορεί να αλλάει πολλά επαγγέλματα και επιλογές μέχρι να κατασταλάξει σε αυτό που τελικά του ταιριάζει και τον εκφράζει.
Επομένως όποιο επάγγεμα και να διαλέξει ένας έφηβος τελειώνοντας το σχολέιο δεν είναι απαραίτητα και αυτό που θα ακολουθεί για όλη την υπόλοιπη ζωή του. Και σίγουρα δεν θα καθορίσει οπωσδήποτε το μέλλον του.
Ως Σύμβουλος Επαγγελματικού Προσανατολισμού έχω δει πολλούς εφήβους να επιλέγουν το επάγγελμα και τις σπουδές που θα ακολουθήσουν επηρεασμένοι από τρίτους, μόνο και μόνο για να καταλήξουν να μην είναι ευτυχισμένοι με την επιλογή τους και να μην περνούν καλά κάποια χρόνια αργότερα. Μεγάλος αριθμός αυτών μάλιστα αλλάζουν επάγγελμα όταν νιώσουν αποδεσμευμένοι από τις απαιτήσεις των γονέων τους.
Το καλύτερο που έχετε να κάνετε ως γονείς, εκπαιδευτικοί ή φίλοι όταν κάποιος έφηβος είναι στη διαδικασία της επιλογής του δρόμου που θα ακολουθήσει επαγγελματικά είναι να κάνετε συζητήσεις μαζί του σχετικά με τα ενδιαφέροντα και τις ικανότητές τους περισσότερο και όχι για συγκεκριμένα επαγγέλματα. Το σημαντικότερο είναι να ακούτε όσα έχει να σας πει. Αν δίνετε εσείς όλες τις ιδέες, το παιδί θα καταλήξει να ζει το όνειρο που εσείς έχετε για αυτό και όχι το δικό του.
Μπορεί να νιώσετε ότι θέλετε να κατευθύνετε το παιδί σας προς μια συγκεκριμένη κατεύθυνση επειδή βλέπετε κάποια κλίση του προς ένα συγκεκριμένο επάγγελμα. Ωστόσο οι γονείς είναι συχνά πιο περιορισμένοι από τη δική τους εμπειρία από ότι νομίζουν. Όσο καλή και αν είναι η συμβουλή σας και με όση αγάπη και να τη δίνετε δεν μπορείτε να γνωρίζετε τι πόρτες θα ανοίξουν για το παιδί σας στο μέλλον.
Η αγορά εργασίας μεταβάλλεται τόσο γρήγορα στις μέρες μας που πραγματικά δεν μπορούμε να γνωρίζουμε αν το επάγγελμα που επέλεξε το παιδί σας θα υπάρχει ακόμα όταν θα τελειώσει τη σχολή του και πόσες καινούριες θα έχουν δημιουργηθεί που δεν υπήρχαν καν όταν επέλγε τι θα σπουδάσει.
Επομένως, είναι πιο αποτελεσματικό να στρέψετε την προσοχή και το ενδιαφέρον των εφήβων σε πιο πρακτικά θέματα. Αντί, δηλαδή, να ρωτήσετε: «Τι θα ήθελες να γίνεις όταν μεγαλώσεις;», καλύτερα ρωτήστε: « Τι ικανότητες νομίζεις ότι έχεις; Με τι ανθρώπους θα ήθελες να δουλεύεις μαζί; Πώς έχεις φανταστεί το εργασιακό σου περιβάλλον;» Αυτός είναι ένας τρόπος να σκέφτεται ένας έφηβος για τη μελλοντική του καριέρα χωρίς απόλυτα να την κατονομάζει. Με αυτόν τον τρόπο το παιδί ουσιαστικά περιγράφει τον εαυτό του με τέτοιο τρόπο, ώστε μετά να μπει στη διαδικασία να σκεφτεί πώς τον λένε τελικά αυτόν που περιέγραψε, τι δουλειά θα μπορούσε να κάνει και αν κάποιος που κάνει αυτά τα πράγματα που περιέγραψε θα μπορούσε να πληρώνεται για να τα κάνει.
Και μην ξεχνάτε! Πρόκειται για τη δική τους ζωη!
Όταν πρόκειται για αποφάσες που έχουν να κάνουν με το μέλλον των παιδιών σας είναι λογικό να θέλετε να βοηθήσετε όσο περισσότερο μπορείτε. Παρακάτω θα βρείτε μερικές επικοινωνιακές τεχνικές που θα σας βοηθήσουν να κάνετε τη συζήτηση πιο ωφέλιμη για τον έφηβο:
• Ακούστε με ενδιαφέρον και αποφύγετε την παρόρμηση να δώσετε συμβουλή. Αν δυσκολεύεται να πάρει μια απόφαση η διήγηση από εσάς μιας ιστορίας από τη ζωη σας όπου κληθήκατε να πάρετε κάποια δύσκολη απόφαση θα μπορούσε να βοηθήσει πολύ περισσότερο από το να του πείτε τι να κάνει.
• Σεβαστείτε και υποστηρίξτε την επιλογή. Το να δώσετε κατευθύνεις ή να κρίνετε την επιλογή μακροπρόθεσμα δεν είναι σίγουρο ότι θα βοηθήσει όσο προφανές και αν σας φαίνεται αυτή τη στιγμή. Είναι καιρός πια ο έφηβος να ανοίξει τα φτερά του και να χρησιμοποιήσει τις ικανότητές του για λήψη απόφασης και επίλύση προβλμάτων που εσείς (θα πρέπει να) έχετε βοηθήσει να αναπτύξει.
• Προετοιμάστε τον έφηβο να είναι αυτάρκης και ανεξάρτητος μακρυά από το σπίτι. Αυτό περιλαμβάνει και το να παίρνει αποφάσεις σχεικά με τα ραντεβού του, τα ναρκωτικά, το αλκοόλ, το σεξ, αλλά και πράγματα που θα κληθεί να κάνει στην καθημερινότητα του, όπως μαγείρεμα, καθάρισμα, πλύσιμο, ψώνια, πληρωμή λογαριασμών, προϋπολογισμός χρημάτων κ.α.
• Αντισταθείτε στην παρόρμηση να δώσετε κύρηγμα και παραμείνετε υποστηρικτικοί και ενθουσιασμένοι ακόμα και αν δεν σας αρέσει η επιλογή που έχει γίνει. Το παιδί σας χρειάζεται τη θετική σας επιρροή τώρα που βρίσκεται σε μια μεταβατική φάση της ζωής του.
Τέλος, αν νιώθετε ότι ο έφηβος που υπάρχει στη ζωή σας δεν είναι απόλυτα σίγουρος για την επιλογή που έχει κάνει ή αλλάζει συνεχώς γνώμη ή είστε πραγματικά πολύ αντίθετοι με την απόφαση που έχει πάρει, θα μπορούσατε να παροτρύνετε τον έφηβο να παρακολουθήσει κάποιο συμβουλευτικό πρόγραμμα επαγγελματικού προσανατολισμού. Μέσα από αυτό, ο έφηβος θα μπορέσει να γνωρίσει καλύτερα στοιχεία της προσωπικότητας, των ενδιαφερόντων και των ικανοτήτων του και μέσα από τη συμβουλευτική διαδικασία να συνθέσει όλες τις πληροφορίες που έχει πάρει για τον εαυτό του και να νιώσει δυνατός να κάνει μια επιλογή που θα τον κάνει επιτυχημένο και ευτυχισμένο επαγγελματία. Προσοχή όμως! Το πρόγραμμα θα έχει σκοπό ο έφηβος να βρει αυτό που πραγματικά θέλει να κάνει. Ακόμα και να επιβεβαιώσει την απόφαση του να ακολουθήσει ένα επάγγελμα που δεν σας βρίσκει σύμφωνους. Σκοπός του προγράμματος θα είναι ο έφηβος να κινητοποιηθεί και να βρει αυτό που πραγμαικά θέλει και όχι να πειστεί ότι αυτό που έχει επιλέξει δεν είναι το σωστό!
Αν θέλετε να μάθετε περισσότερα για το ρόλο των γονέων στη λήψη απόφασης επαγγέλματος πατήστε εδώ.
Πολυδώρου Χριστίνα
