Δεν συμφωνώ με τις επαγγελματικές επιλογές του παιδιού μου. Πώς να το αντιμετωπίσω;

Πολλοί γονείς συνηθίζουν να ασκούν πίεση στα παιδιά τους σχετικά με την πρώτη επιλογή που θα κάνουν για την καριέρα τους. Και αυτό το κάνουν επειδή πιστεύουν ότι αυτή η απόφαση θα καθορίσει ολόκληρη τη ζωή τους.

Ωστόσο, στη διάρκεια της ζωής του  βλέπουμε ότι ένας ενήλκας μπορεί να αλλάει πολλά επαγγέλματα και επιλογές μέχρι να κατασταλάξει σε αυτό που τελικά του ταιριάζει και τον εκφράζει. 

Επομένως όποιο επάγγεμα και να διαλέξει ένας έφηβος τελειώνοντας το σχολέιο δεν είναι απαραίτητα και αυτό που θα ακολουθεί για όλη την υπόλοιπη ζωή του. Και σίγουρα δεν θα καθορίσει οπωσδήποτε το μέλλον του.

Ως Σύμβουλος Επαγγελματικού Προσανατολισμού έχω δει πολλούς εφήβους να επιλέγουν το επάγγελμα και τις σπουδές που θα ακολουθήσουν επηρεασμένοι από τρίτους, μόνο και μόνο για να καταλήξουν να μην είναι ευτυχισμένοι με την επιλογή τους και να μην περνούν καλά κάποια χρόνια αργότερα. Μεγάλος αριθμός αυτών μάλιστα αλλάζουν επάγγελμα όταν νιώσουν αποδεσμευμένοι από τις απαιτήσεις των γονέων τους.

Το καλύτερο που έχετε να κάνετε  ως γονείς, εκπαιδευτικοί ή φίλοι όταν κάποιος έφηβος είναι στη διαδικασία της επιλογής του δρόμου που θα ακολουθήσει επαγγελματικά είναι να κάνετε συζητήσεις μαζί του σχετικά με τα ενδιαφέροντα και τις ικανότητές τους περισσότερο και όχι για συγκεκριμένα επαγγέλματα. Το σημαντικότερο είναι να ακούτε όσα έχει να σας πει. Αν δίνετε εσείς όλες τις ιδέες, το παιδί θα καταλήξει να ζει το όνειρο που εσείς έχετε για αυτό και όχι το δικό του.

Μπορεί να νιώσετε ότι θέλετε να κατευθύνετε το παιδί σας προς μια συγκεκριμένη κατεύθυνση επειδή βλέπετε κάποια κλίση του προς ένα συγκεκριμένο επάγγελμα. Ωστόσο οι γονείς είναι συχνά πιο περιορισμένοι από τη δική τους εμπειρία  από ότι νομίζουν. Όσο καλή και αν είναι η συμβουλή σας και με όση αγάπη και να τη δίνετε δεν μπορείτε να γνωρίζετε τι πόρτες θα ανοίξουν για το παιδί σας στο μέλλον.

Η αγορά εργασίας μεταβάλλεται τόσο γρήγορα στις μέρες μας που πραγματικά δεν μπορούμε να γνωρίζουμε αν το επάγγελμα που επέλεξε το παιδί σας θα υπάρχει ακόμα όταν θα τελειώσει τη σχολή του και πόσες καινούριες θα έχουν δημιουργηθεί που δεν υπήρχαν καν όταν επέλγε τι θα σπουδάσει. 
Επομένως, είναι πιο αποτελεσματικό να στρέψετε την προσοχή και το ενδιαφέρον των εφήβων σε πιο πρακτικά θέματα. Αντί, δηλαδή, να ρωτήσετε: «Τι θα ήθελες να γίνεις όταν μεγαλώσεις;», καλύτερα ρωτήστε: « Τι ικανότητες νομίζεις ότι έχεις; Με τι ανθρώπους θα ήθελες να δουλεύεις μαζί; Πώς έχεις φανταστεί το εργασιακό σου περιβάλλον;» Αυτός είναι ένας τρόπος να σκέφτεται ένας έφηβος για τη μελλοντική του καριέρα χωρίς απόλυτα να την κατονομάζει. Με αυτόν τον τρόπο το παιδί ουσιαστικά περιγράφει τον εαυτό του με τέτοιο τρόπο, ώστε μετά να μπει στη διαδικασία να σκεφτεί πώς τον λένε τελικά αυτόν που περιέγραψε, τι δουλειά θα μπορούσε να κάνει και αν κάποιος που κάνει αυτά τα πράγματα που περιέγραψε  θα μπορούσε να πληρώνεται για να τα κάνει.

Και μην ξεχνάτε! Πρόκειται για τη δική τους ζωη!

Όταν πρόκειται για αποφάσες που έχουν να κάνουν με το μέλλον των παιδιών σας είναι λογικό να θέλετε να βοηθήσετε όσο περισσότερο μπορείτε. Παρακάτω θα βρείτε μερικές επικοινωνιακές τεχνικές που θα σας βοηθήσουν να κάνετε τη συζήτηση πιο ωφέλιμη για τον έφηβο:

• Ακούστε με ενδιαφέρον και αποφύγετε την παρόρμηση να δώσετε συμβουλή. Αν δυσκολεύεται να πάρει μια απόφαση η διήγηση από εσάς μιας ιστορίας από τη ζωη σας όπου κληθήκατε να πάρετε κάποια δύσκολη απόφαση θα μπορούσε να βοηθήσει πολύ περισσότερο από το να του πείτε τι να κάνει.

• Σεβαστείτε και υποστηρίξτε την επιλογή. Το να δώσετε κατευθύνεις ή να κρίνετε την επιλογή μακροπρόθεσμα δεν είναι σίγουρο ότι θα βοηθήσει όσο προφανές και αν σας φαίνεται αυτή τη στιγμή. Είναι καιρός πια ο έφηβος να ανοίξει τα φτερά του και να χρησιμοποιήσει τις ικανότητές του για λήψη απόφασης και επίλύση προβλμάτων που εσείς (θα πρέπει να) έχετε βοηθήσει να αναπτύξει.

• Προετοιμάστε τον έφηβο να είναι αυτάρκης και ανεξάρτητος μακρυά από το σπίτι. Αυτό περιλαμβάνει και το να παίρνει αποφάσεις σχεικά με τα ραντεβού του, τα ναρκωτικά, το αλκοόλ, το σεξ, αλλά και πράγματα που θα κληθεί να κάνει στην καθημερινότητα του, όπως μαγείρεμα, καθάρισμα, πλύσιμο, ψώνια, πληρωμή λογαριασμών, προϋπολογισμός χρημάτων κ.α.

• Αντισταθείτε στην παρόρμηση να δώσετε κύρηγμα και παραμείνετε υποστηρικτικοί και ενθουσιασμένοι ακόμα και αν δεν σας αρέσει η επιλογή που έχει γίνει. Το παιδί σας χρειάζεται τη θετική σας επιρροή τώρα που βρίσκεται σε μια μεταβατική φάση της ζωής του.

Τέλος, αν νιώθετε ότι ο έφηβος που υπάρχει στη ζωή σας δεν είναι απόλυτα σίγουρος για την επιλογή που έχει κάνει ή αλλάζει συνεχώς γνώμη ή είστε πραγματικά πολύ αντίθετοι με την απόφαση που έχει πάρει, θα  μπορούσατε να παροτρύνετε τον έφηβο να παρακολουθήσει κάποιο συμβουλευτικό πρόγραμμα επαγγελματικού προσανατολισμού. Μέσα από αυτό, ο έφηβος θα μπορέσει να γνωρίσει καλύτερα στοιχεία της προσωπικότητας, των ενδιαφερόντων και των ικανοτήτων του και μέσα από τη συμβουλευτική διαδικασία να συνθέσει όλες τις πληροφορίες που έχει πάρει για τον εαυτό του και να νιώσει δυνατός να κάνει μια επιλογή που θα τον κάνει επιτυχημένο και ευτυχισμένο επαγγελματία. Προσοχή όμως! Το πρόγραμμα θα έχει σκοπό ο έφηβος να  βρει αυτό που πραγματικά θέλει να κάνει. Ακόμα και να επιβεβαιώσει την απόφαση του να ακολουθήσει ένα επάγγελμα που δεν σας βρίσκει σύμφωνους. Σκοπός του προγράμματος θα είναι ο έφηβος να κινητοποιηθεί και να βρει αυτό που πραγμαικά θέλει και όχι να πειστεί ότι αυτό που έχει επιλέξει δεν είναι το σωστό!

Αν θέλετε να μάθετε περισσότερα για το ρόλο των γονέων στη λήψη απόφασης επαγγέλματος πατήστε εδώ.

Πολυδώρου Χριστίνα

Read More

Πόσο σημαντικός είναι ο ρόλος των γονέων στη λήψη απόφασης επαγγέλματος;

Οι γονείς παίζουν σημαντικό ρόλο στην επιλογή του επαγγέλματος ενός εφήβου και στην επαγγελματική του εξέλιξη. Όλοι οι γονείς θέλουν τα παιδιά τους να βρουν την ευτυχία και να επιτύχουν στη ζωή τους. Ένας σημαντικός παράγοντας, λοιπόν, που έχει να κάνει με την ευτυχία και την επιτυχία κάποιου είναι και το επάγγελμα που έχει επιλέξει. 

Έρευνες έχουν δείξει ότι οι μαθητές που νιώθουν υποστήριξη και αγάπη από τους γονείς τους, έχουν μεγαλύτερη αυτοπεποίθηση όταν επιλέγουν το επάγγελμα που θα ακολουθήσουν και η τελική τους επιλογή τους ικανοποιεί και τους ευχαριστεί. Αυτό είναι πολύ σημαντικό, γιατί έχει αποδειχθεί ότι έφηβοι που νιώθουν ικανοποιημένοι από την επιλογή καριέρας που έχουν κάνει, τείνουν να είναι επιτυχημένοι επαγγελματίες στο μέλλον.

Οι γονείς επηρεάζουν τα παιδιά τους στην επιλογή αυτή με πολλούς τρόπους. Καθορίζουν μέχρι ποιο επίπεδο εκπαίδευσης θα φτάσουν τα παιδιά τους και τις γνώσεις που έχουν σχετικά με τις διάφορες μορφές απασχόλησης και το πλήθος των επαγγελμάτων που υπάρχουν. Επίσης, παίζουν σημαντικό ρόλο στη στάση που θα κρατήσουν τα παιδιά τους μεγαλώνοντας προς την εργασία γενικότερα, αλλά και στο κίνητρό τους να επιτύχουν ειδικότερα. 

Τα περισσότερα από αυτά μαθαίνονται ασυνείδητα- τα παιδιά και οι έφηβοι προσλαμβάνουν τις πεποιθήσεις και τις προσδοκίες των γονιών τους καθώς αυτά καθώς μεγαλώνουν, ακόμα και αν δεν μιλήσουν ποττέ μαζί τους για αυτά.

Μερικοί από τους κύριους παράγοντες επιρροής των γονιών προς τα παιδιά είναι:

• Οι προσδοκίες που έχουν οι γονείς για την εκπαίδευση και την επαγγελματική καριέρα των παιδιών τους.

• Το παράδειγμα που δίνουν οι ίδιοι οι γονείς στα παιδιά τους. 

• Οι αξίες που έχουν για την έννοια της οικογένειας, της φιλίας και της κοινωνίας.

• Οι ευκαιρίες που δίνουν στα παιδιά τους να μάθουν και να εξελιχθούν.

• Το είδος της σχέσης που αναπτύσσουν μαζί τους.

• Ο τρόπος που τους επιβραβεύουν ή τους τιμωρούν.

Τι μπορείτε να κάνετε για να βοηθήσετε τα παιδία σας να επιλέξουν το επάγγελμα που τους ταιριάζει:

• Ενθαρρύνετε τα παιδιά σας να μορφωθούν όσο γίνεται περισσότερο.

• Βοηθήστε τα να ανακαλύψουν τα έμφυτα ταλέντα και τις δυνατότητές τους.

• Διευρύνετε τις γνώσεις που έχουν σχετικά με τα επαγγέλματα που υπάρχουν και γενικότερα με την έννοια της «εργασίας».

• Μάθετέ τους τεχνικές και τρόπους για να λαμβάνουν μόνα τους σημαντικές αποφάσεις.

•   Δείξτε τους τη σημασία της ισότητας των δυο φύλων και της αποδοχής της πολιτισμικής πολυμορφίας

• Αναζητήστε μαζί με το παιδί πηγές επαγγελματικής μόρφωσης και διάφορα προγράμματα επαγγελματικής κατάρτισης και συμβουλευτικής που υπάρχουν.

• Παροτρύνετε το  παιδί σας να ακολουθήσει ένα συμβουλευτικό πρόγραμμα επαγγλματικού προσανατολισμού.

• Συζητήστε τις επιπτώσεις και το κέρδος που έχει το να δουλεύει κανείς σε κάθε σχέση εργασίας.

• Μοιραστείτε μαζί τους τη δική σας εργασιακή εμπειρία.

Είναι σημαντικό να είστε σημαντική και θετική επιρροή σε αποφάσεις που επηρεάζουν την επαγγελματική εξέλιξη ενός νέου ανθρώπου. Ωστόσο θα πρέπει να είστε προσεκτικί και να γνωρίζετε ότι η υπερ-εμπλοκή σας κατά τη διαδικασία της λήψης απόφασης μπορεί να υποβαθμίσει όποια θετική επιρροή έχετε στο παιδί σας γενικότερα. Ενδεχόμενος εκτεταμένος πατρικός έλεγχος σχετικά με μια τέτοια απόφαση μπορεί θα φέρει αρνητικά αποτελέσματα.

Θα πρέπει να είστε πολύ προσεκτικοί ώστε να μην επιβάλετε στα παιδιά σας δικούς σας στόχους και όνειρα ή να βλέπετε τα επιτεύγματα των παιδιών σας ως δικές σας αντανακλάσεις. Τα παιδιά σας είναι άνθρωποι που κάνουν τα δικά τους όνειρα και παίρνουν τις δικές τους αποφάσεις και επιπλέον ότι καταφέρνουν είναι αποτέλεσμα των δικών τους προσπαθειών και πρέπει τους το αναγνωρίζετε και να τα επιβραβεύετε γι’ αυτό.

Έτσι, πρέπει από τη μία να δείχνετε πραγματικό ενδιαφέρον και υποστήριξη στα επαγγελματικά σχέδια που κάνουν, αλλά ταυτόχρονα να τα αφήνετε  να ανακαλύψουν μόνοι τους ποιοι είναι και πώς θέλουν να είναι η ζωή τους. Μερικοί έφηβοι φοβούνται ότι θα δυσαρεστήσουν τους γονείς τους εάν επιλέξουν ένα επάγγελμα από τον καλλιτεχνικό χώρο, για παράδειγμα, σε σύγκριση με το να επιλέξουν μια ακαδημαϊκού επιπέδου και καλά αμοιβόμενη εργασία, όπως η δικηγορία ή η ιατρική. Εαν ως γονείς έχετε ξεκαθαρίσει ότι δεν έχετε συγκεκριμένες, περιοριστικές προσδοκίες για την καριέρα των παιδιών σας, θα νιώσουν ελέυθερα να διερευνήσουν πολύ μεγαλύτερη γκάμα επαγγελμάτων,  επιλέγοντας τελικά αυτό που θα βασίζεται στις δικές τους προτιμήσεις, προσωπικότητα και ικανότητες. Έτσι, είναι πιο πιθανό να οδηγηθούν σε μια ζωή που θα τους φέρνει ευχαρίστηση, ακόμα και αν δεν συγκλίνει και τόσο με τις δικές σας προσδοκίες.

Η επιλογή επαγγέλματος είναι μια εξαιρετικά σημαντική απόφαση που έχει να κάνει με το μέλλον του ατόμου, και αυτό δημιουργεί στο νέο αλλά και σε εσάς τους γονείς του πολύ μεγάλη ανησυχία και άγχος. Είναι πολύ σημαντικό να παραμένετε θετικοί, αλλιώς μπορεί να αποβεί πολύ δύσκολη και στρεσογόνα περίοδος για όλους όσοι εμπλέκονται. Εαν δείχνετε το άγχος και την ανησυχία σας, είναι πολύ πιθανό να κάνετε το παρελθόν να μοιάζει ιδανικό και το μέλλον τροματικό και δραματικο στα μάτια των παιδιών σας και να τα απογοητεύσει.

Είναι καλό να επαναληφθεί ότι είναι σημαντικό οι γονείς να δείχνετε υποστήριξη και να ενθαρύνετε τα έφηβα παιδιά σας να λάβουν υπόψη τους όλες τις δυνατές επιλογές που έχουν και να βρουν αυτό που τους ταιριάζει καλύτερα. Είναι καλύτερο να ξεκινήσετε μια τέτοια συζήτηση όσο νωρίτερα γίνεται, μην περιμένετε όταν τα παιδιά θα στέκονται μπροστά σε ένα μηχανογραφικό που πρέπει να συμπληρώσουν τελειώνοντας την Γ’ Λυκείου. Το μεγαλύτερο μέρος της διαδικασίας θα ήταν ωφέλιμο να εχει γίνει πολύ πριν από αυτό. Εαν η διαδικασία της επιλογής έχει αρχίσει από πολύ νωρίτερα και με σαφή τρόπο, θα αποφύγετε ατυχείς επιλογές.

Θα πρέπει επίσης να προσέχετε ώστε να μην απορρίψετε τυχόν ιδέες που τα ίδια τα παιδιά εχουν για το μέλλον τους. Εάν αντιδράσετε αρνητικά σε κάτι, μπορεί να αποθαρρύνετε όλη τη διαδικασία διερεύνησης πιθανών επαγγελμάτων. 

Αν θέλετε να μάθετε περισσότερα για το τι να κάνετε αν δεν συμφωνείτε με τις επαγγελματικές επιλογές των παιδιών σας πατήστε εδώ.

Θα ήταν πολύ βοηθητικό να κρατάτε ανοιχτές διόδους επικοινωνίας και να ενθαρρύνετε να παίρνουν όσο περισσότερη πληροφόρηση γίνεται σχετικά με όλα τα δυνατά πεδία απασχόλησης. Πολύ βοηθητικο θα ήταν,λοιπόν, να παροτρύνετε το έφηβο παιδί σας να παρακολουθήσει ένα συμβουλετικό πρόγραμμα επαγγελματικού προσανατολισμού. Από μια τέτοια διαδικασία θα πάρει ακόμα περισσότερες πληροφορίες τόσο για τις διαφορετικές επαγγελματικές προοπτικές που υπάρχουν, όσο και για στοιχεία  του χαρακτήρα, της προσωπικότητας και των ικανοτήτων του και πως θα μπορόυσε αυτά να τα αξιοποιήσει σε κάθε επάγγελμα.

Όρισμένοι παράγοντες που λειτουργούν ανασταλτκά στην επιλογή επαγγέλματος ανάλογου των δυνατοτήτων του εφηβου είναι οι ακόλουθοι:

• Να περιμένει μέχρι τελευταία στιγμή για να πάρει μια απόφαση.

• Να θέτει μη ρεαλιστικούς στόχους.

• Να υπόσχεται ότι θα «κάνει θαύματα» το επόμενη τρίμηνο/χρονιά κ.α.

• Να αναλαμβάνει δύσκολες δραστηριότητες/ εργασίες, αλλά να έχει χαμηλές αποδώσεις σε αυτά.

• Να μην διαβάζει στο σπίτι.

• Αποφυγή κοινωνικών εκδηλώσεων που είναι σημαντικός παράγοντας κοινωνικοποίησης.

Τέλος, πρέπει να καταλάβετε ότι ο ρόλος σας είναι απλά να ενεργείτε διευκολυντικά στο ταξίδι αναζήτησης του παιδιού σας, επιτρέποντας την προσωπική τους ανεξάρτητη επιλογή επαγγέλματος. Αυτό θα είναι το πρώτο του βήμα προς την ενηλικίωση και πρέπει να το κάνει μόνο του. Εξάλλου, η επιλογή που θα πάρει τώρα δεν είναι υποχρεωτικό να το ακολουθεί σε όλη την υπόλοιπη ζωή του. Πάντα υπάρχουν και αλλαγές σχεδίου, αλλά και δεύτερες ευκαιρίες. Το σημαντικότερο είναι να πάρει την ευθύνη της επιλογής του και αυτή η διαδικασία να το «μεγαλώσει» και να το εξελίξει.

Πολυδώρου Χριστίνα

Read More