Διακοπές Χριστουγέννων με χωρισμένους γονείς

Οι γιορτινές μέρες των Χριστουγέννων μπορεί να γίνουν πραγματικά δύσκολες για ένα γονιό που δεν ζει με τα παιδιά  του. Οι γονείς αυτοί συχνά νιώθουν ζήλια, μοναξιά, σταναχώρια, θυμό ακόμα και μνησικακία. Ενδεχομένως σκέφτονται ότι όλες οι άλλες οικογένειες γιορτάζουν και διασκεδάζουν ενωμένες, ενώ οι ίδιοι είναι πιο απομονωνμενοι και μόνοι από ότι όλο τον υπόλοιπο χρόνο.

Αυτή η συνθήκη είναι δυνατό να προκαλέσει άγχος και ένταση και  θα βοηθούσε πραγματικά να μιλήσετε σε κάποιον για αυτά που πραγματικά αισθάνεστε. Μερικοί γονείς που δεν ζουν πλέον με τα παιδιά τους στεναχωριούνται που δε θα είναι εκεί να δουν τα παιδιά τους να ανοίγουν τα δώρα τους τα Χριστούγεννα. Είναι πολύ ματαιωτικό το συνάισθημα αυτό. Ωστόσο, θα μπορούσατε να κάνονίσετε με τον άλλο γονέα να βρεθείτε κάποιες από τις γιορτινές μέρες με τα παιδιά σας. Το καλύτερο θα ήταν οι συνεννοήσεις αυτές να γίνουν όσο το δυνατό νωρίτερα, ώστε να υπάρχει ο χρόνος να κανονίσετε τις μέρες και τις ώρες που θα περάσετε με τα παιδιά και να τις οργανώσετε. Αν για παράδειγμα τα παιδιά θα περάσουν τη μέρα των Χριστουγέννων με τον άλλο γονέα, μπορείτε να έχετε συμφωνήσει συγκεκριμένες ώρες που θα περάσετε για να τους δώσετε τα δώρα τους. 

Θα μπορούσατε να κάνετε κάποια συμφωνία να περνάτε μαζί με τα παιδιά σας τη μέρα των Χριστουγέννων κάθε δεύτερο χρόνο. Αν αυτό δεν έιναι εφικτό, θα μπορούσατε να οργανώσετε μια άλλη μέρα «Χριστουγέννων», οπότε θα δημιουργήσετε και θα περάσετε όλη τη γιορτινή ατμόσφαιρα των Χριστουγέννων με τα παιδιά σας. Θα κάνετε με αυτόν τον τρόπο όλα όσα θέλετε να κάνετε με τα παιδια σας τα  Χριστούγεννα, αλλά θα είναι μια άλλη μέρα εκείνης της εβδομάδας. Με αυτόν τον τρόπο όλοι θα περάσετε μια γιορτινή χριστουγεννιάτικη μέρα, και  τα παιδιά σας θα το χαρούν διπλά.


Να κάνετε μακροπρόθεσμα πλάνα

Το να προγραμματίζετε σωστά και με σαφή τρόπο τις διακοπές των Χριστουγέννων με τον άλλον γονέα, και η συμφωνία αυτή να έχει διάρκεια και συνέπεια στο χρόνο, καθώς και το να είστε ευέλικτοι στις αποφάσεις αυτές είναι πολύ καθοριστικά και βοηθητικά και για εσάς, αλλά και για τα παιδιά. Για παράδειγμα, είναι πολύ όμορφο όταν ακόυμε γονείς να λένε: « Η μεγάλη μου κόρη θα περάσει φέτος τα Χριστούγεννα με τον παέρα της. Μου είναι πολύ δύσκολο και θα στεναχωρηθώ πολύ αλλά πρέπει να είναι δίκαιη απέναντί του.» Μπορεί να σας φαίνεται υπερβολικό, αλλά θα σας βοηθούσε πολύ να γνωρίζεττε τι θα γίνει τα Χριστούγεννα απο τον προηγούμενο χρόνο. Έτσι, υπάρχει ένα πρόγραμμα και γνωρίζουν όλοι και προετοιμάζονται  για το πώς θα περάσουν τις γιορτές. Δεν το κάνει πιο εύκολο για το γονιό που δε θα έχει τα παιδιά του μαζί, αλλά του δίνει χρόνο να προετοιμαστεί για αυτό.

Η επίσκεψη στους παππούδες

Η κατάσταση αυτή επηρρεάζει και τους παππούδες. Η ιδέα ότι το εγγγόνι τους δε θα περάσει μαζί τους ή ότι δε θα το δουν τη μέρα των Χριστουγέννων τους ανησυχεί. Όπως και ο γονέας που δε θα περάσει τη γιορτινή αυτή μέρα με τα παιδιά, έτσι και οι παππούδες, μπορούν να γιορτάσουν τα Χριστούγεννα κάποια άλλη μέρα μαζί τους και να τους δώσουν τα δώρα τους. 

Το κυνήγι του καλύτερου δώρου και πώς να κάνετε το χρόνο που περνάτε μαζί τους ιδιαίτερο.

Ο χρόνος που περνάτε με τα  παιδία σας το διάστημα των Χριστουγέννων πρέπει να είναι ιδιαίτερος. Πολλοί χωρισμένοι γονείς προσπαθούν να ξεπεράσουν ο ένας τον άλλον, κάτι το οποίο τους προκαλεί άγχος και δυσαρέσκεια. Πολλές φορές δεν καταφέρνουν να πετύχουν τις προσδοκίες τους και νιώθουν ότι έρχονται δεύτεροι στην καρδιά των παιδιών τους και χάνουν το χρόνο που θα μπορούσαν να περάσουν μαζί τους όμορφα. 

Επιπλέον, οι γονείς που δεν μένουν μαζί με τα παιδία τους νιώθουν ότι ανταγωνίζονται τον άλλο γονέα όταν έρχεται η στιγμή να αγοράσουν τα δωρα των παιδιών. Έτσι, τους αγοράσουν ακριβά δώρα ή  οργανώνουν εκδρομές φαντασμαγορικές. Όταν, λοιπόν, ο ένας γονιός ξοδεύει μεγάλα ποσά για τα παιδιά, ο άλλος μπορεί να νιώσει ότι δεν έχει τη δυνατότητα άλλα εχει την υποχρέωση να ξοδέψει  και εκείνος το ίδιο ποσό. Όλο αυτό, οδηγεί σε μεγάλη ανησυχία, καθώς οι γονείς νιώθουν ότι θα απογοητεύσουν τα παιδιά τους αν δεν έχουν τα χρήματα να ανταγωνιστούν τον άλλο γονέα.

Το να εξηγήσετε στα παιδιά σας ότι δε θα τους πάρετε τα δώρα που θέλουν, μπορεί να είναι δύσκολο, αλλά εκείνα θα εκτιμήσουν την ειλικρίνειά σας. Προσπαθήστε να μην τους δίνετε απαντήσεις του τύπου: «Γιατί το λέω εγώ», αλλά να τους δίνετε εξηγήσεις, λέγοντας π.χ. ότι το συγκεκριμένο δωρο δε θεωρείτε ότι είναι κατάλληλο ή ότι είναι πολύ ακριβό για εσάς. 

Γονείς που θα περάσουν τα Χριστούγεννα μόνοι


Εαν δε θα έχετε την ευκαιρία να περάσετε τα Χριστούγεννα με τα παιδιά σας, δείτε αν θα μπορούσατε να κανονίστε να περάσετε την ημέρα με κάποιο οικογενειακό ή φιλικό σας πρόσωπο. Εαν κάποιος κοντινός σας βρίσκεται στην ίδια κατάσταση με εσάς, θα μπορούσατε να κανονίσετε κάτι μαζί του, ή να τον καλέσετε στο σπίτι σας για φαγητό, ώστε να μην περάσετετην ημέρα μόνοι. 

Αν ο γονιός δε θέλει να δει τα παιδιά τα Χριστούγεννα.

Μερικές φορές ο γονιός που μένει με τα παιδιά μπορεί να βρεθεί στη θέση να εξηγήσει στα παιδιά του οτι ο  άλλος γονέας δε θα μπορέσει ή δε θέλει να δει τα παιδιά τις μέρες αυτές. Κάτι τέτοιο προκαλέι άγχος και δυσφορία. Είναι πολύ δύσκολη η θέση σας, ωστόσο, θα ήταν πολύ βοηθητικό να παραμείνετε θετικοί και να προσπαθήσετε να μην κρίνετε τον άλλο γονέα μπροστά στα  παιδιά, όσο θυμωμένοι και αν είστε μαζί του.

Πολυδώρου Χριστίνα

Read More

Ανακοινώνοντας τη διάγνωση του αυτισμού σε οικογένεια και φίλους.

Πώς να εξηγήσετε τον αυτισμό στην οικογένεια και τους στενούς σας φίλους, ώστε να γίνουν σύμμαχοί σας.

Η κοινοποίηση στους γονείς και την ευρύτερη οικογένειά σας, ότι το παιδί σας διαγνώστηκε πρόσφατα με αυτισμό, είναι μία απαιτητική διαδικασία.

Παρά το γεγονός ότι όλο και περισσότεροι άνθρωποι γνωρίζουν την ύπαρξη του αυτισμού, υπάρχει ακόμα αρκετή παραπληροφόρηση. Τα μέλη της οικογένειάς σας ίσως να μην γνωρίζουν τι ακριβώς είναι αυτισμός ή ίσως έχουν περιορισμένη ή και λανθασμένη αντίληψη σχετικά με την εκδήλωσή του. Δεν αποκλείεται η εικόνα που έχουν στο μυαλό τους για τον αυτισμό να μην ανταποκρίνεται στην εικόνα του παιδιού σας.

Μία άλλη πιθανότητα είναι να προσπαθήσουν να απορρίψουν και να αρνηθούν τη διάγνωση  μία κατανοητή αντίδραση σε περίπτωση που δεν έχουν ενημερωθεί σωστά. Ίσως προσπαθήσουν να σας πείσουν ότι αντιδράτε υπερβολικά ή ότι επειδή το παιδί σας είναι λίγο διαφορετικό, δεν σημαίνει απαραίτητα ότι έχει αυτισμό.

Το γεγονός όμως ότι αποφασίσατε να περάσει το παιδί σας από τη διαδικασία της αξιολόγησης δηλώνει ότι η ανάπτυξή του διαφέρει από τη συνηθισμένη ανάπτυξη ή αν είναι μεγαλύτερης ηλικίας, ότι παρουσιάζει δυσκολίες και καθυστερήσεις σε βασικά θέματα. Τα προβλήματα που αντιμετωπίζει ίσως να μην είναι εμφανή σε όλα τα μέλη της οικογένειάς σας. Είναι σημαντικό όμως οι κοντινοί σας άνθρωποι να είναι σύμμαχοί σας και να βοηθούν το παιδί και είναι βέβαιο ότι η προσπάθεια που θα χρειαστεί να κάνετε για να έρθουν με το μέρος σας τελικά θα ανταμειφθεί.

Ακολουθούν μερικές συμβουλές που ίσως φανούν χρήσιμες, καθώς πρόκειται για μία δύσκολη και συναισθηματική συζήτηση:

Εστιάστε σε δείγματα συμπεριφοράς

Αναφέροντας κάποια δείγματα συμπεριφοράς του παιδιού που έχουν παρατηρήσει και οι ίδιοι, είναι ένας τρόπος να εξηγήσετε σε συγγενείς και φίλους τι είναι ο αυτισμός και τον λόγο για τον οποίο έγινε η διάγνωση στο παιδί σας.

Για παράδειγμα, αν το παιδί δεν πραγματοποιεί βλεμματική επαφή και δυσκολεύεται να επικοινωνήσει με τα άλλα παιδιά, μπορείτε να εξηγήσετε ότι αυτό δεν οφείλεται στο ότι είναι ντροπαλό ή αγενές, αλλά ότι πρόκειται για ένα από τα συμπτώματα του αυτισμού. Αντίστοιχα, το ότι το παιδί αντιδρά συναισθηματικά σε κάθε επαφή με τα μέλη της ευρύτερης οικογένειας, μπορεί να οφείλεται στο ότι αντιμετωπίζει δυσκολία στο να διαχειριστεί οποιαδήποτε αλλαγή της καθημερινής ρουτίνας, ένα ακόμα χαρακτηριστικό των παιδιών στο φάσμα του αυτισμού.

«Όταν κατανοήσουν ότι το παιδί παρουσιάζει, ακούσια, κάποιες ιδιαιτερότητες , θα έχει τεθεί η βάση για μία ευρύτερη συζήτηση σχετικά με την έννοια του αυτισμού», λέει οMichael Rosenthal , νευροψυχολόγος στο Child Mind Institute .

Αναφερθείτε στα βασικά χαρακτηριστικά του αυτισμού

Ενημερώστε τους ότι τα είδη συμπεριφοράς που συνδέονται με τον αυτισμό χωρίζονται σε δύο κατηγορίες:

Δυσκολίες σε κοινωνικές δεξιότητες: Τα παιδιά με αυτισμό ίσως να μην ανταποκρίνονται στα κοινωνικά σχόλια. Είναι πιθανό να αντιμετωπίζουν δυσκολία με το λόγο, αλλά και με τη μη λεκτική επικοινωνία, όπως τις εκφράσεις του προσώπου και την βλεμματική επαφή.

Περιορισμένα ή επαναλαμβανόμενα μοτίβα συμπεριφοράς και ενδιαφερόντων: Ενδεικτικά παραδείγματα αυτού είναι το παιδί να προσκολλάται σε ρουτίνες και «τελετουργικά», όπως το να τρώει το ίδιο φαγητό, να θέλει να διατηρεί το ίδιο πρόγραμμα ή να ακολουθεί την ίδια διαδρομή. 

Είναι επίσης συνηθισμένο για τα παιδιά με αυτισμό να παρουσιάζουν έντονο ενδιαφέρον για συγκεκριμένα θέματα, όπως για παράδειγμα, να θέλουν να μιλούν συνέχεια για τρένα ή για μία αγαπημένη τους ταινία.

Ίσως ρωτήσουν τι προκαλεί τον αυτισμό

Τα βασικά θέματα που πρέπει να αναφερθούν είναι τα εξής:

• Ο αυτισμός είναι μία ισόβια νευροαναπτυξιακή διαταραχή.
• Είναι εκ γενετής διαταραχή.
• Δε δημιουργείται από τα εμβόλια.
• Δεν προκαλείται από λανθασμένους χειρισμούς των γονέων

Το παιδί σας ίσως να μην ανταποκρίνεται στην εικόνα που έχουν οι άλλοι για τον αυτισμό

Είναι απαραίτητο να εξηγήσετε ότι ο αυτισμός καλύπτει ένα φάσμα ειδών συμπεριφοράς και ότι η εμφάνιση, ο βαθμός εκδήλωσης, αλλά και τα είδη των συμπτωμάτων διαφέρουν από άτομο σε άτομο. Για παράδειγμα, κάποια άτομα είναι λιγομίλητα, ενώ άλλα υπερβολικά ομιλητικά. Είναι πιθανό να μιλούν ασταμάτητα, αλλά δυσκολεύονται να συμμετάσχουν επιτυχώς σε αμφίδρομη συζήτηση.

ΗMandi Silverman , ψυχολόγος στο Child Mind Institute , αναφέρει: «Θεωρούμε ότι τα παιδιά με αυτισμό είναι σαν τις χιονονιφάδες× ούτε μία δεν είναι όμοια με κάποια άλλη. Το ότι ένα παιδί με αυτισμό μπορεί να συμπεριφέρεται ή να μιλάει με έναν συγκεκριμένο τρόπο δεν σημαίνει ότι και κάποιο άλλο παιδί με αυτισμό θα παρουσιάζει τα ίδια χαρακτηριστικά».

Εξηγήστε πώς η διάγνωση θα βοηθήσει το παιδί

Συχνά θεωρείται ότι η διάγνωση θα «στιγματίσει» αρνητικά το παιδί και ότι λόγω αυτής, οι άνθρωποι θα το αντιμετωπίζουν με ιδιαίτερο τρόπο, υποβαθμίζοντας τις ευκαιρίες, αλλά και την αυτοεκτίμησή του. Στην πραγματικότητα όμως, ισχύει ακριβώς το αντίθετο. Είναι καθησυχαστικό να ξέρει κανείς ότι οι αδυναμίες (όπως και οι δυνατότητες) του παιδιού έχουν συγκεκριμένη ονομασία, είναι απολύτως κατανοητές και όχι τόσο σπάνιες όσο τις θεωρούν.

Επιπλέον, μετά τη διάγνωση, η οικογένειά σας δικαιούται θεραπείες και υπηρεσίες, οι οποίες είναι απαραίτητες για την εκπαίδευση και την εξέλιξη του παιδιού.

Να είστε προετοιμασμένοι για δύσκολες αντιδράσεις

Κάθε μέλος της οικογένειας μπορεί να έχει διαφορετική αντίδραση όταν μάθει για τη διάγνωση του παιδιού. Κάποιοι αντιδρούν με ανακούφιση, καθώς αντιμετωπίζουν τη διάγνωση ως μία εξήγηση στις μέχρι τώρα δυσκολίες. Κάποιοι συγγενείς μπορεί να αισθανθούν λυπημένοι ή και συντετριμμένοι. Είναι φυσιολογικό τα συναισθήματά τους να εναλλάσσονται. Είναι επίσης πιθανό να απορρίψουν τη διάγνωση, κάτι που θα σας κάνει να νιώσετε λύπη, αλλά και να επιφέρει απομόνωση.

«Αρχικά, η διάγνωση αποτελεί πολύ σημαντικό γεγονός. Σε κάποιες περιπτώσεις, η διάγνωση οδηγεί τους γονείς στην αναθεώρηση της μέχρι τώρα αντίληψής τους σχετικά με την έννοια της μητρότητας και της πατρότητας,» αναφέρει ηDr .Silverman . Το ίδιο ισχύει και για τους παππούδες. «Ορισμένες φορές, οι συγγενείς, όπως και οι γονείς, χρειάζονται χρόνο μέχρι να συνειδητοποιήσουν και να αποδεχτούν την κατάσταση. Δεν είναι σπάνιο να υπάρξουν εκδηλώσεις απογοήτευσης, σύγχυσης ή ακόμη και θυμού. Εξάλλου, μερικές φορές όλοι χρειαζόμαστε λίγο χρόνο για να επεξεργαστούμε μία κατάσταση», υποστηρίζει.

Να δώσετε στα μέλη της οικογένειάς σας το περιθώριο να εκφράσουν τα αισθήματά τους. Ωστόσο, ενημερώστε ότι δουλεύετε με μία ομάδα ειδικών για να επιτευχθεί το καλύτερο δυνατό αποτέλεσμα για το παιδί. Μπορείτε επίσης να τους πείτε πόσο σημαντικοί είναι οι ίδιοι, τόσο για εσάς όσο και για το παιδί και ότι ελπίζετε ότι θα σας στηρίξουν.

Εάν είναι απαραίτητο, μιλήστε στον γιατρό σας

Εφόσον οι αντιδράσεις των μελών της οικογένειας δεν παρουσιάζουν βελτίωση, οDr .Rosenthal προτείνει να σκεφτείτε τον λόγο για τον οποίο συνεχίζουν να αντιδρούν. Υποστηρίζει ότι οι τρεις βασικοί λόγοι είναι οι εξής:

Δεν κατανοούν τον αυτισμό, επομένως οδηγούνται στην άρνηση.

Θεωρούν ότι γνωρίζουν τι είναι ο αυτισμός και δε συμφωνούν ότι η διάγνωση είναι σωστή.
Δεν ξέρουν πώς να διαχειριστούν την κατάσταση και αποφεύγουν να την σκέφτονται, καθώς τους είναι επίπονο.

«Έχω παροτρύνει στο παρελθόν τους γονείς του παιδιού να φέρουν σε συνεδρία κάποιο μέλος της ευρύτερης οικογένειας εφόσον αυτό αντιμετωπίζει δυσκολίες στο να αντιληφθεί ή να διαχειριστεί την κατάσταση», αναφέρει. «Η ψυχοπαιδαγωγική εκπαίδευση μπορεί να φανεί χρήσιμη σε οποιονδήποτε και εάν το άτομο αυτό έχει μία άκρως λανθασμένη αντίληψη σχετικά με τη διάγνωση ή αισθάνεται αβοήθητο, είναι μία καλή ευκαιρία να ενημερωθεί».

ΟDr .Rosenthal αναφέρει επίσης ότι σε περίπτωση που η διαδικασία αξιολόγησης βρίσκεται σε εξέλιξη αυτή την περίοδο, θα ήταν μία καλή ιδέα να πηγαίνετε στις συνεδρίες ενημέρωσης μαζί με τα μέλη της οικογένειας που δυσκολεύονται να αποδεχτούν την κατάσταση.

Ζητήστε βοήθεια από τους άλλους

Αυτό θα βοηθήσει όχι μόνο εσάς τους ίδιους, αλλά και τους ανθρώπους στους οποίους απευθύνεστε για βοήθεια. Ενώ είναι στη φύση μας να θέλουμε να βοηθήσουμε την οικογένεια και τους φίλους μας, κάποιες φορές διστάζουμε επειδή δεν βρίσκουμε τον κατάλληλο τρόπο ή φοβόμαστε ότι υπερβαίνουμε τα όρια. Επομένως, αν θέλετε βοήθεια, ζητήστε την.

Συζητήστε με άλλους γονείς

Σε κάποιες περιπτώσεις, όταν οι γονείς συνειδητοποιήσουν τη σημασία της διάγνωσης, νιώθουν συντετριμμένοι και μόνοι. ΗDr .Silverman υποστηρίζει ότι κάτι ιδιαίτερα βασικό, εκτός της σωστής θεραπείας, είναι το να περνούν χρόνο με γονείς άλλων παιδιών που ανήκουν στο φάσμα του αυτισμού. «Η παρέα με άλλους γονείς θα σας κάνει να νιώσετε πιο δυνατός και το αίσθημα της μοναξιάς και της απομόνωσης θα μειωθεί αισθητά. Είναι ιδιαίτερα σημαντικό να έχεις ανθρώπους που αντιλαμβάνονται την κατάσταση,» αναφέρει.

Ο γιατρός του παιδιού σας ίσως μπορεί να σας συστήσει κάποια τοπική ομάδα υποστήριξης. Εναλλακτικά, θα μπορούσατε να αναζητήσετε στο διαδίκτυο ή να έρθετε σε επαφή με άλλους γονείς σε ομάδες αθλημάτων ή δραστηριοτήτων για παιδιά με ειδικές απαιτήσεις.

Πηγή: https://upbility.gr/blogs/blog/anakoinonontas_ton_aytismo

Read More

Πόση ελευθερία πρέπει να δίνουν οι γονείς στους εφήβους;

Πολλοί γονείς συχνά αναρωτιούνται πόση ελευθερία μπορούν να έχουν οι έφηβοι. Φυσικά, η απάντηση σε αυτό εξαρτάται από πολλούς παράγοντες. Μέρικοί από αυτούς είναι ο βαθμός ανεξαρτησίας  κάθε εφήβου, οι εμειρίες του, η υποστήριξη που έχει από την οικογένεια και τους φίλους του, ο βαθμός ευθύνης που αναλαμβάνει, η ωριμότητά του κ.α. Τις περισσότερες φορές οι γονείς θέλουν να προστατέψουν τα παιδιά τους από οδυνηρές εμπειρίες, ειδικά όταν πρόκειται για εφήβους που παρουσιάζουν προκλητική συμπεριφορά.

Ωστόσο, μερικές φορές το να είστε πολύ προστατευτικοί ενδέχεται να οδηγήσει τους νέους στο να επαναστατήσουν και να παρουσιάσουν ανεξέλεγκτη συμπεριφορά. Το ιδανικό είναι να κρατήσετε μια ισορροπία μεταξύ της εξάρτησης και της ανεξαρτησίας καθώς ο έφηβος σταδιακά οδηγείται στην ενηλικίωση.

Ενώ πολλοί γονείς υποτιμούν την ικανότητα των εφήβων να έχουν ορισμένα προνόμια και ελευθερίες, ταυτόχρονα οι εφηβοι υπερεκτιμούν αυτες τους τις ικανότητες. Είναι σημαντικό οι έφηβοι να κατανοήσουν και να δεχτούν ότι η ελευθερία συνεπάγεται και ευθύνη. Αυτό σημαίνει ότι θα πρέπει να επδείξουν υπεύθυνη συμπεριφορά για να μπορουν να έχουν και κάποιες ελευθερίες. Για παράδειγμα, για να έχει ο έφηβος τη δνατότητα να οδηγεί, θα πρέπει να είναι αρκετά υπεύθυνος ώστε να ακολουθεί τον Κώδικα Οδικής Συμπεριφοράς, να έχει δίπλωμα οδήγησης, ασφάλεια κ.α.

Οι γονείς και οι έφηβοι συχνά έρχονται σε αντιπαράθεση όταν καλούνται να αποφασίσουν μέχρι ποιο σημείο είναι ελεύθεροι οι έφηβοι να κάνουν ορισμένα πράγματα. Αυτό δημιουργεί άγχος στο οικογενειακό σύστημα. Το γεγονός ότι οι έφηβοι διεκδικούν περισσότερες ελευθερίες και ανεξαρτησία και η ταση των γονέων τους να τους καθοδηγούν και να τους προστατεύουν συχνά οδηγούν σε ρίξη. Αυτή είναι η φυσιολογική διαδικασία μετάβασης από την εφηβεία στην εννήλικη ζωή. Η μετάβατική αυτή περίοδος είναι μια περίοδος αναπροσαρμογής της οικογένειας που μπορεί να προκαλέσει διαπλικτισμούς μεταξύ των εφήβων και των γονέων τους.

Οι γονείς θεωρούν τους εαυτούς τους υπεύθυνους να μεταδώσουν αξίες στα παιδιά τους σχετικά με το τι είναι σωστό και τι λάθος. Έχοντας ως δεδομένο ότι οι έφηβοι θέλουν να παίρνουν αποφάσεις για θέματα που έχουν να κάνουν με τους ίδιους, είναι πολύ σημαντικό οι γονείς να έιστε ξεκάθαροι σχετικά με τα πράγματα στα οποία θα επεμβαίνετε και σε ποια θα αφήνετε μεγαλύτερη ελευθερία. Αν και είναι δεδομένο ότι τα παιδιά σας θα κάνουν και κάποια λάθη στις επιλογές τους, είναι σημαντικό να τους δείχντε εμπιστοσύνη όταν παίρνουν τις δικές τους αποφάσεις και όταν μαθαίνουν από τα λάθη τους. 

Δεν υπάρχει τρόπος για τους γονείς να γνωρίζουν με σιγουριά αν τα παιδιά τους που βρίσκονται στην εφηβεία θα κάνουν τη λάθος επιλογή. Οι πιθανότητες να κάνουν τη σωστή επιλογή αυξάνονται όταν οι γονείς τους πιστεύουν σε αυτούς και τους δείχνουν εμπιστοσύνη. Η εμπιστοσύνη όμως είναι κάτι που οι έφηβοι καλούνται να κερδίσουν δείχνοντας υπευθυνότητα. Για να μπορέσουν να «μεγαλώσουν» τα παιδιά θα πρέπει κάποια στιγμή να αποκτήσουν την ελευθερία να παίρνουν μόνα τους κάποιες αποφάσεις (ανάλογα με την ηλικία τους) και την ευκαιρία να μάθουν από τα δικά τους λάθη. Όταν οι γονέις δειχνουν μέχρι κάποιο σημέιο εμπιστοσύνη, οι εφηβοι είναι πιο πιθανό να δείξουν σεβασμό στους γονείς τους και στους κανόνες που αυτοί θέτουν.

Πολυδώρου Χριστίνα

Read More

Δεν συμφωνώ με τις επαγγελματικές επιλογές του παιδιού μου. Πώς να το αντιμετωπίσω;

Πολλοί γονείς συνηθίζουν να ασκούν πίεση στα παιδιά τους σχετικά με την πρώτη επιλογή που θα κάνουν για την καριέρα τους. Και αυτό το κάνουν επειδή πιστεύουν ότι αυτή η απόφαση θα καθορίσει ολόκληρη τη ζωή τους.

Ωστόσο, στη διάρκεια της ζωής του  βλέπουμε ότι ένας ενήλκας μπορεί να αλλάει πολλά επαγγέλματα και επιλογές μέχρι να κατασταλάξει σε αυτό που τελικά του ταιριάζει και τον εκφράζει. 

Επομένως όποιο επάγγεμα και να διαλέξει ένας έφηβος τελειώνοντας το σχολέιο δεν είναι απαραίτητα και αυτό που θα ακολουθεί για όλη την υπόλοιπη ζωή του. Και σίγουρα δεν θα καθορίσει οπωσδήποτε το μέλλον του.

Ως Σύμβουλος Επαγγελματικού Προσανατολισμού έχω δει πολλούς εφήβους να επιλέγουν το επάγγελμα και τις σπουδές που θα ακολουθήσουν επηρεασμένοι από τρίτους, μόνο και μόνο για να καταλήξουν να μην είναι ευτυχισμένοι με την επιλογή τους και να μην περνούν καλά κάποια χρόνια αργότερα. Μεγάλος αριθμός αυτών μάλιστα αλλάζουν επάγγελμα όταν νιώσουν αποδεσμευμένοι από τις απαιτήσεις των γονέων τους.

Το καλύτερο που έχετε να κάνετε  ως γονείς, εκπαιδευτικοί ή φίλοι όταν κάποιος έφηβος είναι στη διαδικασία της επιλογής του δρόμου που θα ακολουθήσει επαγγελματικά είναι να κάνετε συζητήσεις μαζί του σχετικά με τα ενδιαφέροντα και τις ικανότητές τους περισσότερο και όχι για συγκεκριμένα επαγγέλματα. Το σημαντικότερο είναι να ακούτε όσα έχει να σας πει. Αν δίνετε εσείς όλες τις ιδέες, το παιδί θα καταλήξει να ζει το όνειρο που εσείς έχετε για αυτό και όχι το δικό του.

Μπορεί να νιώσετε ότι θέλετε να κατευθύνετε το παιδί σας προς μια συγκεκριμένη κατεύθυνση επειδή βλέπετε κάποια κλίση του προς ένα συγκεκριμένο επάγγελμα. Ωστόσο οι γονείς είναι συχνά πιο περιορισμένοι από τη δική τους εμπειρία  από ότι νομίζουν. Όσο καλή και αν είναι η συμβουλή σας και με όση αγάπη και να τη δίνετε δεν μπορείτε να γνωρίζετε τι πόρτες θα ανοίξουν για το παιδί σας στο μέλλον.

Η αγορά εργασίας μεταβάλλεται τόσο γρήγορα στις μέρες μας που πραγματικά δεν μπορούμε να γνωρίζουμε αν το επάγγελμα που επέλεξε το παιδί σας θα υπάρχει ακόμα όταν θα τελειώσει τη σχολή του και πόσες καινούριες θα έχουν δημιουργηθεί που δεν υπήρχαν καν όταν επέλγε τι θα σπουδάσει. 
Επομένως, είναι πιο αποτελεσματικό να στρέψετε την προσοχή και το ενδιαφέρον των εφήβων σε πιο πρακτικά θέματα. Αντί, δηλαδή, να ρωτήσετε: «Τι θα ήθελες να γίνεις όταν μεγαλώσεις;», καλύτερα ρωτήστε: « Τι ικανότητες νομίζεις ότι έχεις; Με τι ανθρώπους θα ήθελες να δουλεύεις μαζί; Πώς έχεις φανταστεί το εργασιακό σου περιβάλλον;» Αυτός είναι ένας τρόπος να σκέφτεται ένας έφηβος για τη μελλοντική του καριέρα χωρίς απόλυτα να την κατονομάζει. Με αυτόν τον τρόπο το παιδί ουσιαστικά περιγράφει τον εαυτό του με τέτοιο τρόπο, ώστε μετά να μπει στη διαδικασία να σκεφτεί πώς τον λένε τελικά αυτόν που περιέγραψε, τι δουλειά θα μπορούσε να κάνει και αν κάποιος που κάνει αυτά τα πράγματα που περιέγραψε  θα μπορούσε να πληρώνεται για να τα κάνει.

Και μην ξεχνάτε! Πρόκειται για τη δική τους ζωη!

Όταν πρόκειται για αποφάσες που έχουν να κάνουν με το μέλλον των παιδιών σας είναι λογικό να θέλετε να βοηθήσετε όσο περισσότερο μπορείτε. Παρακάτω θα βρείτε μερικές επικοινωνιακές τεχνικές που θα σας βοηθήσουν να κάνετε τη συζήτηση πιο ωφέλιμη για τον έφηβο:

• Ακούστε με ενδιαφέρον και αποφύγετε την παρόρμηση να δώσετε συμβουλή. Αν δυσκολεύεται να πάρει μια απόφαση η διήγηση από εσάς μιας ιστορίας από τη ζωη σας όπου κληθήκατε να πάρετε κάποια δύσκολη απόφαση θα μπορούσε να βοηθήσει πολύ περισσότερο από το να του πείτε τι να κάνει.

• Σεβαστείτε και υποστηρίξτε την επιλογή. Το να δώσετε κατευθύνεις ή να κρίνετε την επιλογή μακροπρόθεσμα δεν είναι σίγουρο ότι θα βοηθήσει όσο προφανές και αν σας φαίνεται αυτή τη στιγμή. Είναι καιρός πια ο έφηβος να ανοίξει τα φτερά του και να χρησιμοποιήσει τις ικανότητές του για λήψη απόφασης και επίλύση προβλμάτων που εσείς (θα πρέπει να) έχετε βοηθήσει να αναπτύξει.

• Προετοιμάστε τον έφηβο να είναι αυτάρκης και ανεξάρτητος μακρυά από το σπίτι. Αυτό περιλαμβάνει και το να παίρνει αποφάσεις σχεικά με τα ραντεβού του, τα ναρκωτικά, το αλκοόλ, το σεξ, αλλά και πράγματα που θα κληθεί να κάνει στην καθημερινότητα του, όπως μαγείρεμα, καθάρισμα, πλύσιμο, ψώνια, πληρωμή λογαριασμών, προϋπολογισμός χρημάτων κ.α.

• Αντισταθείτε στην παρόρμηση να δώσετε κύρηγμα και παραμείνετε υποστηρικτικοί και ενθουσιασμένοι ακόμα και αν δεν σας αρέσει η επιλογή που έχει γίνει. Το παιδί σας χρειάζεται τη θετική σας επιρροή τώρα που βρίσκεται σε μια μεταβατική φάση της ζωής του.

Τέλος, αν νιώθετε ότι ο έφηβος που υπάρχει στη ζωή σας δεν είναι απόλυτα σίγουρος για την επιλογή που έχει κάνει ή αλλάζει συνεχώς γνώμη ή είστε πραγματικά πολύ αντίθετοι με την απόφαση που έχει πάρει, θα  μπορούσατε να παροτρύνετε τον έφηβο να παρακολουθήσει κάποιο συμβουλευτικό πρόγραμμα επαγγελματικού προσανατολισμού. Μέσα από αυτό, ο έφηβος θα μπορέσει να γνωρίσει καλύτερα στοιχεία της προσωπικότητας, των ενδιαφερόντων και των ικανοτήτων του και μέσα από τη συμβουλευτική διαδικασία να συνθέσει όλες τις πληροφορίες που έχει πάρει για τον εαυτό του και να νιώσει δυνατός να κάνει μια επιλογή που θα τον κάνει επιτυχημένο και ευτυχισμένο επαγγελματία. Προσοχή όμως! Το πρόγραμμα θα έχει σκοπό ο έφηβος να  βρει αυτό που πραγματικά θέλει να κάνει. Ακόμα και να επιβεβαιώσει την απόφαση του να ακολουθήσει ένα επάγγελμα που δεν σας βρίσκει σύμφωνους. Σκοπός του προγράμματος θα είναι ο έφηβος να κινητοποιηθεί και να βρει αυτό που πραγμαικά θέλει και όχι να πειστεί ότι αυτό που έχει επιλέξει δεν είναι το σωστό!

Αν θέλετε να μάθετε περισσότερα για το ρόλο των γονέων στη λήψη απόφασης επαγγέλματος πατήστε εδώ.

Πολυδώρου Χριστίνα

Read More

Η χρήση αλκοόλ κατά την εφηβική ηλικία

Σήμερα, η μέση ηλικία που ένα κορίτσι στην Αμερική ξεκινά να πίνει αλκοόλ είναι τα 13 έτη. Στα αγόρια η έναρξη γίνεται συνήθως στα 11. 

Σε πολλές χώρες σε όλο τον κόσμο η χρήση αλκοόλ από ανηλίκους είναι ένα πρόβλημα ευρέως διαδεδομένο με πολλές και ποικίλες συνέπειες. Οι νέοι που καταναλώνουν αλκοόλ είναι πιθανό να γίνονται βίαιοι, να εμπλέκονται σε τροχαία που οφείλονται στην κατανάλωση αλκοόλ και να πάσχουν από κατάθλιψη ή κάποια διαταραχή άγχους. Ωστόσο, υπάρχουν και άλλες επικίνδυνες συμπεριφορές για τις οποίες μπορεί να ευθύνεται το αλκοόλ. Νέοι που ξεκινούν να πίνουν πριν την ηλικία των 21 ετών είναι πιθανό να:

• Γίνονται βίαιοι
• Να κάνουν απόπειρα αυτοκτονίας
• Να έχουν σεξουαλικές επαφές χωρίς προφύλαξη και με πολλούς συντρόφους
• Να αναπτύξουν εξάρτηση από το αλκοόλ μετέπειτα στη ζωή τους.

Οι έφηβοι πειραματίζονται με το αλκοόλ σε μικρότερες ηλικίες από ότι παλαιότερα. Έρευνες έχουν δείξει ότι στην Αμερική περισσότερα από τα μισά παιδιά ηλικίας από 12 μέχρι 20 ετών έχουν καταναλώσει αλκοόλ τουλάχιστον μια φορά στη ζωή τους. Κάποιοι ερευνητές ισχυρίζονται ότι αυτοί οι έφηβοι είναι πιο  ευάλωτοι σε αξαρτήσεις, καθώς φαίνεται να είναι πιο παρορμητικοί και το τμήμα του εγκεφάλου τους που ευθύνεται για την ευχαρίστηση να λειτουργεί πριν από αυτό που είναι υπέυθυνο για την αναστολή της παρόρμησης και τη λήψη αποφάσεων.  

Στις προηγούμενες γενιές τα αγόρια ήταν πιο πιθανό να πειραματιστούν με το αλκοόλ κατά την εφηβεία σε σχέση με τα κορίτσια. Αυτό όμως φαίνεται σιγά- σιγά να αλλάζει, με τα κορίτσια να έχουν τα ίδια ποσοστά κατανάλωσης αλκοόλ με τα αγόρια κατά την εφηβεία.

Πολλοί νέοι θα σταματήσουν ή θα μειώσουν τις ποσότητες αλκοόλ που καταναλώνουν από μόνοι τους μέχρι τα 25, οπότε θα κληθούν να δουλέψουν ή να παντρευτούν ή να γίνουν γονείς. Ωστόσο οι κίνδυνοι του να ξεκινήσει ένας έφηβος να καταναλώνει αλκοόλ από νωρίς παραμένουν. Έφηβοι που ξεκινούν το αλκοόλ από την ηλικία των 14 ή νωρίτερα, είναι 6 φορές πιο πθανό να παρουσιάσουν προβλήματα αλκοολισμού σε σχέση με αυτούς που δεν έχουν ξεκινήσει να πίνουν πριν τη νόμιμη ηλικία που μπορεί κάποιος να καταναλώνει αλκοόλ.

Παράγοντες που αυξάνουν τον κίνδυνο εμφάνισης προβλημάτων σχετικά με το αλκοόλ

Εκτός από την ηλικία που ξεκινά ένας έφηβος να πίνει οινοπνευματώδη, υπάρχουν και άλλοι παράγοντες που καθορίζουν το αν ο έφηβος αυτός θα εξελιχθεί σε προβληματικό πότη:

• Γενετικοί παράγοντες: Ένας έφηβος με αλκοολικό γονιό ή αδερφό είναι 4 φορές πιο πιθανό να αναπτύξει πρόβλημα αλκοολισμού από ότι κάποιος χωρίς οικογενειακό ιστορικό.  

• Παρουσία ψυχικής διαταραχής: Τα προβλήματα με το αλκοόλ συχνά συνδέονται με ψυχικά προβλήματα, όπως κατάθλιψη, διπολική διαταραχή, αγχώδεις διαταραχές ή ψύχωση.

• Προσωπικότητα: Για παράδειγμα φηβοι που θεωρούν ότι το να πίνουν τους βοηθάει να κοινωνικοποιηθούν, τείνουν να μην πιστεύουν ότι το αλκοόλ επηρεάζει τις κοινωνικές τους σχέσεις, αφού αμβλύνει τις αναστολές τους.

• Επηρροή οικογένειας και συνομηλίκων: Οι έφηβοι που αντιμετωπίζουν το μεγαλύτερο κίνδυνο ανάπτυξης προβλημάτων με το αλκοόλε είναι αυτοί έχουν ευκολη προσβασιμότητα σε αυτό τόσο στο σπίτι τους όσο και μεταξύ φιλων και όπου το να μεθάει κανείς είναι αποδεκτό. 

•      Φύλο: Τα αγόρια έχουν τη δυνατότητα να πίνουν περισσότερο από τα κορίτσια. Αλλά τα  κορίτσια επηρεάζονται περισσότερο και μπορεί να εθιστούν στο αλκοόλ με λιγότερη ποσότητα και με μικρότερης διάρκειας κατανάλωση.


Κίνδυνοι κατανάλωσης αλκοόλ από νεους

Οι ηλικίες 18-25 ετών χαρακτηρίζονται από τεράστιες αλλαγές, καθώς οι έφηβοι ανοίγουν τα φτερά τους προς την ανεξαρτησία και πολλές φορές καλούνται να αφήσουν το σπίτι τους ίσως για πρώτη φορά. Αν και είναι συναρπαστικά χρόνια, η υπέρμετρη χρήση αλκοόλ μπορεί να τα καταστήσει επικίνδυνα. Τα περισσότερα προβλήματα με το αλκοόλ εμφανίζονται σε αυτές τις ηλικίες.

Η χρήση αλκοόλ μπορεί να εγύρει διάφορους κινδύνους:

• Το αλκοόλ είναι υπέυθυνο για πολλά τροχαία ατυχήματα

• Η κατανάλωση αλκοόλ ενδέχεται να δημιουργήσει χρόνια προβλήματα υγείας: Η κατανάλωση σε μικρή ηλικία που ο εγκέφαλος ακόμα αναπτύσσεται μπορεί να επηρεάσει κάποιες  εγκεφαλικές λειτουργίες, όπως η μνήμη, η συγκέντρωση κ.α.

• Η κατανάλωση ακλοόλ μπορεί να ευθύνεται για σεξουαλικές επιθέσεις και βιασμούς: Έφηβοι που έχουν καταναλώσει μεγάλες ποσότητες αλκοόλ είναι εύκολα θύματα σεξουαλικών επιθέσεων και βιασμών.

Τα κορίτσια στην εφηβεία έχουν να αντιμετωπίσουν και κάποιες άλλες προκλήσεις όταν καταναλώνουν αλκοόλ.

• Τα κορίτσια είναι πιο πιθανό να ισχυρίζονται ότι πίνουν εξαιτίας προβλημάτων που αντιμετωπίζουν ή για να αντιμετωπίσουν την αναστάτωση ή το θυμό τους για κάτι που έχει συμβεί στη ζωή τους

• Τα κορίτσια είναι πιο πιθανό να πίνουν λόγω κάποιου οικογενειακού προβλήματος, παρά λόγω πίεσης από τους συνομιλήκους.

• Το αλκοόλ ενδέχεται να καθυστερήσει την ήβη στα κορίτσια ή να δημιουργήσει ορμονολογικά προβλήματα κατά την ήβη.

• Έφηβα κορίτσια  που καταναλώνουν αλκοόλ είναι πιο πιθανό να έρθουν σε σεξουαλική επαφή χωρίς προφύλαξη από ότι κορίτσια που δεν πίνουν, αυξάνοντας με αυτό τον τρόπο τον κίνδυνο εγκυμοσύνης και σεξουαλικώς μεταδιδόμενων νοσημάτων.

Πώς να μιλήσετε στους εφήβους για την υπεύθυνη κατανάλωση αλκοόλ

Σας γονιός, γιαγιά, παππούς, δάσκαλος ή φίλος, έχετε άμεσο αντίκτυπο στις επιλογές που κάνει ένα  παιδί, ιδιαίτερα κατά την προεφηβεία και την εφηβεία. Έφηβοι που έχουν μάθει από το κοινωνικό τους περιβάλλον τον έλεγχο του εαυτού τους, έχουν αναπτύξει μηχανισμούς επίλυσης προβλημάτων και ζουν σε οργανωμένη οικογένεια συνήθως δεν εμφανίζουν προβλήματα με το αλκοόλ. Επιπλέον, το σταθερό πρόγραμμα μέσα στην ημέρα και η ευκαιρίες διασκέδασης με την οικογένεια αποτελούν παράγοντες που αποτρέπουν το άτομο από την κατάχρηση ακλοόλ. 

Το να μιλάτε με τον έφηβο ανοιχτά και ειλικρινά σχετικά με το αλκοόλ είναι ζωτικής σημασίας. Το να καθυστερήσετε όσο μπορείτε την ηλικία που ο έφηβος θα ξεκινήσει να καταναλώνει αλκοόλ μειώνει τον κίνδυνο να μετατραπεί σε προβληματικό πότη. Αυτος είναι ο κυριότερος λόγος για να μιλήσετε στο παιδί σας για το αλκοόλ, αλλά δεν είναι ο μόνος. Υπάρχουν και κάποιοι άλλοι σημαντικοί λόγοι:

• Το αλκοόλ επιδρά αρνητκά στην ανάπτυξη του σώματος και του εγκεφάλου
• Το αλκοόλ επιδρά αρνητικά στην κρίση, οδηγώντας πολλές φορές τους εφήβους σε επικίνδυνες συμπεριφορές και αφήνοτάς τους εκτεθημένους σε σεξουαλικές παρενοχλήσεις.
• Οι έφηβοι που κάνουν πίνουν αλκοόλ και καπνίζουν είναι απηρεπείς στη χρήση ναρκωτικών και άλλων ουσιών.
• Έφηβοι που πίνουν παρουσιάζουν μεγαλύτερες πιθανότητες να εμφανίσουν προβλήματα συπεριφοράς, όπως κλοπές, να μπλέκονται σε καβγάδες ή να κάνουν κοπάνες από το σχολείο. 
• Η κατανάλωση αλκοόλ από ανηλίκους είναι παράνομη


Ξεκινήστε την συζήτηση νωρίς

Αν και οι περισσότεροι αναγνωρίζουν την ανάγκη να συζητήσουν με τα παιδιά τους το θέμα της κατανάλωσης αλκοόλ, δεν είναι σιγουροι πότε πρέπει να γίνει αυτή η συζήτηση. Οι έφηβοι είναι συνήθως ανήσυχοι και μπερδεμένοι στις πρώτες τους απόπειρες να πιουν αλκοόλ και συχνά τους ενδιαφέρει η άποψή σας για το θέμα.

Ετοιμάστε νωρίς αυτή την κουβέντα, δίνοντας στους εφήβους να καταλάβουν ότι μπορούν να μιλήσουν μαζί σας για οτιδήποτε τους απασχολεί χωρίς να γίνετε επικριτικοί ή να τους κάνετε κύρηγμα.

• Να είστε ανοιχτόμυαλοι και να ακούτε
• Να κάνετε ανοιχτού τύπου ερωτήσεις και να ακούτε αυτά που ο έφηβος έχει να σας πει χωρίς να διακόπτετε.
• Να μιλάτε ανοιχτά για τη ιστορία της οικογένειας. Αν υπήρξε στην οικογένεια κάποιο μέλος με προβλήματα με το αλκοόλ, ο έφηβος θα πρέπει να το γνωρίζει. Να μιλήσετε στον εφηβο και για τη δική σας εμπειρία με το αλκοόλ.
• Να θέτετε ξεκάθαρες προσδοκίες και να μοιράζεστε τις απόψεις σας για το θέμα. Είναι λιγότερο  πιθανό να αρχισουν να πίνουν αν γνωρίζουν ότι οι γονείς τους και οι σημαντικοί άλλοι στη ζωή τους είναι αντίθετοι σε αυτό.
• Ελέγξτε τα συναισθήματά σας. Αν ακούσετε κάτι που θα σας ανασταώτσει πάρτε μερικές βαθιές αναπνοές και εκφράστε το συνάσθημά σας με θετικό τρόπο.
• Ρωτήστε για τους φίλους τους. Ενδιαφερθείτε να γνωρίστε καλύτερα τους φίλους τους. 

Γνωρίζοντας τόσο εκείνους όσο και τους γονείς τους, θα σας βοηθήσει να καταλάβετε τη φάση στην οποία βρίσκονται οι έφηβοι και τον κοινωνικό τους περίγυρο.

Τέλος, αν θεωρείτε ότι η κατάσταση έχει ξεφύγει και παρατηρείτε ότι ο έφηβος που υπάρχει στη ζωή σας καταναλώνει αλκοόλ σε επικίνδυνα για εσάς επίπεδα, μη διαστάσετε να απευθυνθείτε σε καταρτισμένο στο θέμα επαγγελματία ψυχικής υγείας. Εκείνος θα έχει τις γνώσεις και το τον τρόπο να βοηθήσει τόσο τον ίδιο τον έφηβο, όσο και και εσάς στον βέλτιστο τρόπο να αντιμετωπίσετε την κατάσταση.

Αν θέλετε να μάθετε περισσότερα για την ψυχοθεραπεία πατήστε εδώ.
   

Πολυδώρου Χριστίνα

Read More

Θυμός στην προεφηβεία. Τι κάνουμε;

Φοβάστε ότι το παιδί σας που διανύει την περίοδο της προεφηβείας θα εξελιχθεί σε ένα θυμωμένο έφηβο; 
Φοβάστε ότι υπάρχει περίπτωση να κληθεί να αντιμετωπίσει δυσαρεστα συναισθήματα κατα τη εφηβεία και αναρωτιέστε αν θα μπορούσατε να κάνετε κάτι για να το αποτρέψετε;

Αν θέλετε να μάθετε περισσότερα για το συναίσθημα του θυμού πατήστε εδώ.

Αυτό σημαίνει ότι είστε πολύ διορατικοί ώστε να μπορείτε να δείτε δυσκολίες εν τη γενέσει τους. Τα προβλήματα που καλείται να αντιμετωπίσει ένα παιδί είναι δυνατό να  έχουν επίδραση στη ζωή του εφήβου που  διαμορφώνεται. Ένας θυμωμένος έφηβος είναι συνήθως ένας νέος που έχει αναγκαστεί να καταπιέζει τα συναισθήματά του για μεγάλο διάστημα. Και η πραγματικότητα που καλούνται να αντιμετωπίσουν οι προέφηβοι και οι έφηβοι στο σχολέιο και την κοινωνία γενικότερα δεν είναι καθόλου υποστηρικτική. Επομένως, καθώς ο χρόνος περνά αν δεν έχουν κάποιον να ακούει τις σκέψεις, τις ανησυχίες και τα συναισθήματα τους, είναι λογικό να νιώθουν απομονωμένοι και τρομαγμένοι.

Όταν τα παιδιά κάνουν την πρώτη τους απόπειρα να μοιραστούν τα συναισθήματά τους με τους γονείς τους, οι περισσότεροι γονείς συνήθως προσπαθούν να κάνουν τα παιδιά τους να σταματήσουν να κλαίνε και να μην είναι θυμωμένα καθώς αυτό τους έχει μάθει η κοινωνία να κάνουν. Ωστόσο αυτό έχει σαν συνέπεια τα παιδιά να νιώθουν ότι οι γονέις τους δεν τους υποστηρίζουν. Επομένως, ο φόβος και η θλίψη που έχουν βιώσει αλλά έχουν μάθει ότι δεν πρέπει να εκφράζουν με κλάμμα, συσσωρεύεται και μετατρέπεται σε θυμό  που εκφράζεται με  διάφορους τρόπους.

Ακόμα και αν αντιληφθείτε νωρίς ότι είναι ευεργετικό για τα παιδιά να ακούτε τους προβληματισμούς και τα συναισθήματά τους, είναι πολύ πιθανό να μην μοιραζονται τα πάντα μαζί σας, γεγονός που μπορεί να εκδηλωθεί σε θυμό μέσα στο χρόνο. Και μπορεί, επειδή σας αγαπά και νιώθει ασφάλεια κοντά σας να τον εκφράζει με τη μορφή: «Δεν με ακούς ποτέ!» ή «Τι σε νοιάζει εσένα;» ή «Παράτα με! Δεν με καταλαβαίνεις και δε θα με καταλάβεις ποτέ!»
Κάτι τέτοιο δεν είναι δίκαιο, αλλά το λάθος δεν είναι δικό σας. Όσο και αν προσπαθείτε σαν γονείς να αγαπάτε και να καθοδηγείτε τα παιδιά σας, ποτέ δεν μπορείτε να είστε τέλοιοι και είναι λογικό. Τα παιδιά χρειάζονται  κάποιον να τα ακούει και να τα βοηθάει να επουλώνουν τις πληγές τους. Και πολλές φορές αυτό που τα έχει πληγώσει έχει να κάνει  με εσάς ή το προβάλλουν πάνω σας. Και είναι δύσκολο να ακούτε άκριτα και με σεβασμό τα παιδιά σας να σας κατηγορούν ή να στρέφονται εναντίον σας καθώς ξεδιπλώνουν τα συναισθήματά τους, αλλά δυστυχώς αυτή είναι η δουλειά σας.

Τι μπορείτε να κάνετε.

Μια πιθανή κίνηση θα ήταν να παροτρύνεται το παιδί να δει κάποιον ειδικό. Το να μιλά σε κάποιον έξω από την οικογένεια για πράγματα που το απασχολούν είναι πολύ βοηθητικό. Αν δεν του αρέσει ο ειδικός μετά την πρώτη ή τη δεύτερη συνεδρία βρείτε κάποιον άλλον. Τα παιδιά είναι πολύ γρήγορα σε θέση να καταλάβουν αν αυτός που είναι απέναντί τους μπορεί να τους βοηθήσει ή όχι και αν μπορούν να τον εμπιστευτούν. Το σημαντικό είναι το παιδί να νιώθει καλά και ασφάλεια με τον άνθρωπο στον οποίο θα πάει, ώστε να μπορέσει να ανοιχτεί και να βοηθηθεί ουσιαστικά.
Όπως και να έχει, τα παιδιά χρειάζονται εσάς, τους γονείς τους, να ξέρετε και να κατανοείτε τα συναισθήματά τους. Η δική σας προσοχή είναι αυτή που θα τους δώσει τη δύναμη να ανταποκριθούν στις προκλήσεις της φηβείας που πλησιάζει. Η αγάπη σας είναι η κινητήριος δύναμη. Επομένως, δώστε στα παιδιά σας την προσοχή που χρειάζονται, ακόμα και αν δεν είστε σίγουροι πώς ακριβώς να το πετύχετε.

Μπορείτε να βγείτε μια μέρα μαζί και να περάσετε καλά κάνοντας κάτι που ευχαριστεί και τους δυο. Ή να καθορίσετε μια «δική σας ώρα» μόνο για εσάς και το παιδί σας, κατά την οποία θα κάνετε ό,τι του αρέσει. Ρωτήστε το και δείτε τι είναι αυτό με το οποίο θα μπορούσατε να καταπιαστείτε. Να είστε ευχάριστοι κατά τη διάρκεια αυτών των δραστηριοτήτων. Μην ανοίγετε πολλά θέματα και μην κάνετε ερωτήσεις. Μην ψάχνεστε και μην αναφερθείτε σε κάποια από τις δυσκολίες που αντιμετωπίζει αυτό το διάστημα το παιδί ή εσείς. Αντίθετα, επικεντρωθείτε στο πόσο αξιαγάπητο είναι το παιδί σας όταν περνάει καλά μαζί σας και στο τι σας δείχνει σχετικά με τα πράγματα και τις δραστηριότητες που του αρέσουν.

Στη συνέχεια και αφού θα έχει ανοιχτεί και θα έχει αφήσει ελέυθερα τα συναισθήματα του ( η «δική σας ώρα» σίγουρα θα φέρει στην επιφάνεια πραγματικά συναισθήματα) δώστε προσοχή και ακούστε τι έχει να σας πει. Αν εκδηλώσει θυμό, μην τσακωθείτε ή προσπαθήσετε να αιτιολογήσετε συμπεριφορές. Απλά δείξτε ότι σας στεναχωρεί το ότι νιώθει τόσο άσχημα. Μπορεί να θελήσει να κλάψει ή και να απομακρυνθεί για να μην τα δείτε σε  αυτή την ευάλωτη στιγμή.

Όταν ένα παιδί βιώνει συναισθήματα φόβου ή θυμού, χρειάζεται κάποιον να το ακούει και  να το προστατέψει από το να χτυπήσει ή να κάνει κακό. Το ένστικτό του του του λέει να παλέψει για τη ζωή του και είναι πιθανό να κλάψει ή να αρχίσει να τρέμει και να ιδρώνει. Αυτά είναι σημάδια ότι αντιμετωπίζει το φόβο που το κάνει να νιώθει τόσο μόνο. Προσπαθεί να παλέψει με το φόβο αυτό, αλλά μπορεί να φαίνεται σα να εναντιώνεται σε εσάς. Ενδέχεται να γίνεται βίαιο. Να κοπανάει τις πόρτες και να σας κλέινει έξω από το δωμάτιό του ή να προσπαθεί να σας χτυπήσει.

Τα παιδιά δεν πρόκειται να σας δείξουν κάποιο σημάδι ότι είναι καλά μέχρι να τελειώσει κάποιο τέτοιο συναισθηματικό ξέσπασμα, αλλά αν μπορέσετε να μείνετε μαζί τους μέχρι το τέλος θα δείτε μεγάλη αλλαγή στη συμπεριφορά τους όταν ηρεμήσει. Θα νιώθει πιο κοντά σε εσάς και πιο χαλαρό. 
Η αγάπη σας θα το έχει βοηθήσει να το ξεπεράσει. 

Είναι πολύ δύσκολο να μέινετε υποστηρικτικοί και να δείχνετε ότι νοιάζεστε όταν τα παιδιά σας βγάζουν τον χειρότερο εαυτό τους. Τις περισσότερες φορές σας κατηγορούν ότι είστε οι χειρότεροι και η αιτία που υποφέρουν. Ξέρουν τι σας πονάει και το χτυπάνε με το χειρότερο τρόπο πολλές φορές. Το να τα ακούτε με σκοπό να τα βοηθήσετε να ξεπεράσουν το άσχημο συνάισθημα που έχουν  και να μην απαντάτε στις κατηγορίες τους δεν είναι καθόλου εύκολο και φυσικά δεν πρόκειται να το πεύχετε με την πρώτη φορά. Θα χρειαστεί αρκετές προσπάθειες για να μπορέσετε να είστε δίπλα έστω και τα πέντε πρώτα λεπτά ενός ξεσπάσματος θυμού του παιδιού σας. Σταδιακά οι δικές σας θυμωμένες αντιδράσεις θα μετατραπούν στην ήρεμη πρόθεσή σας να ακούσετε όλα όσα έχει να σας πει και να μείνετε δίπλα του.

Στη διαδικασία αυτή είναι πολύ πιθανό να χρειαστείτε κάποιον να ακούει εσάς και τη δική σας δυσκολία να το καταφέρετε. Οι γονείς χρειάζονται συναισθηματική υποστήριξη πολλές φορές στην «καριέρα» τους ώστε να είναι και εκείνοι με τη σειρά τους σε θέση να ακούσυν ουσιαστικά τα παιδιά τους. Μια τέτοια διαδικασία θα σας βοηθήσει να αναγνωρίζετε τα συναισθήματα των παιδιών σας και να ακούτε τις πραγματικές τους ανάγκες. Θα μπορείτε να είστε λιγότερο ανήσηχοι και θυμωμένοι και σε θέση να δείξετε την αγάπη σας στα παιδιά σας που τόσο πολύ την έχουν ανάγκη, ακόμα και όταν σας έχουν βγάλει εκτός εαυτού.

Πολυδώρου Χριστίνα

Read More

Πώς να βοηθήσετε κάποιον που πενθεί.

Όταν ένα αγαπητό πρόσωπο φεύγει από τη ζωή, συνήθως περνάμε πολύ χρόνο σκεφτόμενοι τον εαυτό μας: Πώς θα μπορέσουμε να μην τον ξαναδούμε ποτέ, να μην περάσουμε χρόνο μαζί του ή να τον αγγίξουμε ξανά. Μέχρι ενα σημέιο συνειδητοποιούμε ότι η παρουσία του, η οποία στιγμάτισε τη ζωή μας, θα εξασθενήσει. Λεπτομέρειες που μέχρι πρόσφατα ήταν πολύ καθαρές στο μυαλό μας θα μετατραπούν σιγά- σιγά σε αχνές μνήμες: Πώς έμοιαζε το άγγιγμά του; Πώς ήταν αυτό που έλεγε συνέχεια; 

Το πένθος είναι ένα αργό, περίεργο ταξίδι προς την επούλωση των πληγών, που το άτομο δεν το αισθάνεται τόσο σαν επούλωση, όσο ως μια προσπάθεια επιβίωσης στο άγνωστο.
 Όσοι άνθρωποι και αν μένουν πίσω, όσο κοντά κι αν είναι ο ένας στον άλλον, το πένθος είναι κάτι που ο καθένας βιώνει μόνος του και διαφορετικά ο ένας από τον άλλον.

Πολλοί αναρωτιούνται πώς θα μπορέσουν όσο πιο γρήγορα γίνεται να περάσουν αυτό το δυσκολο κεφάλαιο στη ζωή τους. Ωστόσο, η διαδικασία δεν είναι καθόλου εύκολη και φυσικά δεν είναι γρήγορη.

Το τέλος της διαδρομής αυτής δεν είναι αυτό που οι περισσότεροι νομίζουν και η πεποίθηση ότι υπάρχει τέλος και ότι αυτό θα πρέπει να είναι ο στόχος αυτού που πενθεί δεν είναι μια σκέψη που βοηθάει.

Ξεπεράστε την ψευδαίσθηση ότι περιμενετε το τέλος στη δύσκολη φάση που περνάτε. Είναι πιο υγιές να στοχεύετε στην ολοκλήρωση που έχει να κάνει με το να αναζητήσετε  ποιος είστε σύμφωνα με τα νλεα δεδομένα και πώς θα μπορέσετε να διαμορφώσετε τη νέα πραγματικότητα προχωρώντας μπροστά.

Το να προσπαθείτε να το ξεπεράσετε και να κλείσετε αυτό το κεφάλαιο είναι ανέφικτο. Αυτό που έχετε να κάνετε είναι να συμπεριλάβετε αυτή την απώλεια στο ποιος άνθρωπος είστε τώρα και στη ζωή σας γενικότερα.

Τα στάδια του πένθους, που είναι η άρνηση, ο θυμός, η διαπραγμάτευση, η κατάθλιψη και τελικά η αποδοχή έχουν να κάνουν περισσότερο με το άτομο που πρόκειται να πεθάνει και όχι τόσο με αυτούς που μένουν πίσω.

Το πένθος ενός δικού σας προσώπου είναι μια κάπως διαφορετική διαδικασία. Δε σημαίνει βέβαια ότι δεν εμπεριέχει και αυτά τα στάδια. Πολλοί άνθρωποι πιστεύουν ότι θα πρέπει να περάσουν από τα στάδια αυτά με τη σειρά που παρουσιάζονται, γιατί αυτή είναι η διαδικασία για να «πενθήσουν σωστά»

Ωστόσο, το πένθος είναι μια μοναδική διαδικασία για κάθε άνθρωπο και ο καθένας το βιώνει διαφορετικά. Ο καλύτερος τρόπος να προσφέρει κανείς βοήθεια σε κάποιον που πενθεί είναι να μην προσπαθήσει να το κάνει.

Ο πιο ευγενικός τρόπος να το κάνετε είναι να ακούτε όσα ο άλλος έχει να σας πει, να κάνετε ερωτήσεις μόνο μέχρι το σημείο που εκείνος το επιτρέπει και να μοιράζεστε αναμνήσεις. Κάνοντας αυτό, αναγνωρίζετε τη δυσκολία του πένθους  που περνάει ο άλλος και τον βοηθάτε να κρατήσει την αγάπη του για τον άνθρωπο που έχει χαθεί ζωντανή.

Είναι πολύ σημαντικό να σκέφτεστε καλά τι λέτε σε κάποιον που πενάει το δύσκολο μονοπάτι του πένθους. Εκφράσεις όπως: «Ο χρόνος τα γιατρεύει όλα» ή «Θα είναι καλύτερα τώρα εκεί» δεν είναι βοηθητικές και  μπορεί να ενοχλούν κάποιον που πενθεί.

Το να έρχεστε σε επαφή συχνά με το άτομο που βιώνει το πένθος για να δείτε αν χρειάζεται κάτι και η επιβεβαίωση ότι «Θα βρίσκομαι εδώ αν απλά θελήσεις να είμαι» είναι η καλύτερη βοήθεια που μπορείτε να παρέχετε σε στη φάση αυτή.

Πολυδώρου Χριστίνα

Read More

Γιατί οι έφηβοι αμφισβητούν τα πάντα;

Είναι πλέον κοινή παραδοχή ότι τα χρόνια της εφηβείας είναι σπάνια εύκολα τόσο για τους γονείς όσο και για τα παιδιά. Και είναι ιδιαίτερα δύσκολο και προκλητικό για τους γονείς όταν έρχονται αντιμέτωποι με εφήβους που αμφισβητούν και επαναστατούν ενάντια σε διάφορες αξίες και κατεστημένα.

Πολλοί γονείς ισχυρίζονται ότι δεν υπάρχει τίποτα πιο ταπεινωτικό για εκείνους από το γεγονός ότι τα παιδιά τους εναντιώνονται και αντιδρούν στις αρχές τους. Στο άρθρο αυτό θα προσπαθήσουμε να δώσουμε κάποιες εξηγήσεις και κατευθύνσεις που ελπίζουμε να βοηθήσουν τους γονείς που βρίσκονται σε θέση που πρέπει να κατανοήσουν και να αντιμετωπίσουν εφήβους που επαναστατούν.

Η εφηβεία είναι η «ετικέτα» που βάζουμε στην περίοδο κατά την οποία το άτομο περνά από το στάδιο της ήβης προς την ωριμότητα. Σηματοδοτεί το στάδιο της ζωής κατά το οποίο το νέο άτομο μεταβαίνει από την παιδικότητα στην ενήλικη ζωή, από την εξάρτηση από τους γονείς προς την ανεξαρτησία του ενήλικα. Γίνεται κατανοητό, λοιπόν, ότι πρόκειται για μια περίοδο μεγάλων αλλαγών, όχι μόνο σε σωματικό επίπεδο, αλλά και συναισθηματικό, νοητικό, πνευματικό και κοινωνικό. Είναι η περίοδος κατά την οποία οι έφηβοι διερωτούνται «Ποιος είμαι;», « Σε τι πιστεύω;», «Ποια είναι η δική μου άποψη και θέση στον κόσμο;». Με αυτόν τον τρόπο ψάχνουν και διαμορφώνουν τελικά την ενήλικη ταυτότητά τους.

Η εφηβεία είναι επίσης ο χρόνος κατά τον οποία δημιουργείται συνήθως ένταση μεταξύ των εφήβων και των γονέων τους. Οι γονείς δεν είναι πια αλάνθαστοι και πέρα από κάθε αμφισβήτηση στα μάτια των παιδιών τους.  Οι ατέλειές τους γίνονται πια ορατές και πολλές φορές διογκωμένες στα μάτια των εφήβων. Οι αξίες και οι απόψεις των συνομήλικων φαντάζουν πολύ πιο δελεαστικές από αυτές των γονέων και η αποδοχή από τους φίλους είναι πολύ πιο σημαντική από την αποδοχή των γονιών. 
Δεν είναι σπάνιο στο κυνήγι της ταυτότητας και της ανεξαρτησίας οι έφηβοι να απορρίπτουν κάποιες από τις αξίες που θεωρούσαν δεδομένες και προέρχονται από την οικογένεια, την εκκλησία ή την κοινωνία γενικότερα. Και μέχρι ένα σημείο κάτι τέτοιο είναι απόλυτα φυσιολογικό και αναμενόμενο. 

Οι νέοι άνθρωποι έχουν ανάγκη να διαμορφώνουν τις δικές τους πεποιθήσεις για τη ζωή. Και μέρος της διαδικασίας για να το πετύχουν αποτελεί η αμφισβήτηση των αρχών που τους έχουν δοθεί ως δεδομένες.  Κάποιοι έφηβοι το κάνουν αυτό πιο φανερά, ενώ άλλοι συγκεκαλυμμένα.  Άλλων εφήβων η αμφισβήτηση γίνεται σε περιορισμένη εμβέλεια, δηλαδή επαναστατούν μέσω των ρούχων, της εμφάνισης, της μουσικής που ακούν ή στον τρόπο που διακοσμούν  το δωμάτιό τους. Άλλοι μπορεί να  δείχνουν παντελή έλλειψη σεβασμού προς όλες τις ηθικές και πνευματικές αρχές της οικογένειάς, της εκκλησίας ή της κοινωνίας με τα οποία μεγάλωσαν. Γονείς που δεν επιτρέπουν την ατομικότητα των εφήβων στην περιορισμένης εμβέλειας «επανάσταση» (όπως στα ρούχα και την εμφάνιση), μπορεί να κληθούν να αντιμετωπίσουν την αμφισβήτηση των έφηβων παιδιών τους σε πιο σημαντικά θέματα.

Αν είστε από τους γονείς που έχουν να αντιμετωπίσουν την «επανάσταση» των παιδιών τους, δεν πρέπει να νιώθετε μόνοι!  Και μάλλον αυτή η συνειδητοποίηση είναι ένα σημαντικό πρώτο βήμα για να αντιμετωπίσετε τους εφήβους που αντιτίθενται στις αρχές σας.

Οι πηγές της εφηβικής επανάστασης

Πολλοί γονείς αναρωτιούνται αν ο έφηβος που ζει μαζί τους έιναι το ίδιο παιδί που μεγάλωναν, περνούσαν χρόνο μαζί και έπαιζαν λίγα χρόνια νωρίτερα. Και είναι φυσικό να αναρωτιούναι «Γιατί;», «Γιατί συμβαίνει αυτό», «Γιατί συμβαίνει σε εμάς;». Πολλοί γονείς μάλιστα ρωτούν: «Τι κάναμε λάθος;», «Τι θα μπορούσαμε να έχουμε κάνει για να το αποτρέψουμε;» Αυτές οι ερωτήσεις εν είναι μόνο οδυνηρές, αλλά είναι και δύσκολο να απαντηθούν. Είναι σημαντικό να μην βγάζετε  απλοϊκά και γρήγορα συμπεράσματα όταν προσπαθείτε να δώσετε απαντήσεις στον εαυτό σας.

Το πιο πιθανό είναι ότι υπάρχουν περισσότεροι από ένας λόγος γιατί ένας έφηβος μπαίνει στη διαδικασία να αμφισβητήσει και μάλιστα με επαναστατικό τρόπο. Είναι στη φύση των εφήβων να αναζητούν την ταυτότητα και την ανεξαρτησία τους. Η ισχυρογνωμοσύνη στην ιδιοσυγκρασία ενός νέου θα μπορούσε να είναι μια πολύ καλή εξήγηση. Μια έρευνα που διενεργήθηκε από τον Dr. James Dobson κατέληξε στο ότι σχεδόν τα ¾ των παιδιών που γεννηθηκαν με ισχυρή ιδιοδυγκρασία έκαναν την επανάστασή τους με κάποιο τρόπο κατά την εφηβική ηλικία. Υπάρχουν, ωστόσο, πολλοί άλλοι λόγοι για τους οποίους ένας έφηβος μπαίνει στη διαδικασία να αμφισβητεί τα πάντα. Είναι σημαντικό να βλέπετε πίσω από την συμπεριφορά του, τους λόγους οι οποίοι τον οδηγούν σε αυτή.

Πρώτον, είναι πιθανό να υπάρχουν ψυχολογικές δυσκολίες. Νέοι με μαθησιακά προβλήματα ή ΔΕΠ- Υ είναι πιο πιθανό να επαναστατήσουν, ως αποτέλεσμα του ότι νιώθουν ότι δεν είναι σε θέση να ικανοποιήσουν τις προσδοκίες των γονέων ή των δασκάλων τους. Οποιαδήποτε ψυχική διαταραχή, κακή ή μη επαρκής διατροφή επηρεάζουν τα συναισθήματα και τη συμπεριφορά των εφήβων. 
Γενικότερα, οι αλλαγές που συμβαίνουν και έχει να διαχειριστεί οποιοδήποτε παιδί στην εφηβεία δημιουργούν το υπόβαθρο για μια ευέξαπτη συμπεριφορά και για έντονα συναισθήματα.

Δεύτερον, είναι πιθανό να υπάρχουν δυσκολίες ψυχολογικής φύσης ή ακόμα και ψυχικές διαταραχές που οδηγούν τα παιδιά σε αντιδραστική συμπεριφορά. Πολλές από αυτές τις διαταραχές έχουν βιολογικό υπόβαθρο  και χρειάζονται ιατρική φροντίδα. Πολύ πιθανό είναι οι έφηβοι να αντιμετωπίζουν καταθλιπτικά συναισθήματα ή χαμηλή αυτοεκτίμηση και η συμπεριφορά τους να νιώθουν ότι θα τους κάνει πιο αρεστούς στους συνομιλήκους τους ή ότι θα τραβήξει την προσοχή των γονέων τους, γι’ αυτό και την υιοθετούν.

Τρίτον, δεν είναι απίθανο για ένα νέο άτομο να εκφράζει το θυμό (ή ακόμα και την ενοχή του) μέσα από μια αντιδραστική συμπεριφορά για να μειώσει την ένταση άλλων συνθηκών που υπάρχουν π.χ. στην οικογένειά τους (όπως μιας διαμάχης ή άσχημης σχέσης μεταξύ των γονέων).
Τραυματικά γεγονότα όπως ένας θάνατος στην οικογένεια, μια χρόνια ασθένεια ή σημαντικά οικονομικά προβλήματα μπορεί να πυροδοτήσουν επαναστατική συμπεριφορά από την πλευρά του εφήβου, η οποία νδέχεται να καταλήξει ακόμα και στην αμφισβήτηση της ύπαρξης του Θεού ή την απόρριψη των ηθικών αρχών.

Εδώ θα πρέπει να αναφερθεί και η αρνητική επιρροή των ομηλίκων και οι αρχές που αποτυπώνονται και ισχυροποιούνται στις ταινίες, την τηλεόραση και στους στίχους των τραγουδιών που ακούν οι περισσσότεροι νέοι. Τα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης δίνουν το μήνυμα συχνά ότι ο οποιοσδήποτε και κυρίως οι γονείς περιορίζουν την ελευθερία των νέων και περιορίζουν την ατομικότητα και την ανεξαρτησία τους και ότι εκείνοι οφείλουν να αντιδράσουν σε αυτό.

Τέλος, δεν έιναι απίθανο και το παράδειγμα των ίδιων των γονέων ή ο τρόπος που επιλέγουν να κηδεμονεύουν τα παιδιά τους να έχει επενεργήσει στη στάση των νέων έως κάποιο βαθμό.

Η αντίδραση των γονέων στην επανάσταση των εφήβων

Όπως αναφέρθηκε και προηγουμένως, υπάρχουν πολλοί λόγοι γιατί ένας έφηβος αμφισβητεί τους γονείς του και  την κοινωνία στην οποία ζει. Είναι σύνηθες, ωστόσο, οι γονείς να κατηγορούν αποκλειστικά τον εαυτό τους για αυτό, αφού θεωρούν ότι αν τα παιδιά παραστρατήσουν από το δρόμο που τους δείχνουν, φταίνε αυτοί που δεν τα διαπαιδαγώγησαν σωστά.

Όταν ένας έφηβος επαναστατεί έιναι θεμιτό για τον κάθε γονέα να εκτιμήσει το μερίδιο ευθύνης που του αναλογεί και να αναρωτηθεί τι αντίκτυπο έιχε ο τρόπος που μεγάλωσε το παιδί του στη σημερινή συμπεριφορά του. Ταυτόχρονα όμως θα πρέπει να διαψεύσει την αντίληψη που έχει ότι η αμφισβήτηση του παιδιού του είναι εξ ολοκλήρου συνέπεια της δικής του γονεϊκής ανεπάρκειας. Γιατί αν το πιστεύει αυτό, είναι σαν να αποδέχεται ότι η ανθρώπινη συμπεριφορά καθορίζεται μόνο από εξωτερικούς παράγοντες. Η συμπεριφορά ενός ανθρώπου, όμως, επηρεάζεται και από γενετικούς, περιβαλλοντικούς αλλά και ιδιοσυγκρασιακούς παράγοντες. Και σε τελική ανάλυση, η τελική θέση και άποψη του κάθε ατόμου για τη ζωή είναι μια πολύ προσωπική απόφαση.

Όταν ένας έφηβος αμφισβητεί ή απορρίπτει τις αρχές με τις οποίες μεγάλωσε, θα πρέπει να γίνει μια διάκριση σε ποιο βαθμό οι γονείς και οι νέοι, ο καθένας από τη μεριά του, ευθύνονται για αυτό που συμβαίνει. Σε κάποιες περιπτώσεις οι γονείς θα έχουν μεγάλο μερίδιο ευθύνης, ενώ σε άλλες λιγότερο. Το σημαντικό δεν έιναι ποιος θα κατηγορηθεί, αλλά με ποιο τρόπο θα διαχειριστείτε τη σχέση με το έφηβο παιδί σας  από εδώ και πέρα.

Πώς  να διαχειριστείτε την κατάσταση ως γονείς

Η πρώτη αντίδραση στην σφοδρή αμφισβήτηση από τη μεριά των εφήβων είναι να εξετάσετε ως γονείς τις αιτίες που κρύβονται πίσω από τη συμπεριφορά τους. Αν θεωρείτε ότι υπάρχει κάποιος ψυχολογικός λόγος που επηρεάζει τις επιλογές τους, μη διστάσετε να απευθυνθείτε σα κάποιον ειδικό. Αν πίσω από την αντιδραστική συμπεριφορά κρύβεται καταθλιπτικό συναίσθημα ή χαμηλή αυτοεκτίμηση, η συμβουλή του ειδικού θα μπορούσε να είναι πολύ βοηθητική.

Όσο περνάει από το δικό σας χέρι, θα ήταν καλό να αναζήσετε αρχικά τρόπους για να ενθαρρύνετε την αλλαγή στη συμπεριφορά του εφήβου. Αλλά η πτυχή της ζωής των παιδιών στην οποία έχουν τη μεγαλύτερη επιρροή οι γονείς είναι ο τρόπος που οι ίδιοι οι γονείς προσεγγίζουν το γονεϊκό τους ρόλο. Και από εκεί πρέπει να ξεκινήσετε. 

Αντισταθείτε στην παρόρμηση να κατηγορήσετε τον έφηβο για τη στάση του ή να του επιβάλετε τη στάση που θα θέλατε να έχει στη ζωή του. Συζητήστε μαζί του και δώστε του το χώρο να αναζητήσει την ταυτότητά του γνωρίζοντας ότι είστε ανοιχτοί σε αυτό και πρόθυμοι να ακούσετε και να δεχτείτε ότι αποφασίσει να κάνει. Μη θεωρήσετε αποτυχία αν επιλέξει κάτι που δε συνάδει με τα δικά σας «πιστεύω», αλλά μοιραστέιτε μαζί του τις ανησυχίες σας  για την απόφασή του και τα προβλήματα που θα έχει ακολουθώντας τον εκάστοτε δρόμο. Ακούστε τη δική του θέση σε αυτό. Μην του «χτυπάτε» λάθη που έχει κάνει στο παρελθόν. Να του τα υπενθυμίσετε με σκοπό να τα έχει στο νου του και να τα αποφύγει σε επόμενη προσπάθεια αναζήτησης του εαυτού του. 

Μη διστάσετε να του δώσετε να καταλάβει την ανιδιοτελή σας αγάπη, όποιο δρομο και αν διαλέξει ή όποια στάση επιλέξετε να κρατήσετε. Είναι αναγκάιο να γνωρίζει και να ακούει από εσάς ότι ακόμα και όταν σας απογοητεύει σε κάτι που έχει κάνει και όσο σκληρή στάση και αν έχετε επιλέξει να έχετε ως απόρροια αυτού, εσείς το αγαπάτε και θα το αγαπάτε και ότι από αγάπη  επιλέγετε να ενεργήσετε σκληρά. 

Διαβεβαιώστε ότι θα βρίσκεστε διπλα του στη μεταβατική αυτή περίοδο που διανύει προς την ενηλικίωση και την ωριμότητα και οτιδήποτε χρειαστεί μπορέι να απευθυνθεί σε εσάς.

Σίγουρα αναρωτιέστε πώς μπορείτε όλα αυτά να τα κάνετε πράξη και με ποιο τρόπο να δείξετε την αγάπη σας σε έναν έφηβο που σας εξοργίζει.

Του δείχντε την αγάπης σας με το να δείχνετε σεβασμό στα συναισθήματα και τις απόψεις του αν και δεν συμφωνείτε πάντα με αυτές. Καταλαβαίνει ότι τον αγαπάτε όταν δέιχνετε ενδιαφέρον και συμμετέχετε σε δραστηριότητες που είναι σημαντικές για εκείνον ακόμα και αν για εσάς είναι ανούσιες ή όταν δεν τον πιέζετε να μπει σε καλούπια που σχεδίασαν άλλοι για εκείνον. Όταν δεν εκτονώνετε το θυμό σας βίαια και με λόγια που πληγώνουν, αλλά είστε μαζί του συνοδοιπόροι στην αλλαγή. Όταν δε θα διστάσετε να πείτε τη σκηρή αλήθεια όταν διαφωνείτε, αλλά δε θα την επιβάλετε. Όταν δεν θα αποδεικνύετε συνεχώς ότι είστε καλύτερος και όταν ακούτε τις εξηγήσεις που δίνει και όταν δεν τιμωρείτε αναίτια. 

Επιπλέον, είναι σημαντικό να είστε ξεκάθαροι σε συγκεκριμένες συμπεριφορές που ο έφηβος οφέιλει να ανταποκριθεί. Το γεγονός ότι είστε δεκτικοί και υποστηρικτικοί στην αναζήτηση της ταυτότητάς του και δείχνετε την αγάπη σας, δε σημαίνει ότι δεν μπορέιτε να θέσετε όρια. Τα σαφή όρια είναι αναγκαία τόσο για τα παιδιά, όσο και για τους εφήβους. Αρκεί να είναι σταθερά και να δίνονται εξηγήσεις για την αναγακαιότητά τους στον έφηβο με σαφή και κατανοητό τρόπο. 

Επομένως, ακόμα και αν μέχρι τώρα δεν υπήρχαν είναι πού σημαντικό να τεθούν από εσάς σαφή όρια σχετικά με τη γλώσσα που χρησιμοιποιούν στο σπίτι ( δεν θα πρέπει να βριζουν ή να σας μιλούν άσχημα). Επίσης θα πρέπει να είναι ειλικρινείς σχετικά με το πού βγαίνουν και με ποιους ή για τις  δραστηριότητες που κάνουν εκτός σπιτιού. Θα πρέπει να είναι συνεπέις στις δουλειές του σπιτιού που έχουν αναλάβει και να πηγαίνουν κανονικά στο σχολείο. Τέλος, από τη στιγμή που δεν είναι ενήλικες η κατανάλωση αλκοόλ και η σεξουαλική επαφή είναι κάτι που ναι μεν δεν τους απαγορεύεται, αλλά οι γονείς τους θα πρέπει να είναι ενήμεροι. Και φυσικά, το ότι κάποιος έφηβος μπορέι να παραβεί τα όρια αυτά, θα πρέπει να επιφέρει συνέπειες για εκείνον ( τις οποίες πρέπει ως γονείς να καθορίσετε και να επιβάλετε στα έφηβα παιδιά σας), τις οποίες έχετε συνεννοηθεί και γνωρίζει.

Υπάρχουν κάποια πραγματα που κάθε γονιός είναι υποχρεωμένος να παρέχει στα παιδιά του, όπως ένα σπίτι να μένει, φαγητό, ρούχα και σεβασμός. Αλλά πολλά από αυτά που οι έφηβοι θεωρούν δεδομένα είναι και πρέπει να θεωρούνται κεκτημένα, λόγω ένδειξης καλής συμπεριφοράς. Τέτοια είναι η χρήση του τηλεφώνου ή της τηλεόρασης, οι έξοδοι με φίλους, το παραπάνω χαρτζιλίκι. 

Πολλοί έφηβοι χειραγωγούν τους γονείς γεμίζοντάς τους με ενοχές ή εκφοβίζοντάς τους με αποτέλεσμα να μην υπάρχουν συνέπειες σε περίπτωση παράβασης των ορίων. Ωστόσο, η δική σας στάση θα πρέπει να είναι σταθερή, αποφασισμένη και ανεπηρέαστη από τέτοιες τακτικές. 

Αρκεί να έχετε καταστήσει σαφές ότι η όλη σάση σας απορρέει από τη μεγάλη αγάπη που έχετε στο παιδί σας και είναι σταθερή και δομημένη με αυτόν τον τρόπο με σκοπό να βοηθήσετε και όχι να τιμωρήσετε. 

Πολυδώρου Χριστίνα

Read More